YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2021/8405
KARAR NO : 2023/2096
KARAR TARİHİ : 12.06.2023
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
DAVA : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat
HÜKÜM : Düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddi
İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edilebilir olduğu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 142 nci maddesinin sekizinci fıkrası gereği temyiz edenin hükmü temyize hak ve yetkisinin bulunduğu, 291 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçesinde temyiz sebebine yer verildiği, 298 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle, gereği düşünüldü:
I. HUKUKÎ SÜREÇ
1.Davacının 18.07.2017 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin görevi yaptırmamak için direnme suçundan 25.08.2011 tarihinde gözaltına alındığını, 26.08.2011 tarihinde serbest bırakıldığını, yapılan yargılama sonunda beraatine karar verildiği, müvekkilinin soruşturma aşamasında maruz kaldığı işkence nedeniyle Anayasa Mahkemesinin ihlal kararı verdiğini ve 5.000,00 TL tazminata hükmettiğini, haksız gözaltı nedeniyle 5.000,00 TL maddi, 125.000,00 TL manevi tazminatın gözaltı tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
2.Davalı vekili 23.08.2017 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davanın süresinde açılıp açılmadığının tespit edilmesi gerektiğini, aynı talep nedeniyle başka dosyasının bulunup bulunmadığının araştırılması gerektiğini, dava dilekçesinin kanunda belirtilen şartları taşımadığından reddi gerektiğini, davacının maddi zararını ispat edemediğini, davacının gözaltına alınmasına kendisi kusuru ile sebep olduğundan manevi tazminatın reddi gerektiğini, talep edilen tazminatların fahiş olduğunu, zarar varsa bunun net zarar olması gerektiğini, faiz talebinin yasal olmadığını, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, öne sürmüştür.
3.Konya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 25.10.2018 tarihli ve 2017/354 Esas, 2018/419 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulü ile 32,54 TL maddi, 500,00 TL manevi tazminata gözaltı tarihinden faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
4.Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin, 31.12.2018 tarihli ve 2018/203 Esas, 2018/218 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik, davacının gözaltında kaldığı tarihte, aylık ve günlük kazancının ne olduğu hususunda resmi kurumlardan araştırma yapılarak gözaltına alınması sebebiyle ne kadarlık maddi kayba uğradığının tespit edilerek bu miktar üzerinden maddi tazminatın belirlenmesi, emekli olduğunun tespiti halinde ise, maddi tazminatın net asgari ücret miktarına göre hesap edilmesi gerektiğini, hükmedilen manevi tazminatın fazla olduğunu, kabule göre de; vekalet ücretinin fazla olduğundan bahisle davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca kaldırılarak ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
5.Konya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 25.10.2018 tarihli ve 2017/354 Esas, 2018/419 Karar sayılı kararı ile bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulü ile 32,54 TL maddi, 100,00 TL manevi tazminata gözaltı tarihinden faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
6.Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin, 20.12.2019 tarihli ve 2019/1883 Esas, 2019/1652 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik davacı vekilinin ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir.
7.Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 03.11.2021 tarihli tebliğnamesi ile manevi tazminatın eksik olduğundan davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün bozulmasını talep etmiştir.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
Davacı vekilinin temyiz istemi;
İstinaf mahkemesinin istinaf taleplerini incelemeden soyut olarak karar verdiğini, kararın gerekçeli olmadığını, dava dilekçesi ve temyiz dilekçesinde talep edilen kanun maddelerinden yalnızca bir madde yönünden tazminata hükmedildiği, müvekkilinin duruşmaya geliş gidiş masrafları, konaklama masraflarının maddi tazminat olarak ödenmesi gerektiğini, müvekkilin manevi sıkıntılarının büyüklüğü araştırılmadan karar verilmesinin silahların eşitliği, çelişmeli yargılama hakkı mahkemeye etkili erişim gerekçeli karar hakkının ihlali niteliğinde olduğunu, Anayasa Mahkemesinin benzer kararlarına aykırı karar verildiği, hükmedilen maddi ve manevi tazminatın eksik olduğuna, ilişkindir.
III. DAVA KONUSU
Temyizin kapsamına göre;
A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü
Tazminat talebinin esasını oluşturan Ankara 12. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/223 Esas, 2017/100 Karar sayılı ceza dava dosyasında davacının 25.08.2011 – 26.08.2011 tarihleri arasında gözaltı kaldığı, yapılan yargılama sonunda beraatine karar verildiği, kararın 22.06.2017 tarihinde kesinleştiği ve davanın 5271 sayılı Kanunun 142 inci maddesinin birinci fıkrasında belirlenen süre içerisinde yetkili ve görevli mahkemede açıldığı, davacının gözaltında kaldığı sürenin mahsup edilmediği belirlenerek, 32,54 TL maddi ve 100,00 TL manevi tazminatın gözaltı tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü
İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine, istinaf merci, hükmedilen maddi tazminatın miktarının fazla olduğundan 21,97 TL’ye indirilmesi gerektiğinden bu kısımın düzeltilmesi suretiyle, istinaf başvurusunun 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
Tazminat talebinin esasını oluşturan Ankara 12. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/223 Esas, 2017/100 Karar sayılı ceza dava dosyasında davacının görevi yaptırmamak için direnme suçundan yargılandığı, 25.08.2011 – 26.08.2011 tarihleri arasında 1 gün gözaltında kaldığı, yapılan yargılama ile beraatine karar verildiği, kararın 22.06.2017 tarihinde kesinleştiği ve davanın 5271 sayılı Kanunun 142 inci maddesinin birinci fıkrasında belirlenen süre içerisinde yetkili ve görevli mahkemede açıldığı anlaşılmıştır.
A.Davacı vekilinin temyiz sebepleri yönünden;
1.İstinaf merciinin hatalı karar verdiğine yönelik temyiz talebi yönünden;
Yargılama sürecindeki işlemlerin usûl ve kanuna uygun olarak yapıldığı, aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların toplanan tüm delillerle birlikte gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, incelenen dosya kapsamına göre delillerde ve işlemlerde herhangi bir eksiklik olmadığı, davanın kısmen kabulü kararında usul ve Yasaya aykırı bulunmadığından davanın kısmen kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamıştır.
2.Hükmedilen maddi tazminat yönünden;
Müvekkilinin duruşmaya geliş gidiş masrafları, konaklama masraflarının 5271 sayılı Kanun’un 141 inci ve devamı maddeleri gereğince hesaplanması gereken maddi zarar kapsamında olmadığından bu hususlara ilişkin olarak maddi tazminat verilmemesinde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
3.Hükmedilen manevi tazminat yönünden;
Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, davacı lehine hükmedilecek manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespit edildiğinden davacı vekilinin manevi tazminatın eksik olduğuna yönelik temyiz talebi yerinde görülmemiş ve tebliğnamede bu nedenle bozma isteyen görüşe iştirak edilmemiştir.
V. KARAR
Gerekçe bölümünde açıklanan nedenle Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin, 20.12.2019 tarihli ve 2019/1883 Esas, 2019/1652 Karar sayılı kararında davacı vekili tarafından öne sürülen temyiz sebepleri ve 5271 sayılı Kanun’un 289 uncu maddesinin birinci fıkrası ile sınırlı olarak yapılan temyiz incelemesi sonucunda hukuka aykırılık görülmediğinden aynı Kanun’un 302 nci maddesinin birinci fıkrası gereği, Tebliğname’ye aykır olarak, oy birliğiyle TEMYİZ İSTEMİNİN ESASTAN REDDİ İLE HÜKMÜN ONANMASINA,
Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca Konya 1. Ağır Ceza Mahkemesine, Yargıtay ilâmının bir örneğinin ise Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
12.06.2023 tarihinde karar verildi.