YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2021/7578
KARAR NO : 2023/1898
KARAR TARİHİ : 30.05.2023
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
SAYISI : 2018/1543 E., 2019/432 K.
DAVA : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat
HÜKÜM : Düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddi
İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edilebilir olduğu, davacı vekilinin temyiz dilekçesinin 01.04.2019 tarihinde tebliği üzerine davalı vekilinin 02.04.2019 tarihinde verdiği dilekçesinde hükme ilişkin temyiz sebeplerini bildirerek katılma yolu ile temyiz isteminde bulunduğu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 142 nci maddesinin sekizinci fıkrası gereği temyiz edenlerin hükmü temyize hak ve yetkisinin bulunduğu, 291 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz istemlerinin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçelerinde temyiz sebeplerine yer verildiği, 298 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz istemlerinin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle, gereği düşünüldü:
I. HUKUKÎ SÜREÇ
1. Davacı vekili 21.07.2017 tarihli dava dilekçesinde özetle; kaçakçılık ile mücadele yasası kapsamında yapılan denetimlerde davacıya ait toplam 1404 kg nargile tütününe 10.06.2016 tarihinde el konulduğunu, Doğubeyazıt Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan 2016/2242 sayılı soruşturma kapsamında yakalanan tütünlerin kaçak olmadığının saptandığını ve 2016/1117 karar sayısı ile davacı hakkında takipsizlik kararı verildiğini, tütünlerin kendisine iadesine karar verilmiş olmasına rağmen yakalanan dava konusu nargile tütünlerinin 21.09.2016 tarihinde alınan komisyon kararı ile imha edilmiş olduğundan tütünlerin davacıya iadesinin mümkün olmadığını, haksız el koymadan dolayı davacının mağdur olduğunu ve ticari zarar uğradığını belirtmiş, bu kapsamda 10.000,00 TL manevi ve 150.000,00 TL maddi olmak üzere 160.000,00 TL tazminatın elkoyma tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ödenmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili 15.09.2017 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davanın süresinde olup olmadığının, mükerrer dava olup olmadığının ve davacının davaya muvafakati olup olmadığının araştırılması gerektiğini, davacının koruma tedbirine kendisinin sebep olduğunu ve talep edilen tazminat miktarların fahiş olduğunu, tüm bu nedenlerle davanın öncelikle usulden reddine, şayet usuli itirazları yönünden mahkeme aksi kanaate ise davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Van 3. Ağır Ceza Mahkemesinin, 05.04.2018 tarihli ve 2017/190 Esas, 2018/66 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
4. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 13.03.2019 tarihli ve 2018/1543 Esas, 2019/432 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusunun 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir.
5.Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 26.10.2021 tarihli tebliğnamesi ile temyiz taleplerinin esastan reddini talep etmiştir.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
1. Davacı vekilinin temyiz istemi; davacının tütünlerinin imha edilmesi nedeniyle zarara uğradığı ve bu nedenle davacı lehine tazminata hükmedilmesi gerektiğine ilişkindir.
2. Davalı vekilinin temyiz istemi; davanın tamamen reddi nedeniyle hükmedilen vekalet ücretinin hatalı olduğuna ilişkindir.
III. DAVA KONUSU
Temyizin kapsamına göre;
A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü
Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi gerekçesinde; “Dava konusu tütünler hakkında Doğubeyazıt Cumhuriyet Başsavcılığının aynı tütünlerle ilgili … 1. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılama yapılmakta olması nedeniyle Kovuşturmaya Yer Olmadığına karar verildiği, … 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2015/128 Esas 2016/158 karar sayılı kararı ile müsadere kararı verildiği ve kararın henüz kesinleşmediği anlaşıldığından aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. ” denilerek davanın reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü
Bölge Adliye Mahkemesince davalı lehine hükmedilen vekalet ücretinin 845,00 TL olarak değiştirilmesi suretiyle düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
Tazminat talebinin dayanağı olan Doğubeyazıt Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2016/2242 Soruşturma, 2016/1117 Karar sayılı soruşturma dosyası kapsamında, davacıya ait 1.404 kilogram nargile tütününe 5607 sayılı Kanun’a muhalefet suçuna konu olduğundan bahisle 10.06.2016 tarihinde elkonulduğu, yapılan soruşturma neticesinde el konulan tütünlerin başka bir soruşturma kapsamında daha önce elkonulan ve yediemin sıfatı ile davacıya teslim edilen tütünler olduğu ve tütünlerin mahkeme izni alınarak muhafaza amacıyla davacı tarafından sevk edildiğinin tespit edildiği, bu nedenle 5607 sayılı Kanun’a muhalefet suçunun oluşmadığı ve elkonulan tütünlere ilişkin davacı hakkında … 1. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılamaya devam edildiği gerekçeleri ile davacı hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, kararın 30.01.2017 tarihinde kesinleştiği, elkoyma tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 5271 sayılı Kanun’un 142 inci maddesinde öngörülen süre içinde yetkili ve görevli mahkemeye davanın açıldığı anlaşılmıştır.
A.Davacı vekilinin temyiz sebeplerine yönelik olarak
Tazminata konu tütünlere davacı hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2014/2568 Soruşturma numaralı soruşturması kapsamında 06.09.2014 tarihinde el konulduğu, elkonulduktan sonra yediemin sıfatı ile davacıya teslim edildiği, soruşturma neticesinde davacı hakkında … 1. Asliye Ceza Mahkemesinde dava açıldığı, davacının kendisine teslim edilen bu tütünlerin güvenli bir yere sevk için mahkemeden izin talep ettiği, verilen izin üzerine tütünleri sevk ederken kolluk tarafından tütünlerin yakalandığı ve tazminata konu Doğubeyazıt Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2016/2242 Soruşturma sayılı dosyası kapsamında tütünlerin kaçak olduğu tespiti üzerine elkonulduğu, yapılan soruşturma neticesinde davacının tütünleri mahkeme izni ile sevk ettiği ve bu tütünlere ilişkin davacı hakkında halihazırda derdest dava bulunduğu gerekçeleri ile davacı hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacının tazminata konu tütünleri yediemin sıfatı ile uhdesinde bulundurduğu, bu tütünler üzerinde tasarruf yetkisinin bulunmadığı, ticarete konu edemeyeceği, halihazırda elkonulmuş olan tütünlere başka bir soruşturma kapsamında yeniden elkonulmasına karar verilmesinin herhangi bir hukuki sonucunun bulunmadığı, ayrıca davacı hakkında elkonulan tütünlere ilişkin yürütülen kovuşturma sonucunda … 1. Asliye Ceza Mahkemesince müsadere kararı verildiği ve hükmün kesinleştiği göz önünde bulundurulduğunda, davacının Doğubeyazıt Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2016/2242 Soruşturma, 2016/1117 Karar sayılı soruşturma dosyası kapsamında nargile tütünlerine elkonulması nedeniyle maddi zarara uğradığı iddiası gerçeği yansıtmamakta ve mahkemece davanın reddine hükmedilmesinde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
B.Davalı vekilinin temyiz sebeplerine yönelik olarak
05.08.2017 tarihli 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik, 5271 sayılı Kanun’un 142 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca, tazminat davaları nedeniyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan nisbî avukatlık ücreti ödeneceği, ancak, ödenecek miktarın tarifede sulh ceza hâkimliklerinde takip edilen işler için belirlenen maktu ücretten az, ağır ceza mahkemelerinde takip edilen davalar için belirlenen maktu ücretten fazla olamayacağı hususu dikkate alınmadan, davanın tümüyle reddi nedeniyle davacı tarafından talep edilen tazminat miktarı üzerinden hesaplanan miktar gözetilerek davalı lehine ağır ceza mahkemelerinde takip edilen davalar için belirlenen maktu vekalet ücreti takdir edilmesi yerine sulh ceza hâkimliklerinde takip edilen işler için belirlenen maktu vekalet ücretine hükmedilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.
V. KARAR
Gerekçe bölümünün (B) paragrafında açıklanan nedenle davalı vekilinin temyiz istemi yerinde görüldüğünden Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 13.03.2019 tarihli ve 2018/1543 Esas, 2019/432 Karar sayılı kararının, 5271 sayılı Kanun’un 302 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği BOZULMASINA, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden aynı Kanun’un 303 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi gereği davalı lehine 4.360,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin ibarenin hükme eklenmesi suretiyle, Tebliğname’ye uygun olarak, oy birliğiyle TEMYİZ İSTEMİNİN ESASTAN REDDİ İLE HÜKMÜN DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca Van 3. Ağır Ceza Mahkemesine, Yargıtay ilâmının bir örneğinin ise Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 30.05.2023 tarihinde karar verildi.