YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2021/6873
KARAR NO : 2023/967
KARAR TARİHİ : 27.03.2023
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edilebilir olduğu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 142 nci maddesinin sekizinci fıkrası gereği temyiz edenin hükmü temyize hak ve yetkisinin bulunduğu, 291 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçesinde temyiz sebeplerine yer verildiği, 298 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle;
Davanın niteliğine göre, davacı vekilinin duruşmalı inceleme isteminin, 5271 sayılı Kanun’un 299 uncu maddesi gereğince reddine karar verilerek yapılan incelemede gereği düşünüldü:
I. HUKUKÎ SÜREÇ
1. Davacı vekili 05.02.2018 tarihli dava dilekçesinde özetle; haksız gözaltına alınması ve tutuklanması nedeni ile 1.000.000,00 TL maddi ve 1.000.000,00 TL manevi olarak toplam 2.000.000,00 TL tazminatın tutuklanma tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili 23.02.2018 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. … 2. Ağır Ceza Mahkemesinin, 21.06.2018 tarihli ve 2018/47 Esas, 2018/235 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
4…. Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 20.05.2019 tarihli ve 2019/648 Esas, 2019/1328 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik davacı vekili ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca düzeltilerek esastan reddine karar verilmiştir.
5. Dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca tanzim olunan, 10.10.2021 tarihli, davacı vekilinin temyiz talebinin reddi ile hükmün onanması görüşünü içerir Tebliğname ile Daireye tevdi olunmuştur.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
Davacının temyiz istemi;
1.Hükmedilen maddi tazminat miktarının az olduğuna,
2.Hükmedilen manevi tazminat miktarının az olduğuna,
ilişkindir.
III. DAVA KONUSU
Temyizin kapsamına göre;
A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü:
Davacının 07.07.2017-11.07.2017 tarihleri arasında gözaltında kaldığı, 11.07.2017 tarihinde tutuklandığı ve 28.12.2017 tarihinde tahliye olduğu, davacının … 7. Ağır Ceza Mahkemesinin 04.01.2018 tarih 2017/537 Esas – 2018/2 Karar sayılı kararı ile silahlı terör örgütüne üye olma suçundan beraatine karar verildiği, verilen beraat kararının 12.01.2018 tarihinde istinaf edilmeden kesinleştiği, davanın yasal süresinde açıldığı, buna göre haksız yere gözaltına alındığı ve tutuklandığı, 5271 sayılı Kanun’un 141-142 inci maddeleri yönünden haksız gözaltına alınması ve tutuklanması nedeniyle maddi- manevi tazminat hakkı olduğu, davacının 07.07.2017-11.07.2017 tarihleri arasında gözaltına alındığı ve 11.07.2017-28.12.2017 tarihleri arasında tutuklandığı, bu sürelerin infaz gördüğü, başka bir cezasından mahsup edilmediği ve bu süreler yönünden açılmış başkaca tazminat davasının bulunmadığı tespit edilmiştir. Davacı vekilinin dava dilekçesinde maddi ve manevi tazminat talebinin haksız tutukluluk tarihinden geçerli olmak üzere yasal faizi ile birlikte tahsili talep edilmiş olmakla, mahkemece talebe bağlı kalınmak koşulu dikkate alınarak davacının gözaltında kaldığı süreler yönünden maddi ve manevi tazminat yönünden değerlendirme yapılmamıştır.
Kurumlardan temin edilen cevabi yazılara göre; davacının Bora Tarım Ürünleri Elektrik Sıh. Tes. Mal. San ve Tic. Ltd. Şti ortağı ve ayrıca çalışanı olduğu, dosyaya sunulan gelir tabloları ve bilançolar, Vergi Dairesi yazı cevapları ve davacının sosyal ve ekonomik durum araştırmasına göre aylık geliri, bu kapsamda şirketin 2017 yılı için kar elde etmemesi hususunu Vergi Dairesi cevabı yazısından anlaşılması, sosyal ve mali durumu yani net asgari ücretli olarak değerlendirilmesi gerektiği nazara alınarak maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile sebepsiz zenginleşme sonucu doğurmayacak bir miktar da olmasına özen gösterilerek, 8.003,14 TL maddi tazminatın davacı vekilinin dilekçesinde talep etmiş olduğu şekilde haksız tutuklama tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte Hazineden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun kararlarında manevi tazminatın gözaltına alınan ve tutuklanan kişinin sosyal çevresinde itibarının sarsılması, özgürlüğünden yoksun kalınması nedeniyle duyulan elem, ızdırap ve ruhsal sıkıntıların bir ölçüde de olsa giderilmesi, manevi zararının dindirilmesi amacına yönelik olduğu, uğranılan manevi zararın tümüyle giderilmesinin olanaksız olduğu, bununla birlikte tayin edilecek manevi tazminatın kişinin acı ve ızdıraplarının dindirilmesinde, sıkıntılarının azaltılmasında etken olduğu ve bu nedenle tazminata hükmedilirken kişinin tutuklulukta kaldığı süre, sosyal ve ekonomik durumu, toplumsal konumu, atılı suçun niteliği, tutuklanmanın şahsın üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler ve hak ve nesafet kuralları nazara alınarak sebepsiz zenginleşme sonucu doğurmayacak bir miktar da olmasına özen gösterilerek, aylık maddi kazanç miktarı da dikkate alınarak 20.000,00 TL manevi tazminatın, davacı vekilinin dilekçesinde talep etmiş olduğu şekilde haksız tutuklama tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte Hazineden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü:
İlk Derece Mahkemesince hükmedilen maddi tazminatın eksik belirlendiği gerekçesiyle 8.143,54 TL’ye çıkarılması, hükmedilen manevi tazminatın fazla belirlendiği gerekçesi ile 16.000,00 TL ye indirilmesine karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
Tazminat talebinin esasını oluşturan … 7. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/537 Esas, 2018/2 Karar sayılı ceza dava dosyasında davacının silahlı terör örgütüne üye olma suçundan 07.07.2017-28.12.2017 tarihleri arasında 174 gün gözaltında ve tutuklu kaldığı, yapılan yargılama üzerine 04.01.2018 tarihinde beraatine hükmedildiği, beraat hükmünün 12.01.2018 tarihinde kesinleştiği ve davanın 5271 sayılı Kanun’un 142 nci maddesinin birinci fıkrasında belirlenen süre içerisinde yetkili ve görevli mahkemede açıldığı anlaşılmıştır.
1.Hükmedilen Maddi Tazminat Miktarının Az Olduğuna İlişkin Temyiz Sebebi Yönünden;
Tutuklandığı dönem içerisindeki maddi zararını ücret bordrosu, vergi kaydı, gelir vergisi beyannamesi gibi itibar edilebilecek bir belgeyle ispatlayamayan davacıya tutuklu kaldığı dönemde 16 yaşından büyükler için geçerli net asgari ücret üzerinden hesaplanan miktarın maddi tazminat kapsamında davacıya ödenmesine karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
2.Hükmedilen Manevi Tazminat Miktarının Az Olduğuna İlişkin Temyiz Sebebi Yönünden;
Nesnel bir ölçüt olmamakla birlikte, davacı lehine hükmedilen manevi tazminatın davacının sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve benzeri hususlar ile tazminat davasının kesinleşeceği tarihe kadar faizi ile birlikte elde edeceği parasal değer dikkate alınıp, hak ve nesafet ilkelerine uygun, makul bir miktar olarak tayin ve tespiti yapıldığından hükmedilen manevi tazminat miktarında hukuka aykırılık görülmemiştir.
V. KARAR
Gerekçe bölümünde açıklanan nedenle … Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin, 20.05.2019 tarihli ve 2019/648 Esas, 2019/1328 Karar sayılı kararında davacı vekili tarafından öne sürülen temyiz sebepleri ve 5271 sayılı Kanun’un 289 uncu maddesinin birinci fıkrası ile sınırlı olarak yapılan temyiz incelemesi sonucunda hukuka aykırılık görülmediğinden aynı Kanun’un 302 nci maddesinin birinci fıkrası gereği, Tebliğname’ye uygun olarak, oy birliğiyle TEMYİZ İSTEMİNİN ESASTAN REDDİ İLE HÜKMÜN ONANMASINA,
Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca … 2. Ağır Ceza Mahkemesine, Yargıtay ilâmının bir örneğinin ise … Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
27.03.2023 tarihinde karar verildi.