YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2021/6077
KARAR NO : 2023/116
KARAR TARİHİ : 16.01.2023

MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
DAVA : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat

İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edilebilir olduğu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 142 nci maddesinin sekizinci fıkrası gereği temyiz edenin hükmü temyize hak ve yetkisinin bulunduğu, 291 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçesinde temyiz sebeplerine yer verildiği, 298 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle, gereği düşünüldü:

I. HUKUKÎ SÜREÇ
1. Davacı vekili 29.01.2018 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin hakkında yürütülen soruşturma nedeniyle 11.01.2017 tarihinde gözaltına alındığını, 12.01.2017 tarihinde tutuklandığını, 24.02.2017 tarihinde tahliye edildiğini, terör örgütü üyesi olma ve eğitim öğretimin engellenmesi
suçlarından beraat ettiğini, haksız tutuklama nedeniyle 10.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

2. Davalı vekili 09.02.2018 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davanın zamanaşımı sebebiyle reddi gerektiği, mükerrer dava olup olmadığının, mahsup işleminin olup olmadığının araştırılması gerektiği, talep edilen tazminat miktarının fazla olduğu, şeklinde beyanda bulunmuştur.

3. … 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 27.04.2018 tarihli ve 2018/66 Esas, 2018/263 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.

4. … Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesinin, 27.09.2018 tarihli ve 2018/2099 Esas, 2018/2557 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusunun 5271 sayılı Kanun’un 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.

5. Dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca tanzim olunan, 13.09.2021 tarihli, temyiz talebinin reddi ile hükmün onanması görüşünü içerir Tebliğname ile Daireye tevdi olunmuştur.

II. TEMYİZ SEBEPLERİ
Davacı vekilinin temyiz sebepleri;

Davacının tutuklandığı suçtan beraat ettiğine ve haksız yere tutuklu kaldığı süreler yönünden manevi tazminat istemine, ilişkindir.

III. DAVA KONUSU
Temyizin kapsamına göre;

A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü
Tazminata konu … 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/89 esas ve 2017/536 karar sayılı dava dosyasının celbi ile yapılan incelemesinde davacının silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme, cebir veya tehdit kullanarak eğitim ve öğretime engel olma ve terör örgütü propagandası yapma suçlarından dolayı 11.01.2017 tarihinde gözaltına alındığı, 12.01.2017 tarihinde tutuklanmasına karar verildiği, 24.02.2017 tarihinde tahliye edildiği, … 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 25.10.2017 tarihli kararı ile davacının silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme, cebir veya tehdit kullanarak eğitim ve öğretime engel olma suçlarından beraatine, terör örgütü propagandası yapma suçu yönünden ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, kararın 02.11.2017 tarihinde kesinleştiği, tazminat istemine konu davanın 29.01.2018 tarihinde 5271 sayılı Kanun’un 142 inci maddesinde öngörülen 3 aylık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı, davacının tutukluluğun infaz gördüğü, davacının aynı konuda açılmış bir başka davasının bulunmadığı anlaşılmıştır.

Davacı hakkında silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme, cebir veya tehdit kullanarak eğitim ve öğretime engel olma ve terör örgütü propagandası yapma suçlarından soruşturmaya başlandığı ve bu soruşturma kapsamında davacının gözaltında kaldığı, akabinde terör örgütü propagandası suçundan tutuklanmasına karar verildiği, mahkemece yapılan yargılama sonucunda davacının bir kısım suçlardan beraatine karar verildiği, ancak terör örgütü propagandası yapmak suçundan mahkumiyetine karar verildiği, şartları oluştuğundan CMK’nın 231.maddesi uyarınca verilen hükmün açıklanmasının geri bırakıldığı ve 5 yıllık denetim süresi belirlendiği, bu kararın ise beraat kararı niteliğinde olmadığı, davacının gözaltı ve tutuklamasını haksız hale getirmeyeceği ve CMK’nın 141.maddesinde belirtilen şartlara uymadığı anlaşıldığından davacının tazminat taleplerinin reddine dair hüküm kurulmuştur.

B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü
Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davasına ilişkin yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen ve değerlendirilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonucuna uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre; 5271 sayılı CMK’nun 141 ve devamı maddelerinde düzenlenen tazminat koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun esastan reddine, karar verilerek İlk Derece Mahkemesince verilen kararla ilgili olarak, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bir isabetsizlik görülmediği anlaşılmıştır.

IV. GEREKÇE
Tazminat talebinin dayanağı olan … 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/89 Esas – 2017/536 Karar sayılı ceza dosyası kapsamında, davacının terör örgütü propagandası yapmak suçundan 11.01.2017-24.02.2017 tarihleri arasında 44 gün gözaltında ve tutuklu kaldığı, davacının aynı suça ilişkin başka dosyasına ilişkin olarak da dosyaların birleştirilerek yargılamasının yapıldığı, yapılan yargılamada terör örgütü propagandası yapmak suçlarından birinden beraat, diğerinden ise 5271 sayılı Kanun’un 231 inci maddesinin beşinci fıkrası gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, beraat kararın 02.11.2017 tarihinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına kararının 08.11.2017 tarihinde kesinleştiği, gözaltına alınma ve tutuklama tarihi itibariyle davanın yürürlükte bulunan 5271 sayılı Kanun hükümlerine tâbi olduğu anlaşılmıştır.

Davacının Tutuklandığı Suçtan Beraat Ettiğine ve Haksız Yere Tutuklu Kaldığı Süreler İçin Manevi Tazminat Verilmesine İlişkin Temyiz Sebepleri Yönünden;
Her ne kadar İlk derece mahkemesince davacının silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme, cebir veya tehdit kullanarak eğitim ve öğretime engel olma ve terör örgütü propagandası yapma suçlarından tutuklandığı kabul edilmiş ise de davacının 12.01.2017 tarihli tutuklama müzekkeresi incelendiğinde davacının sadece terör örgütü propagandası yapmak suçundan tutuklandığı görülmüştür. Ancak tazminata esas dosya incelendiğinde davacı hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığının 18.01.2017 tarih 2017/160 Esas numaralı iddianamesi ile yargılamaya başlanmış olup aynı suça ilişkin … Cumhuriyet Başsavcılığının 29.05.2017 tarih 2017/1276 Esas numaralı iddianamesi ile açılan dava tazminata esas dosya ile birleştirilerek yargılamaya devam olunmuştur.

Davacı hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığının 18.01.2017 tarih 2017/160 Esas numaralı iddianamesi yönünden yapılan yargılamasında 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve 5271 sayılı Kanun’un 231 inci maddesinin beşinci fıkrası gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, … Cumhuriyet Başsavcılığının 29.05.2017 tarih 2017/1276 Esas numaralı iddianamesi yönünden yapılan yargılamasında ise beraat hükmü kurulduğu anlaşılmıştır.

Öncelikle davacının hangi soruşturma dosyası kapsamında tutuklandığının tespit edilerek … Cumhuriyet Başsavcılığının 29.05.2017 tarih 2017/1276 Esas numaralı soruşturma dosyası kapsamında tutuklandığının tespiti halinde davacının beraat etmesi nedeniyle tazminata hak kazanacağının gözetilmemesi, davacının … Cumhuriyet Başsavcılığının 18.01.2017 tarih 2017/160 Esas numaralı soruşturma dosyası kapsamında tutuklandığının tespiti halinde ise davacı hakkındaki 5 yıllık denetim süresinin temyiz incelemesi sırasında dolduğu da gözetildiğinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının akıbetinin araştırılarak açıklanıp açıklanmadığı, açıklanmış ise davacının tutukluluk süresinin hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında belirtilen 1 yıl 3 aylık süreden fazla olmadığı da dikkate alındığında ancak beraat kararı verilmesi halinde tazminata hak kazanacağı gözetilmeden, davacının tüm suçlardan beraat etmediği gerekçesiyle davanın reddedilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.

V. KARAR
Gerekçe bölümünde açıklanan nedenle davacı vekilinin temyiz istemi yerinde görüldüğünden … Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesinin, 27.09.2018 tarihli ve 2018/2099 Esas, 2018/2557 Karar sayılı kararının 5271 sayılı Kanun’un 302 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği, Tebliğname’ye aykırı olarak, oy birliğiyle BOZULMASINA,

Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca … 1. Ağır Ceza Mahkemesine, Yargıtay ilâmının bir örneğinin ise … Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,

16.01.2023 tarihinde karar verildi.