YARGITAY KARARI
DAİRE : 12. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2013/14943
KARAR NO : 2014/19076
KARAR TARİHİ : 30.09.2014
Tebliğname no : 12 – 2012/143986
Mahkemesi : İstanbul 9. Asliye Ceza Mahkemesi
Karar tarihi : 21/02/2012
Numarası : 2009/1038-2012/113
Suç : 2863 sayılı Kanuna aykırılık
2863 sayılı Kanuna aykırılık suçundan sanığın beraatine ilişkin hüküm, katılan vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:
Katılan vekilinin yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine, ancak;
Tarihi eser alım – satım, tamir ve bakım işi ile uğraşan sanığın iş yerinde kolluk kuvvetlerince yapılan usulüne uygun arama sonucunda, toplam 58 parça kültür varlığının bulunduğu, anılan varlıklara ilişkin olarak kovuşturma aşamasında düzenlenen 03/02/2011 tarihli bilirkişi raporunda, halı ve dokumalar dışındaki eserlerin ihtisas alanları dışında kaldığının, bir adet sarı zeminli, göbekli halının ender görülen eserlerden olup ilgili kuruma kazandırılmasının uygun olacağının, diğer tekstil eserlerin de son dönem Osmanlı tarikat, tekke ve zaviyelerinde kullanılmış eser örneklerinden olup etnoğrafik değer taşıdıklarının belirtildiği;
Biri üniversite öğretim üyesi olan, üç kişilik bilirkişi heyetince düzenlenen 07/06/2011 tarihli raporda ise, bir kısım eserlerin etnoğrafik nitelikte kültür varlıkları olup tasnif dışı bulunduklarının, bir adet pirinç alemin, 2863 sayılı Kanunun 3. maddesinin (a) bendinde yer alan (1) numaralı tanıma uyduğunun, bir adet gümüş sikkenin Abdülmecit dönemine ait olduğunun, bir adet sarı zeminli, göbekli halının ender görülen eserler arasında yer aldığının, diğer tekstil eserlerin de etnoğrafik nitelik taşıdıklarının belirtildiği;
2863 sayılı Kanunun 24/1 maddesindeki, “etnoğrafik mahiyetteki kültür varlıklarının yurt içinde alımı, satımı ve devri serbesttir” cümlesinden hareketle, etnoğrafik nitelikte kültür varlıkları olduğu kabul edilen suça konu eserlerin alım satımını yapan sanığın beraatine ve eserlerin de sanığa iadesine hükmedildiği;
Bununla birlikte, 2863 sayılı Kanunun 23/a maddesinde korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıklarının örnekleme yoluyla sayıldığı, sayılanlar içerisinde, “halkın sosyal hayatını yansıtan, insan yapısı araç ve gereçler dahil, bilim, din ve mihaniki sanatlarla ilgili etnoğrafik nitelikteki kültür varlıkları” nın da yer aldığı, 2863 sayılı Kanunun 23/a maddesi kapsamında korunması gerekli değer taşıyan tüm kültür ve tabiat varlıkları gibi etnoğrafik nitelikteki kültür
varlıklarının da tasnif ve tescile tabi olduğu, tasnif ve tescile tabi olmayan varlıkların zaten 2863 sayılı Kanunun konusu dışında kaldığı ve bunlar üzerinde serbestçe tasarrufta bulunulabileceği, anılan Kanun kapsamına giren kültür ve tabiat varlıklarının bulundurulmasının, alınıp satılmasının ise serbest olmayıp, kanun ve yönetmeliklerde düzenlenen birtakım koşulların gerçekleşmesine bağlı bulunduğu, dolayısıyla, 2863 sayılı Kanunun 24/1 maddesinde yer alan, “etnoğrafik mahiyetteki kültür varlıklarının yurt içinde alımı, satımı ve devri serbesttir” cümlesinin tek başına değil, kanunun bütünü ve kanuna dayanılarak çıkartılan yönetmeliklerdeki düzenlemeler birlikte değerlendirilmek suretiyle yorumlanması gerektiği anlaşılmakla;
1- Dava konusu 58 parça eser üzerinde, üniversitelerin arkeoloji ve sanat tarihi kürsülerine mensup öğretim üyelerinden oluşan bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılarak, mevcut durumları itibariyle bilim, kültür, din veya güzel sanatlarla ilgileri, tasnif ve tescile tabi, bildirim zorunluluğu olan, yani 2863 sayılı Kanun kapsamında korunması gerekli taşınır kültür varlıkları olup olmadıkları ve ait oldukları dönemler tespit edilerek, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerektiği gözetilmeksizin, aralarında davanın tarafı konumundaki müze uzmanlarının da bulunduğu bilirkişi heyetince düzenlenen ve etnoğrafik nitelikte kültür varlıkları olarak tanımlanan bir kısım eserlerin aynı zamanda tasnif dışı olduğunu belirterek kendi içinde çelişkiye düşen 07/06/2011 tarihli rapora itibarla karar verilmesi,
2- Sanığa ait iş yerinde ele geçirilen varlıkların, Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tasnifi, Tescili ve Müzelere Alınmaları Hakkında Yönetmeliğin 3/1 – (ı) maddesinde tanımlanan “tescile tabi etnoğrafik eser” olduğunun tespiti halinde, sanığın, aynı yönetmeliğin 10/1. maddesine göre “Tescile Tabi Taşınır Kültür ve Tabiat Varlığı Belgesi” bulunup bulunmadığının araştırılması, anılan belgenin varlığı durumunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan izin alınmak şartı ile ticarete konu edilebilecek varlıkların, izinsiz alınıp satılması nedeniyle 2863 sayılı Kanunun 67/3; yokluğu durumunda, kültür varlıklarının elde bulundurulma şekli hukuka aykırı olduğundan, aynı Kanunun 67/2. maddesi uyarınca sanığın mahkumiyetine karar verilmesi gerektiği gözetilmeksizin, eksik araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesisi,
Kanuna aykırı olup, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK’un 321. maddesi gereğince hükmün, isteme aykırı olarak BOZULMASINA, 30/09/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
.