YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/611
KARAR NO : 2023/4430
KARAR TARİHİ : 12.07.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/380 Esas, 2020/606 Karar
HÜKÜM : Kabul
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davalı vekili
Taraflar arasındaki tazminat davasında yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında yapılan 07.06.2007 tarihli sözleşme uyarınca internet ortamında adı “zenaccom” olarak isimlendirilecek ve karşı tarafın şirketine internet ortamında B2B ve B2C online otel rezervasyonu yapılabilmesine imkan sağlayacak bilgisayar programının yazılımı konusunda anlaşma yapıldığını, sözleşme hükümlerine göre yazılımı yapılan zenaccom ve programın fikri hakları üzerinde tarafların müşterek malik oldukları, davacının kullanılan internet sayfası üzerinde “powered by grup software” (grup yazılımı tarafından oluşturulmuştur) ibaresini kullanma hakkına sahip olduğunu, sözleşmenin devamı süresince zenaccom’un kullanma ve yararlanma hakkının münhasıran davalıya ait olduğunu, gizlilik hükümlerine aykırı davranan tarafın diğer tarafa sözleşmede kararlaştırılan miktarda cezai şart ödeyeceğini ve sözleşmenin mali hükümlerine uygun davranılmamasının sözleşmenin fesih nedeni sayılacağını, sözleşmenin devamı ve bu sözleşmenin her hangi bir nedenle feshinden sonraki 2 yıl boyunca davacının doğrudan ya da dolaylı olarak zenaccom ile rekabet içine giren yazılımları kendi veya üçüncü şahısların hesabına üretmekten satışını ve dağıtımını yapmaktan satış teşvikinde bulunmaktan var olan nakit programları desteklemekten kaçınacağını, tarafların adres değişikliklerin yazılı olarak birbirlerine bildirme zorunluluklarının bulunduğunun kararlaştırıldığını, sözleşmenin yürürlükte olduğu sürece aynı içerikte başka bir programı davacı olmaksızın işletmeye açamayacağını davalının kabul ve taahhüt ettiğini, 01.03.2007 tarihinde müvekkili tarafından yazılımı kullanılabilir aşamaya getirilen zenaccom 22.03.2007 tarihinde internet ortamında tescil ettirilip rezervasyon işlemlerini yapmaya başladığını, kesintisiz olarak rezervasyonlarını 10.06.2009 tarihine kadar sürdürdüğünü, bu tarihten itibaren rezervasyon akışının kesildiğini, bunun nedeni araştırıldığında 12.06.2009 tarihinde zenaccom sitesinin arka planında çalışan ve GRUP tarafından geliştirilen program yerine başka bir program konularak sayfadaki “powered by grup software” ibaresinin kaldırıldığını, yerine “powered by isomer” yazılı aynı içerikte başka bir program kullanılmak suretiyle sözleşme hükümlerinin önceden bildirilmeksizin tek taraflı ve haksız olarak davalı tarafça ihlal edildiğinin tespit edildiğini, yazılım bedelinin ise program işlerlik kazandıktan sonra 10 yıl içinde yapılacak rezervasyonlardan sözleşmede belirtilen ve daha sonra kararlaştırılacak oranda pay verilmesi şeklinde olduğunu, davalının kendisi ile sır olarak paylaşılan program kodlarını isomer adlı şirkete vererek bu şirket ile iş birliği yaparak bu yükümlülüğünden sıyrılmaya, sadece isim değiştirerek programın özünü oluşturan ve müvekkili şirketin teknik bilgi birikimine bedelsiz olarak sahip olma yoluna gittiğini, bu durumun da sözleşmenin rekabet yasağı ile gizlilik ve mali hükümlerine açıkça aykırılık oluşturduğunu, davalının ayrıca şirketin adresini değiştirerek müvekkiline yeni adresini bildirmediğini, bu durumun da sorumluluklarından kaçınmak maksadını açıkça ortaya koyduğunu, davalıya Antalya 13. Noterliği’nden gönderilen 15.06.2009 gün, 15780 yevmiye numaralı ihtarı ile yapılan ihlalin durdurularak sözleşme hükümlerine uyulması ve zenaccom.com sitesinden isomer adlı firma tarafından görsel değişikliklerle oluşturulan programın kaldırılarak yerine müvekkili tarafından oluşturulan orijinal programın konulmasının, sözleşmenin mali hüküm gerekliliklerinin kesintisiz olarak sürdürülmesinin ihtar edildiğini, sözleşmenin tek taraflı olarak sonlandırılma kararında olunması durumunda yazılı cezai şartın ödenmesinin talep edildiğini, bu ihtarın 16.06.2009 tarihinde davalıya tebliğ edildiğini, davalının siteyi eski haline getirmediği gibi 5 gün içerisinde de her hangi bir bildirimde bulunmadığını, sözleşmeye aykırılık ve ihlal niteliğindeki uygulamanın sürdürülmesi üzerine Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2009/1241 değişik iş esas sayılı dosyasında tespit yapıldığını iddia ederek davalının sözleşmeye aykırı ve açıkça ihlali niteliğindeki davranışları nedeniyle 07.06.2007 tarihli lisans ve iş birliği sözleşmesinin feshi ile sözleşme gereğince ödenmesi kararlaştırılan 100.000,00 Euro cezai şartın dava tarihindeki değeri olan 214.860,00 TL’nin temerrüt tarihi olan 22.06.2009 gününden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili şirkete internet üzerinden otel rezervasyonu yapması için hizmet verip karşılığında çok ciddi paralar tahsil ettiğini, internet sitesi üzerinden uluslararası alanda otel konaklama rezervasyon işlemleri gerçekleştirildiğini, söz konusu sistemin işlerliliğinin sağlanabilmesi için müvekkili şirket tarafından yatırım yapılarak grup yazılım tarafından program üretilmesinin sağlandığını, müvekkilinin finansmanı ve bilgisi ile grup yazılım tarafından faal hale getirilen sistemde kısa sürede ciddi sorunlar yaşandığını, davacının yazılım programındaki eksik ve hataları gidermediğini ve zamanında sorunlara müdahale etmediğini, işleyişin performansında ciddi düşüşler olduğunu, davacı tarafından hiçbir önlem alınmadığını, müvekkilinin davacıyı defalarca uyardığını, gerekli çalışmanın yapılmadığını, sonucunda da müvekkilinin mülkiyeti ve tüm hakları tamamen kendisine ait olan zenaccom.com adlı sitede tamamen farklı oluşturulmuş özgün başka bir yazılım programına yer vermek zorunda kaldığını, yeni programın davacı şirket tarafından oluşturulan program ile hiçbir ilgisinin bulunmadığını, tespit raporunu kabul etmediklerini, iki sistemin programlama dillerinin farklı olduğunu, teknik olarak birbirinden, konu hakkında başlangıç düzeyindeki bilgi sahibi birinin dahi tereddütsüz olarak ayırt edebileceği kadar farklı olduğunu, davanın hiçbir hukuksal temele dayanmayıp tamamen haksız ve kötü niyetli olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, bilirkişi heyeti tarafından isomer’in kaynak kodları üzerinde yapılan teknik inceleme neticesinde sunulan raporda, yazılımların yazılım dili ve yazılım akışlarının farklı olduğu, yazılımsal bir benzerlik olmadığı, ancak her iki ekranın da yazılımsal olarak benzeşmese de tasarımsal olarak benzeştiğini tespit etmeleri durumunda davalı tarafça halihazırda kullanılan programın zenaccom programının kaynak kodları ile oluşturulmadığından davalı tarafça sözleşmenin gizlilik hükümlerinin ihlal edilmediği sonucuna varıldığı, davalı tarafça sözleşme yürürlükte iken farklı kaynak kodları içerse de farklı program kullanıldığından sözleşmenin münhasırlık şartının davalı tarafından ihlal edildiği, bozma ilamından sonra alınan bilirkişi heyet raporuna göre, dava konusu yazılım işinin, hazırlanan programın teslimi ile tamamlanan, anahtar teslimi bir satış olmadığı, Zenaccom’un taraflarca birlikte çalıştırıldığı, işletim ve destek sürecinde her iki tarafın birlikte bilgi girişi yaptıkları ve yazılımın yaklaşık 2 yıl kullanıldığı, en az 50.000 adet onaylı rezervasyon yapıldığı dikkate alındığında, hatalara ilişkin e-postaların ayıp ihbarı niteliğinde değil, işin yürütülmesi için gerekli düzeltmelerin ve iyileştirmelerin yapılmasına yönelik olduğu, e-postalarda bildirilen hataların, davacının sözleşmeyle üstlendiği edimi gereği gibi yerine getirmediğini göstermediği, bu hataların davalının başka bir programa ihtiyaç duymasını gerektirecek nitelikte olmadığı, yine sözleşmenin 12.2 maddesinde tarafların birbirlerine ne şekilde bildirimde bulunacağının (iadeli taahhütlü mektup, elden imza karşılığı teslim, noter ve teyid edilmek şartı ile faks aracılığıyla) düzenlendiği, herhangi bir ayıp ihbarının da aynı usulle yapılmasının öngörüldüğü, davalının bu usule uygun ayıp ihbarında da bulunmadığı, davalının, “powered by Grup Softvvare” ibaresini kullanmayarak sözleşmenin 4.2.5. maddesi hükmünü, sözleşme usulüne uygun şekilde sona erdirilmeden başka bir program kullanarak, sözleşmenin yürürlükte olduğu sürede, aynı içerikte başka bir programı davacının izni olmaksızın işletmeye açmayacağına ilişkin sözleşmenin 10.2. maddesini ihlal ettiği, davacının sunduğu yazılım hizmetinde ayıp bulunmayıp sözleşmeyle üstlendiği edimi gereği gibi yerine getirdiği, davalının başka bir programa ihtiyaç duymasının haklı olmadığı, sözleşmenin 8.3 maddesinde “sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmeyen taraf diğer tarafın bu konuda kendisine karşı keşide edeceği ihtarnamenin tebliğine rağmen sözleşmeye aykırılığı 5 iş günü içinde gidermediği takdirde ihtar keşide eden tarafın sözleşmeyi haklı sebeple fesih hakkı doğacaktır. Sözleşmeye aykırı davranan taraf sözleşmeyi haklı sebeple fesheden tarafa 8.1 maddesinde belirtilen cezai şartı ödeyecektir” şeklindeki düzenleme uyarınca davacının usulüne uygun ihtarına rağmen davalının ihlali gidermemesi sebebiyle davacının sözleşmeyi feshetmesinin haklı olup maddede öngörülen cezai şarta hak kazandığı, mali müşavir bilirkişi raporunda, davalının faaliyetinin sona erdirip sicilden terkinin yapıldığı, sözleşmenin yapıldığı yılın sonu itibariyle borca batık olduğundan cezai şartı ödeyemeyeceği belirtilmiş ise de, bizzat davalı vekilinin rapora beyan dilekçesi ve dilekçe ekinde sunduğu ticaret sicil gazetesi örneğinden anlaşılacağı üzere, raporda belirtilenin aksine davalı şirketin faal olup, merkezini Muğla/Bodrum ilçesine taşıması sebebiyle Antalya Ticaret Sicilden terkin edildiği, halen Bodrum siciline kayıtlı olduğu, cezai şartın davalı açısından fahiş olup olmadığının tespitinde cezai şartın muaccel olduğu tarih değil, davalının cezai şartı taahhüt ettiği tarihteki ekonomik durumu önem taşıdığı, davalının cezai şartı taahhüt ettiği 07.06.2007 tarihi itibariyle yapılan değerlendirmede, davalının 2007 yılı net satış miktarının 2.802.214,30 TL olduğu, bu denli yüksek miktarda satış rakamı olan davalı için sözleşme tarihindeki kur da dikkate alındığında kararlaştırılan cezai şartın fahiş olmadığı, diğer taraftan dava konusu yazılım ile en az 50.000 adet onaylı rezervasyon yapıldığı, davalının iki yıl boyunca hizmetten faydalandığı, davacıya yüklenebilecek herhangi bir kusur olmaksızın sözleşmeyi ihlal eden tarafın da davalı olduğu, tüm bu hususlar bir arada değerlendirildiğinde davacının sözleşmede kararlaştırılan cezai şartı olduğu gibi talep etmekte haklı olduğu, cezai şartın indirilmesini gerektirecek herhangi bir sebebin olmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile 214.860,00 TL cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Yargıtay Kararı
Dairenin 29.09.2022 tarihli ve 2021/542 E., 2022/6476 K. sayılı kararıyla, Mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili karar düzeltme dilekçesinde özetle, bilirkişi raporuna itirazlarının değerlendirilmediğini, davacının sözleşmeye uygun yazılımı üretemediğini, ayıplı üretim yapıldığını, ayıba ilişkin inceleme yapılmadığını, cezai şarta ilişkin indirim yapılmamasının hukuka aykırı olduğunu, sözleşmeye aykırı bir davranışının bulunmadığını, belirterek onama kararının kaldırılarak kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında düzenlenen 07.06.2007 tarihli lisans ve iş birliği sözleşmesi kapsamında sözleşmenin davalı tarafça ihlal edilmesi nedeniyle sözleşmede kararlaştırılan cezai şartın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı ve 442 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesinde sayılan hallerden hiçbirini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteminin reddi gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin karar düzeltme isteminin 1086 sayılı Kanun’un 442 nci maddesi gereğince REDDİNE,
Aşağıda yazılı bakiye 206,80 TL karar düzeltme ret harcının ve 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen 1086 sayılı Kanun’un 442 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca takdiren 1.581,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyenden alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
12.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.