YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/444
KARAR NO : 2023/6978
KARAR TARİHİ : 30.11.2023
MAHKEMESİ :Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/398 Esas, 2022/157 Karar
HÜKÜM : Asıl davanın reddine, birleşen dava konusuz kaldığı anlaşılmakla esas hakkına karar verilmesine yer olmadığına,
BİRLEŞEN DOSYA : İSTANBUL ANADOLU FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİNİN 2012/215 E.
Taraflar arasındaki faydalı modele tecavüzün tespiti, tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminatın tahsili, kararın ilanı, faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü, sicilden terkini davalarının bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece asıl davanın reddine, birleşen dava konusuz kaldığı anlaşılmakla esas hakkına karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, asıl davanın davacısı, birleşen davanın davalısı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; Sesli ve Görüntülü Bina İletişim Sisteminde Yenilik adlı 2011/07421 sayılı faydalı model belgesinin müvekkili adına tescil aşamasında olduğunu, bu buluşun DT-8 kablo alt yapısı kullanılmak suretiyle apartman, site, plaza, işyeri gibi yapılarda sesli ve görüntülü iletişimin sağlanmasına yönelik geliştirildiğini, ülkemizdeki binaların hemen hepsinde bu kablonun kullanıldığını ve herhangi başka bir görüntülü diafon takılmak istendiğinde tüm kablo sisteminin değiştirilmesinin gerektiğini, bunun da zaman ve maliyet kaybına yol açtığını, buluşun bu sorunu çözdüğünü ve binalarda mevcut DT-8 kablo tesisatının kullanılmasına imkan tanıdığını, davalı tarafın müvekkiline ait bu buluşu haksız ve kötü niyetli olarak kullanmak suretiyle faydalı model tescilinden kaynaklanan haklarını ihlal ettiğini, buluşa konu ürünleri sattığını, bundan haksız kazanç sağladığını ileri sürerek davalının eylemlerinin müvekkilinin faydalı model haklarına tecavüz oluşturduğunun tespitini, tecavüz suretiyle üretilen veya ithal edilen ürünlere, bunların üretim araçlarına el konulmasını, şimdilik 10.000,00 TL maddi, 15.000,00 TL manevi tazminatın tahsilini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; davalıya ait faydalı model belgesindeki sistemin yenilik taşımadığını, buluşa konu istemlerin de yeni olmadığını, davalının kendisinin 2008 yılından beri kullandığı sisteme belge aldığını, ürünün bir çok firma tarafından üretilip satıldığını, tescil koşullarının bulunmadığını ileri sürerek davalı adına tescilli 2011/07421 sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı vekili asıl davaya cevap dilekçesinde; davacının faydalı modelinin tescil edilebilirlik ve yenilik kriterlerini taşımadığını, faydalı modelde buluşun ne olduğunun açıklanmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı vekili birleşen davaya cevap dilekçesinde; müvekkili adına tescilli faydalı modelin yenilik özelliğinin bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemece 25.02.2016 tarih, 2012/55 E., 2016/34 K. sayılı kararı ile asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulü ile birleşen davadaki davalı adına kayıtlı TR2011 07421 sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmiş, karar asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilince temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Dairemizin 10.10.2017 tarih, 2016/5584 E., 2017/5203 K. sayılı kararıyla Mahkemece Elektrokent Perpa adlı dergide yayınlanan reklamın dava konusu hükümsüzlüğü istenen faydalı modelin yeniliğini ortadan kaldırıp kaldırmadığı konusunda önceki raporlar da değerlendirilmek suretiyle ek rapor ya da gerektiğinde yeni bir heyetten rapor alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar vermek gerekirken eksik incelemeye dayalı karar verilmesi yerinde görülmeyerek karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bekletici mesele yapılan ve kesinleşen davaya konu faydalı modelin hükümsüzlüğüne ilişkin İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2012/97 E. sayılı dosyasında verilen karar kapsamında ele alındığında, davacıya ait faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar verildiği, hükümsüzlüğün baştan itibaren sonuç doğuracağı, davacının faydalı modeli tecavüz ve buna dayalı açılan maddi manevi tazminat taleplerinin dinlenilemeyeceği gerekçesiyle asıl davanın reddine, hükümsüzlüğe yönelik açılan birleşen dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davanın davacısı, birleşen davanın davalısı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asıl davanın davacısı, birleşen davanın davalısı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Yargıtayın bozma ilamına uyulduğu halde bozma kapsamında yargılama yapılmadığını, bozma ilamında belirtilmesine rağmen bilirkişi incelemesi olmaksızın karar verildiğini, her davanın açıldığı tarihteki koşullara göre karara bağlanması temel ilkesine aykırı davranıldığını, dava açıldıktan sonraki bir gelişmeye itibar edilemeyeceğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava faydalı modele tecavüzün tespiti, tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminatın tahsili, kararın ilanı, birleşen dava, faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü, sicilden terkini istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin (556 sayılı KHK) 137, 138 inci maddeleri, 140 ıncı maddesi, 156 ncı maddesi, 165 inci maddesi,
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davanın davacısı, birleşen davanın davalısı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Asıl davanın davacısı, birleşen davanın davalısı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden ilgiliye yükletilmesine ,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.