YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4238
KARAR NO : 2023/6142
KARAR TARİHİ : 25.10.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
HÜKÜM : Kısmen kabul
KARAR DÜZELTME İSTEYEN :Davalı vekili
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından Dairemizce verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ihraç ettiği kiraz emtiasının yurt dışındaki alıcısına teslim edilmek üzere davalı tarafından taşındığı sırada meydana gelen kaza sonucu emtianın tamamen hasara uğradığını ileri sürerek zarar bedeli 69.060,00 euro ile 600,00 TL gümrük giderinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığını, emtianın kamyona yüklenmesi ile hasar sorumluluğunun alıcıya geçtiğini, talep edilen tazminatın fahiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen İlk Karar
Mahkemece 22.02.2011 tarih, 2007/216 E. ve 2011/38 K. sayılı kararı ile 56.237,00 euronun ve 600,00 TL’nin faiziyle tahsiline karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Dairemizin 28.05.2013 tarih, 2011/7539 E. ve 2013/11050 K. sayılı kararıyla taşımaya konu hasarlanan kirazın standardının araştırılması, ihraç edilebilirliği dahil tüm özellikleri çerçevesinde taşıma için teslim alındığı yer Alaşehir ilçesindeki değerinin ne olabileceği ve CMR’nin 23-28 inci maddeleri çerçevesinde davacının talep edebileceği tazminat tutarının tespiti yönlerinden uzman bilirkişi kurulundan denetime uygun rapor alınması gerektiği belirtilerek bozulmuştur.
C. Mahkemece Verilen Direnme Kararı
Mahkemenin 08.05.2014 tarih, 2014/42 E. ve 2014/175 K. sayılı kararı ile önceki kararda direnilmesine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
D.Hukuk Genel Kurulu Kararı
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 11.04.2019 tarih, 2017/11-121 E. ve 2019/445 K. sayılı ilâmı ile dava dosyası içindeki bilirkişi raporlarının denetime elverişli ve uyuşmazlığı çözüme yeterli olduğu, buna göre taşımaya konu kiraz emtiasının, CMR’nin 23 üncü maddesinin birinci fıkrası gereğince teslim alındığı yer ve zamandaki değerinin 5,45 TL olarak kabul edilmesi ve buna göre hesaplanan tazminat miktarının ise CMR’nin 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen sınırlı sorumluluk miktarının çok altında kaldığı hususu gözetilerek sonucuna karar verilmesi gereğine işaret edilerek değişik gerekçe ile bozulmasına karar verilmiştir.
E. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taşıyıcı tarafından ödenecek tazminatın hesaplanmasında ilk olarak emtianın teslim alındığı yer ve zamandaki değerinin belirlenmesinin gerektiği, Alaşehir Ticaret Borsası alım satım beyannamesinde kirazın kg fiyatının 5,45 TL olarak belirlendiği, buna göre 108.281,10 TL tazminat, 1.055,74 TL temerrüt faizi olmak üzere toplam 109.336,84 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesi gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Yargıtay Kararı
Dairemizin 09.02.2023 tarihli ve 2021/4814 E., 2023/725K. sayılı kararıyla davalı vekilinin temyizlerinin reddi gerektiği, gümrük gideri bakımından ilk bozma ilamının kapsamı dışında kalarak davacı bakımından usuli kazanılmış hak oluştuğu, dava dilekçesinde, zararın yabancı para cinsinden talep edildiği, dosyanın geçirdiği aşamalarda tazminat hesabının CMR’nin 23 üncü maddesine göre yapılacağı, faizin CMR’nin 27 nci maddesine göre hesaplanacağı ve dava tarihinden itibaren başlayacağına işaret edildiği, Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen ilk kararda yabancı para cinsinden hüküm kurulmuş olup davalı yanca bu hususun temyiz sebebi yapılmadığı ve Dairemizce de bozma sebebi yapılmadığı gözetildiğinde davacının usuli müktesep hakkı gözetilerek talep gibi yabancı para cinsinden hüküm kurmak gerekirken TL üzerinden hüküm kurulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairemizin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili karar düzeltme dilekçesinde özetle; 30.03.2011 tarihli temyiz dilekçesinde husumet ve kirazların yükleme tarih ve yerindeki birim fiyatının dikkate alınması gerektiğine yönelik itirazları olduğunu, CMR’nin 23 üncü maddesi kapsamında yapılan itirazlar göz önünde bulundurulduğunda yabancı para cinsinden hüküm kurulan miktara karşı da itirazların temyiz dilekçesinde yer aldığını, CMR uyarınca yükleme yeri fiyatlarına yani TL’ye göre karar verilmesi gerektiğinin vurgulandığını, dilekçede “resen” talebi de olduğunu, ilk bozma ilamında müvekkilinin temyiz talepleri reddedilirken yabancı para cinsinden hüküm kurulmasına ilişkin bir gerekçe yazılmadığını ileri sürerek ve resen nazara alınması gereken sebeplerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, TL üzerinden hüküm kurulup kurulamayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı ve 442 nci maddeleri, CMR’nin 23 üncü ve 27 nci maddeleri
3. Değerlendirme
Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesinde sayılan hallerden hiçbirini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteminin reddi gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin karar düzeltme isteminin 1086 sayılı Kanun’un 442 nci maddesi gereğince REDDİNE,
Aşağıda yazılı bakiye 187,55 TL karar düzeltme ret harcının ve 3506 sayılı Kanun ile değiştirilen 1086 sayılı Kanun’un 442 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca takdiren 1.581,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyen davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.