YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1106
KARAR NO : 2023/4440
KARAR TARİHİ : 13.07.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/250 Esas, 2020/393 Karar
HÜKÜM : Ret, kabul
Taraflar arasındaki Gemi Sicil Memurluğunun kararına itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davacı şirketin davasının dava şartı yokluğu nedeni ile reddine, davacı …’nın davasının kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili ve asli müdahale talep eden Tersan Tersanecilik San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davacı … ile davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkillerinin finansal kiralama kapsamında geçici kabul ve geçici ithal koşulu ile ithal ettikleri, satış ve devre konu edilemeyen yüzer havuzun, müvekkili şirketi temsil etmeyen kişilerce 05.05.1998 tarihinde sahte işlem ile ithal edilmiş gibi gösterilip, şirketi temsil ve ilzam yetkisi olmayan bir imza ile Tersan Tersanecilik A.Ş.’ye fatura edildiğini, sahte ithalat işleminin Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü tarafından iptal edildiğini, daha sonra müvekkilinin finansal kiralık yüzer havuzun ithalatını tamamladığını ve kati mülkiyeti kazandığını, yüzer havuzun 04.11.2009 tarihli fatura ile …’ya satıldığını, Tersaneler Genel Müdürlüğü tarafından yüzer havuzun sahipliğine yönelik taleplerinin Gemi Sicil Memurluğuna yapılması gerektiğinin bildirildiğini, Gemi Sicil Memurluğu tarafından verilen cevabı yazıda kesinleşmiş bir mahkeme kararı olmaması halinde taleplerinin kabul edilmeyeceğinin bildirildiğini ileri sürerek Gemi Sicil Müdürlüğü tarafından Tersan Tersanecilik A.Ş. lehine yapılmış 27.01.2003 tarihli sicil kaydının terkini ve iptali ile … adına tesciline karar verilmesini talep etmiş, 09.07.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile 16.08.2012 tarihli taleplerinin reddine dair Gemi Sicil Memurluğunun 31.08.2012 tarihli kararına itiraz davası olarak davaya devam edilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı vekili, davacı tarafın Liman Başkanlığının kararına karşı süresinde itiraz hakkı bulunduğunu, böyle bir davada mülkiyetin kime ait olduğunun tespitinin istenemeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2.Tersan Tersanecilik San. ve Tic. A.Ş. vekili, dava konusu yüzer havuzun mülkiyetinin ve zilyetliğinin müvekkiline ait olduğunu ileri sürerek asli müdahale talebinde bulunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamına uyularak dava ıslah yolu ile yüzer havuzla ilgili Tersan A.Ş. adına yapılan tescil işleminin iptali konusundaki Gemi Sicil Memurluğu kararının iptaline dönüştürüldüğünden dosyada yüzer havuzla ilgili mülkiyet uyuşmazlığı yani mülkiyetin tespiti talebi söz konusu olmadığından Tersan A.Ş.’nin asli müdahillik sıfatının sona erdiğine karar verildiği, Tersan A.Ş.’nin 14.01.2003 olan tescil tarihinde yüzer havuzun maliki olmaması, yüzer havuzun o tarihte finansal kiralama konusu mal statüsünde olup malikinin yurtdışında mukim bir firma olması, Gemi Sicil Müdürlüğüne bayrak devleti ile ilgili herhangi bir belge ile bayrak devletinin tescile muvafakatini gösteren bir belge sunulmamış olmasından dolayı yasal mevzuata göre tescil için zorunlu esaslı unsurlar mevcut olmadığından davacı tarafın tescilin iptali konusunda Gemi Sicil Müdürlüğüne yaptığı başvurunun haklı olduğu, yüzer havuzla ilgili kati ithalat işleminin 01.02.2008 tarihinde tamamlanarak bu tarihte milli statüye kavuşmuş olup 04.11.2009 tarihli fatura ile yüzer havuzun davacı … tarafından satın alındığı ileri sürüldüğünden …’nın Tersan A.Ş. adına yapılan tescil işlemi ile ilgili olarak Gemi Sicil Müdürlüğüne iptal talebinde bulunmakta ve işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu gerekçesi ile davacı Şirketin dava ehliyeti bulunmadığından davanın dava şartı yokluğu nedeni ile reddine, davalı …’nın davasının kabulü ile İstanbul Gemi Sicil Müdürlüğünün, İstanbul Gemi Sicilinde kayıtlı olan Tersan isimli yüzer havuz ile ilgili aldığı 31.08.2012 tarihli kararın iptali ile yüzer havuzla ilgili Tersan Tersanecilik A.Ş. adına yapılan tescil kaydının terkinine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve asli müdahale talebinde bulunan Tersan A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Yargıtay Kararı
Dairemizin 19.10.2022 tarihli ve 2021/3520 E., 2022/7190 K. sayılı kararıyla davacı tarafın 09.07.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile yüzer havuzun sicil kaydının terkin edilmesine dair taleplerinin Gemi Sicil Müdürlüğünce reddine ilişkin kararın iptali istemi olarak dava konusunu daralttığı, Mahkemece davanın yüzer havuz ile ilgili Tersan A.Ş. adına yapılan tescil işleminin iptali konusundaki Gemi Sicil Müdürlüğü kararının iptaline dönüştürülmüş olduğundan ve mülkiyetin tespiti talebi söz konusu olmadığından Tersan A.Ş.’nin asli müdahillik sıfatının sona erdiğine karar verildiği, her ne kadar Mahkemece, davaya asli müdahil olan Tersan A.Ş.’nin, davacı yanın ıslah dilekçesi sonrasında dava ile ilgisinin kalmadığı gerekçesi ile asli müdahilliğinin sona erdiğine karar verilmişse de özü itibarıyla nizanın, geminin mülkiyeti ile ilgili olup mülkiyet sorunu çözülmeden, asli müdahillik sıfatının sona erdiğine ve giderek geminin sicilden terkini hakkında karar verilmesinin doğru olmadığından hükmün asli müdahale talebinde bulunan Tersan A.Ş. yararına bozulmasına karar verilmiş, davalı vekilinin temyiz itirazları incelenmemiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı … ile davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1.Davacı … karar düzeltme dilekçesinde özetle; davanın Gemi Sicil Memurluğu kararına itiraz davası olduğunu, Tersan A.Ş.’nin asli müdahil sıfatı ile davaya dahil olmaya çalıştığını, Mahkemenin Tersan A.Ş.’nin tescil başvurusunda bulunma yetkisinin olmadığını tespit ettiğini, İstanbul Liman Başkanlığına müzekkere yazılarak finansal kiralama yoluyla ithal edilen yüzer havuzun tescil tarihinde finansal kiralama statüsünde olduğunun tespit edildiğini, Mahkemece alınan bilirkişi raporunda Tersan A.Ş.’nin yüzer havuzun tescili esnasında malik olmadığı, tescil tarihinde finansal kiralama statüsünde olduğu, devrinin mümkün olmadığı, Tersan A.Ş.’nin mülkiyeti kazanmadığı, tescil tarihinde tescil dosyasında bayrak devleti ile ilgili herhangi bir belge bulunmadığı, yüzer havuzun bayrak devletinin tescile onayına ve muvafakatına ilişkin tescil dosyasında hiç bir belge bulunmadığı, dolayısıyla tescil için esaslı unsurlarının mevcut olmadığı, yüzer havuz sicil kaydının terkinine dair hukuki şartların oluştuğu sonucuna varıldığını, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 34 üncü maddesinin ikinci fıkrasında “üçüncü kişilerin sicilde kayıtlı bulunan hususlara ilişkin menfaatlerine aykırı olduğu takdirde, itiraz edenle üçüncü kişi de dinlenir.” hükmünün düzenlendiğini, bu hüküm yargılamanın ne şekilde yapılacağını gösterdiğini, asli müdahillik kavramının işbu davaya sokulmaya çalışılmasının yasal olmadığını, bozma ilamı ile gemi sicil memuru kararına itiraz davasının sonucuna etki etmeyecek “mülkiyet nizasına ilişkin asli müdahillik sıfatı ile taraf eklentisi yapılmalı” görüşü ile yasaya aykırı bir şekilde Tersan A.Ş. lehine bozma kararı verilmesinin kabul edilemeyeceğini ileri sürerek ve resen nazara alınacak sebeplerle Mahkeme kararının onanmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili karar düzeltme dilekçesinde özetle; bozma ilamı ile davanın özünün geminin mülkiyetine ilişkin olduğunun ortaya konulduğunu, bu sebeple Bakanlığın ve Liman Başkanlığının taraf sıfatını haiz olamayacağını, davanın pasif husumet yokluğundan esastan reddedilmesi gerekiğini, davacının karar düzeltme talebi reddedilerek kararın Bakanlık yararına bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, Gemi Sicil Memurluğunun kararına itiraz davasıdır.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı ve 442 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davacı … ile davalı vekilinin 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesinde sayılan hallerden hiçbirini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteminin reddi gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı … ile davalı vekilinin karar düzeltme isteminin 1086 sayılı Kanun’un 442 nci maddesi gereğince REDDİNE,
Karar düzeltme harcı peşin ödenmiş olduğundan yeniden alınmasına yer olmadığına ve 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen 1086 sayılı Kanun’un 442 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca takdiren 1.581,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyen davacı …’dan alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
Davalı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen 1086 sayılı Kanun’un 442 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca takdiren 1.581,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyen davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
13.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.