YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/922
KARAR NO : 2023/3872
KARAR TARİHİ : 19.06.2023

MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1160 Esas, 2021/1248 Karar
DAVA TARİHİ : 21.07.2016
HÜKÜM : Usulden ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Mustafakemalpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2016/888 E., 2018/677 K.

Taraflar arasındaki şirket gizli ortağının tespiti yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Mustafa Kemal Paşa Vergi Dairesi mükelleflerinden…Akaryakıt ve LPG Ürünl. Nakl. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 2013 ile 2014 yılı hesap dönemi işlemlerinin vergi müfettişi Türkan Mestanlı tarafından incelenmesi sonucunda tarh edilecek vergi ve cezalar için ihtiyati tahakkuk verilerek şirketin gerçek sevk ve idarecisi ve aynı zamanda gizli ortakları oldukları tespit edilen davalılar … ve … hakkında 14.04.2016 tarih ve 2016-A-345/18 sayılı vergi tekniği raporu düzenlendiğini, raporda şirketin gerçekte … ve …’nun kontrolünde olduğunu, …’ın beyanlarından şirketi devraldıktan sonra da … Akaryakıt ve LPG Ürünl. Nakl. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait akaryakıt istasyonunda pompacı olarak çalışmaya devam ettiğini, emtia alımları ve satışları ile …’in ilgilendiğini, kaçak akaryakıt organizasyonu ile ilgili Cumhuriyet Savcılıkları soruşturmaları ve vergi incelemelerinin başlaması nedeniyle şirket hisselerinin … ve … tarafından …’a devredildiğini, …’ın tek başına şirketin faaliyetlerini yürütebilecek bilgi ve kapasiteye sahip olmadığını, bu nedenle hisselerini devretmiş olmasına rağmen şirketin kurucularının … ve …’nun ilgilendiğinin tespit edildiğini, bu sebeplerle davalılar … ve …’nun diğer davalı…Akaryakıt ve LPG Ürünl. Nakl. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin gizli ortağı olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı … cevap dilekçesinde; söz konusu davanın hiçbir yasal dayanağının bulunmadığını,…Akaryakıt ve Lpg Ürünleri Nakl. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ile şirketin tarafından devredilmesinden sonra hiçbir hukuki ve fiili bağlantısının kalmadığını, bahsi geçen şirketteki tüm hisselerini Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtlarında mevcut olarak yasal süreçle beraber devrettiğini, şirketin işleyişi ve fiili durumu ile ilgili beyan edilen hususların tamamen gerçek dışı olduğunu, şirket hisselerini devrettiği tarihte yürürlükte bulunan yasal mevzuat hükümleri gereğince pay defterlerinin tarafından devredildiğini ve devir konusunda üzerine düşen tüm yükümlülükleri de yerine getirdiğini, açılan davanın yasal dayanağının olmadığını, kendisinin şirket ile uzak yakın hiçbir ilişkisinin çalışmasının ve ortaklığının bulunmadığını, vergi inceleme raporunu kabul etmediğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı … cevap dilekçesinde; söz konusu davanın hiçbir yasal dayanağının bulunmadığını,…Akaryakıt ve Lpg Ürünleri Nakl. Gıda San ve Tic Ltd Şti ile şirketin tarafından devredilmesinden sonra hiçbir hukuki ve fiili bağlantısının kalmadığını, bahsi geçen şirketteki tüm hisselerini ticaret sicil müdürlüğü kayıtlarında mevcut olarak yasal süreçle beraber devrettiğini, şirketin işleyişi ve fiili durumu ile ilgili beyan edilen hususların tamamen gerçek dışı olduğunu, şirket hisselerini devrettiği tarihte yürürlükte bulunan yasal mevzuat hükümleri gereğince pay defterlerinin tarafından devredildiğini ve devir konusunda üzerine düşen tüm yükümlülükleri de yerine getirdiğini, açılan davanın yasal dayanağının olmadığını, kendisinin şirket ile uzak yakın hiçbir ilişkisinin çalışmasının ve ortaklığının bulunmadığını, vergi inceleme raporunu kabul etmediğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece yapılan araştırmanın hüküm kurmaya yeterli olmadığını, Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu’nda görev yapan vergi müfettişi Türkan Mestanlı tarafından düzenlenen 14.04.2016 tarihli Vergi Tekniği Raporunda da belirtildiği üzere davalı şirketin 13.01.2010 tarihine kurulduğu %60 hisse payı ile … ve %40 hisse payı ile … tarafından kurulduğu ancak adı geçen şahısların kaçak akaryakıt organizasyonu ile ilgili Cumhuriyet Savcılıkları soruşturmaları ve vergi incelemelerinin başlaması üzerine şirket hisselerini …’ a devrettiği mezkur rapora sunulan mükellef beyanları ile faturalardan, diğer soruşturma evraklarından anlaşıldığını, raporda belirtilen hususların ve davalılar hakkında yürütülen ceza soruşturmaları ve dosya evrakları incelendiğinde davacı İdarenin tespit davası açmakta hukuki yararı bulunduğunun anlaşılacağını, dosyanın bilirkişiye tevdii edilmesi gerekirken Mahkemece davanın reddine karar verilesi usul ve kanuna aykırılık teşkil ettiğini ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; sermaye şirketi olan limited şirketlerde ortakların kamu borcundan dolayı sorumluluğuna dair özel düzenlemeler olsa da; gizli ortağın durumunun adi ortaklık olarak kabul edildiği ve limited şirket ortaklarının sorumluluğunun adi ortaklığa teşmil edilemeyeceği,…Akaryakıt ve LPG Ürünl. Nakl. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin gizli ortakları olduğuna dair somut deliller bulunmadığı, üstelik muvazaalı işlemlere dair deliller varsa ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz yetkisinin davacı idarenin takdirinde olduğu, kesinleşmiş bir yargı kararına gerek olmadığı, delillerin takdirinde bir tespit kararına gerek olmadığı, idarenin yapması gereken açık ve emredici bir hüküm olduğu, tespit hükmü ile idari işlemlerden dolayı gidilecek kanun yollarında sorunlara neden olabileceği, ihtiyati tedbir istemi için de hukuki yararın olmadığı, ayrıca idarenin tasarrufun iptali ve tüzel kişiliğin perdesinin aralanması gibi yollara başvurabilmesi için ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz kararı alması gerektiğinden, eldeki davanın konusunu teşkil eden tespit ve tedbir talepleri yönünden dava da hukuki yararın bulunmadığı (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 17.06.2016 tarih 2016/2100 E.- 2016/6849 K. sayılı ilamı da bu yöndedir.) Mahkemece davanın reddine karar verilmiş olmakla birlikte; söz konusu reddin esasa ilişkin olduğu, oysa ki 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesi uyarınca hukuki yararın dava şartı olup davanın her aşamasında mahkemece re’sen gözetilmesi gerektiği, limited şirkette gizli ortaklığın tespitine ilişkin açılan işbu davada hukuki yarar bulunmadığı, bu nedenle hukuki yarar dava şartı eksikliği nedeniyle davanın usulden reddi gerekirken davanın esastan reddine karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve re’sen gözetilecek sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı gerçek kişilerin davalı şirketin gizli ortakları olduğunun tespiti talebine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Davacıdan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

19.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.