YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/867
KARAR NO : 2023/4353
KARAR TARİHİ : 11.07.2023
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/204 Esas, 2021/2092 Karar
HÜKÜM : Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/346 E., 2018/256 K.
Taraflar arasındaki tasarımın hükümsüzlüğü davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili ve fer’i müdahil vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili ve fer’i müdahil vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı…Cam A.Ş. tarafından Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK) nezdinde 2015/03904 tescil numarası ile kayıtlı bulunan tasarımının, 2011 yılından bu yana müvekkili tarafından üretilen şişeyle ayniyet derecesinde benzediğini, ilk olarak, müvekkili tarafından üretilen şişelere ilişkin bir fatura örneğinin de sunulduğunu, işbu fatura örneği incelendiğinde, bahse konu şişenin 2013 yılında dava dışı başka bir firmaya “327625 – Renksiz Sade TPG Plast – 4.200” ürün, “Maden Suyu” sektör ve “25 cl. Uludağ Extra Maden Suyu” tanımıyla fatura edildiğini, müvekkilinin bu sebeple uğradığı mevcut ve muhtemel zararlarının giderilmesine ilişkin maddi-manevi tazminat ve sebepsiz zenginleşme talepleri saklı kalmak kaydıyla, davalı tarafından TPMK nezdinde tescilli, 2015/03904 tescil nolu, hiçbir yenilik ve ayırt edici özellik bulundurmayan şişe tasarımının hükümsüzlüğüne, bahse konu tasarım tescilinin sicilden terkinine, hükmün masrafları davalı tarafa ait olmak üzere Türkiye genelinde yayın yapan günlük gazetelerden birinde ilanına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili şirketin tasarımlarının ayırt edicilik ve yenilik kriterlerini sağladığını, müvekkilinin 2015/03904 numaralı tasarım belgesine konu tasarımlarının konusunun şişe olduğunu, davacı tarafça tasarımının 2011 yılında üretildiği iddia edilmek suretiyle 29.01.2013 tarihli teknik çizim ve 30.01.2013 tarihli fatura delil olarak sunulmuş ise de 29.01.2013 tarihli teknik çizimin gerçekten anılan tarihte atılıp atılmadığı hukuken tartışmalı olduğu gibi söz konusu faturaların da dava konusu endüstriyel tasarıma ilişkin olarak düzenlendiğinin hukuken kabulünün mümkün olmadığını, müvekkilinin tasarımlarının ayırt edicilik niteliğine sahip olup davacının dayanak tasarımlarından belirgin farklılıklar içerdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplanan deliller ve aldırılan bilirkişi raporuyla dava konusu uyuşmazlığın şişe tasarımından kaynaklandığı, tasarımcının seçenek özgürlüğünün kısıtlı olduğu, davalının tescilli tasarımı ile davacının tescilsiz tasarımının benzer olduğu, benzerlik karşılaştırmasının tescil belgesi üzerinden yapılacağı, tasarım tescilinde zorunlu olmayan tarifname üzerinden benzerlik karşılaştırması yapılmasının usule uygun olmadığı, davalının tasarım tarifnamesindeki tarifin bugüne kadar üretilmiş en anonim şişeyi tanımladığı, yenilik ve ayırt edicilik yönünden bir tanımlama getirmediği, davacı tarafın 10.08.2011 tarihli Doğan Haber Ajansı web sitesinde yayınlanan yazı ve 22.07.2011 tarihli youtube web sitesinde bulunan video gözetildiğinde davacının tescilsiz tasarımının davalının tescilli tasarımı ile benzer olduğu ve davalının tasarım tescilinden 3 yıl 10 ay önce kamuya sunulduğu, bilirkişi raporundaki bilişimci bilirkişi tarafından içeriklerin değiştirilmediğinin tespit edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, davalı adına TPMK nezdinde 2015/03904 başvuru numarası ile tescilli şişe tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliği bulunmadığından hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, hüküm kesinleştiğinde kesinleşme şerhli karar örneğinin TPMK’ya gönderilmesine, hükmün ilanı talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve fer’i müdahil vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemenin davacının sunduğu sonradan oluşturulma ihtimali bulunan evraklar ile faturayı haklı olarak dikkate almadığı halde güvenilirliği konusunda ciddi şüpheler uyandıran bir kaç internet sayfasını hükme esas almasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının ilan talebinin reddine rağmen müvekkili yararına avukatlık ücretine hükmedilmemesinin hukuka aykırı olduğunu, hükme esas alınan raporun kendisi içinde çelişkili olduğunu, seçenek özgürlüğünün derecesinin dikkate alınması gerektiğini, tasarımlar arasındaki farklılıklar değerlendirilirken bilgilenmiş kullanıcıda bıraktığı genel izlenime bakılması gerektiğini, tasarımda kullanılan bazı unsurların kamuya arz edilmiş olmasının tasarımın diğer unsurlarının görmezden gelinmesi ve tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığı anlamına gelmeyeceğini, müvekkiline ait tasarımın yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını taşıdığını, mahkemece bilirkişi raporları arasındaki çelişkinin giderilmediğini, müvekkilinin tasarımının yenilik ve ayırt edicilik vasıflarını taşıdığını, bütün yargılamanın salt internet üzerinde yapılan bir kaç reklam incelemesine dayalı olduğunu, bu konudaki itirazlarına rağmen herhangi bir inceleme yapılmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2.Fer’i müdahil vekili istinaf dilekçesinde özetle; 18.09.2017 tarihli rapora ilişkin beyanlarını sunduklarını, bu görsellerin müvekkili şirketin… ismiyle satışa arz edilen içeceğin piyasaya sunulmasından ibaret olup videoda yer alan görsellerde şişe tasarımına değil müvekkilinin markasına dikkat çekildiğini, 03.02.2017 tarihli raporda atıf yapılan web sitesindeki görselin yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin bulunmadığını, somut olayda yenilik kriterinden ziyade ayırt edicilik unsurunun olup olmadığının incelenmesi gerektiğini, 18.09.2017 tarihli raporda tespit edildiği üzere davalının tasarımının ayırt edicilik unsurunu taşıdığından tescilinin hukuka uygun olduğunu, davacının sunduğu teknik resim ve faturanın delil olarak kabul edilemeyeceğinin tüm bilirkişi raporlarında açıkça tespit edildiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemece son olarak alınan 11.12.2017 tarihli bilirkişi raporunda dava konusu tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliğinin bulunmadığının belirtildiği, alınan ilk rapor ile üçüncü raporun ayrıntılı incelemeyi içerdiği gibi istinaf denetimine de elverişli bulunduğu, mahkemenin bu raporları hükme esas almasında bir isabetsizlik bulunmadığı, davalı tasarımının tarifnamesinde en anonim şişeyi tanımladığı, yenilik ve ayırt edicilik unsurları bakımından tanımlama getirmediği, 22.07.2011 tarihli youtube web sitesindeki video içeriği dikkate alındığında davacının tescilsiz tasarımının davalının tescilli tasarımıyla benzer olduğu, dolayısıyla bu tasarımın davalının tasarım tescilinden çok önce kamuya sunulduğu, 18.09.2017 tarihli bilirkişi raporunda bilişimci bilirkişi tarafından söz konusu video içeriklerinin değiştirilmediğinin tespit edildiği, İlk Derece Mahkemesince reddedilen talebin kararın gazetede ilanı hususu olduğu, bu talebin reddi davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesini gerektirmediği gerekçesiyle davalı vekilinin ve feri müdahil vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve fer’i müdahil vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2.Fer’i müdahil vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalıya ait endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 55 inci ve 56 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince ve fer’i müdahil vekilince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.