YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/70
KARAR NO : 2023/3544
KARAR TARİHİ : 07.06.2023
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/69 Esas, 2021/1063 Karar
HÜKÜM : Davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/173 E., 2018/428 K.
Taraflar arasındaki Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK) Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK) kararının iptali ile markanın hükümsüzlüğü davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin sektöründe Türkiye’nin önde gelen işletmelerinden biri olduğunu, sahip olduğu markaları ile dünya çapında tanınır hale geldiğini, davalı şirketin 2015/17738 sayılı “iyi ye, iyi yaşa, mutlu ol…” ibareli marka başvurusunda bulunduğunu, müvekkilince adına tescilli 2008/55833 sayılı “İyi Yaşa”, 2014/94234 sayılı “Mutlu Et Mutlu Ol Günü”, 2010/30527 sayılı “Mutlu Bir An”, 2014/94233 sayılı “Mutlu Bir An Günü” ve 2010/03913 sayılı “Ülker Mutlu Bir An” ibareli markalara dayalı olarak bu başvuruya yapılan itirazın, davalı Kurum tarafından reddedildiğini, alınan kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu marka başvurusu ile müvekkili markaları arasında ayırt edilemeyecek derecede benzerlik bulunduğunu, markaların aynı mal ve hizmetleri kapsadığını, dolayısıyla markaların halk tarafından karıştırılma ihtimali bulunduğunu, dava konusu başvurunun tescil edilmesi durumunda bu markayı taşıyan ürünlerin müvekkili bünyesindeki herhangi bir ürün olarak veya müvekkili ile davalı arasında idari/ekonomik bir bağ olduğu şeklinde algılanacağını, müvekkili markalarının tanınmış olduklarını, bu nedenle dava konusu başvurunun, 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (556 sayılı KHK) 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile Paris Sözleşmesi ve Trips Anlaşması hükümlerine göre de reddedilmesi gerektiğini, davalı tarafın sınırsız seçim özgürlüğü var iken müvekkili markalarının esas unsuru olarak kullanılan ibareleri aynı mal ve hizmetler için kullanmasının iyi niyet ile bağdaşmadığını ileri sürerek TPMK YİDK’nın 16.03.2017 tarihli ve 2017-M-1678 sayılı kararının iptaline, dava konusu markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı TPMK vekili cevap dilekçesinde; Kurum kararının usul ve kanuna uygun olduğunu, dava konusu başvuru ile davacının itirazına mesnet markalar arasında iltibasa yol açacak düzeyde benzerlik bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde; davacının “iyi ye, iyi yaşa, mutlu ol” şeklinde tek başına bir markasının bulunmadığını, “iyi yaşa” ve “mutlu ol” ibarelerini içerir pek çok tescilli marka bulunduğunu, dava konusu marka başvurusunda bulunan ibarelerin, günlük dile yerleşik kavramlar olduğunu, bir markayla sıkı sıkıya özdeşleşebilecek ve dolayısıyla iltibasa sebebiyet verebilecek ibareler olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalının “iyi ye, iyi yaşa, mutlu ol…” ibareli marka başvurusu ile davacının 2008/55833 sayılı “İyi Yaşa”, 2010/30527 sayılı “Mutlu Bir An”, 2014/94233 sayılı “Mutlu Bir An Günü” şeklindeki markaları arasında, dava konusu başvuru kapsamında yer alan 29. sınıftaki “Et, balık, kümes ve av hayvanlarının etleri ile her nevi işlenmiş et ürünleri. Kuru bakliyat. Hazır çorbalar, bulyonlar. Zeytin, zeytin ezmeleri. Süt ve süt ürünleri (tereyağı dahil). Yenilebilir bitkisel yağlar. Kurutulmuş, konservelenmiş, dondurulmuş, pişirilmiş, tütsülenmiş, salamura edilmiş her türlü meyve ve sebzeler, salçalar. Kuru yemişler. Fındık ve fıstık ezmeleri, tahin. Yumurtalar, yumurta tozları. Patates cipsleri” malları ile 35. sınıfta yer alan “Reklamcılık, pazarlama ve halkla ilişkiler ile ilgili hizmetler, ticari ve reklam amaçlı sergi ve fuarların organizasyonu hizmetleri. Büro hizmetleri; sekreterlik hizmetleri, gazete aboneliği düzenleme hizmetleri, istatistiklerin derlenmesi, büro makinelerinin kiralanması hizmetleri, bilgisayar veri tabanlarındaki bilginin sistematik hale getirilmesi, telefon cevaplama hizmetleri. İş yönetimi, idaresi ve bu konular ile ilgili danışmanlık, muhasebe ve mali müşavirlik hizmetleri, personel işe yerleştirme, işe alma, personel seçimi, personel temini hizmetleri, ithalat-ihracat acente hizmetleri, geçici personel görevlendirme (başkası adına fatura yatırma, vergi yatırma, trafik işlemleri gibi iş takibi) hizmetleri. Açık artırmaların düzenlenmesi ve gerçekleştirilmesi hizmetleri. Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal ürünler, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal reaktif maddeler. Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; tıbbi amaçlı bitkiler ve tıbbi amaçlı bitkisel içecekler. Diş hekimliği için ürünler (aletler/cihazlar hariç) : diş dolgu maddeleri, diş kalıbı alma maddeleri, protez ve yapay diş yapıştırma ve tamir maddeleri. Hijyen sağlayıcı ürünler: pedler, tamponlar, tıbbi amaçlı yakılar, pansuman malzemeleri, kağıt ve tekstilden mamul çocuk bezleri. mallarının bir araya getirilmesi hizmetleri; (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir.)” hizmetleri yönünden biçim, düzenleme ve tertip tarzı itibariyle görsel ve sescil olarak ortalama tüketicileri iltibasa düşürecek derecede bir benzerlik bulunduğu, her iki markanın aynı işletmenin markası ve idari-ekonomik anlamda bağlantılı bir işletme markaları olarak algılanabileceği, bu mal ve hizmetler yönünden 556 sayılı KHK’nın 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi anlamında iltibas koşulunun oluştuğu, diğer kısımlar yönünden ise iltibas koşulunun oluşmadığı, davacı tarafın markasının tanınmışlığını ispat edemediği, davalıya ait marka başvurusunun kötü niyetli bulunduğu iddiasının da kanıtlanmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, TPMK YİDK’nın 16.03.2017 tarihli ve 2017-M-1678 sayılı kararının 29. sınıftaki “Et, balık, kümes ve av hayvanlarının etleri ile her nevi işlenmiş et ürünleri. Kuru bakliyat. Hazır çorbalar, bulyonlar. Zeytin, zeytin ezmeleri. Süt ve süt ürünleri (tereyağı dahil). Yenilebilir bitkisel yağlar. Kurutulmuş, konservelenmiş, dondurulmuş, pişirilmiş, tütsülenmiş, salamura edilmiş her türlü meyve ve sebzeler, salçalar. Kuru yemişler. Fındık ve fıstık ezmeleri, tahin. Yumurtalar, yumurta tozları. Patates cipsleri” malları ile 35. sınıfta yer alan “Reklamcılık, pazarlama ve halkla ilişkiler ile ilgili hizmetler, ticari ve reklam amaçlı sergi ve fuarların organizasyonu hizmetleri. Büro hizmetleri; sekreterlik hizmetleri, gazete aboneliği düzenleme hizmetleri, istatistiklerin derlenmesi, büro makinelerinin kiralanması hizmetleri, bilgisayar veri tabanlarındaki bilginin sistematik hale getirilmesi, telefon cevaplama hizmetleri. İş yönetimi, idaresi ve bu konular ile ilgili danışmanlık, muhasebe ve mali müşavirlik hizmetleri, personel işe yerleştirme, işe alma, personel seçimi, personel temini hizmetleri, ithalat-ihracat acente hizmetleri, geçici personel görevlendirme (başkası adına fatura yatırma, vergi yatırma, trafik işlemleri gibi iş takibi) hizmetleri. Açık artırmaların düzenlenmesi ve gerçekleştirilmesi hizmetleri. Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal ürünler, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal reaktif maddeler. Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; tıbbi amaçlı bitkiler ve tıbbi amaçlı bitkisel içecekler. Diş hekimliği için ürünler (aletler/cihazlar hariç): diş dolgu maddeleri, diş kalıbı alma maddeleri, protez ve yapay diş yapıştırma ve tamir maddeleri. Hijyen sağlayıcı ürünler: pedler, tamponlar, tıbbi amaçlı yakılar, pansuman malzemeleri, kağıt ve tekstilden mamul çocuk bezleri. mallarının bir araya getirilmesi hizmetleri; (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir.)” hizmetleri yönünden iptaline, bu mal ve hizmetler yönünden markanın hükümsüzlüğüne, diğer kısımlar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı TPMK vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu başvuru ile davacının itirazına mesnet markalar arasında iltibasa yol açacak düzeyde benzerlik bulunmadığını, Kurum kararının usul ve kanuna uygun olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı şirket vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili başvuru ile davacının itirazına mesnet markalar arasında iltibasa yol açacak düzeyde benzerlik bulunmadığını, markalarda ortak olarak yer alan “mutlu” ibaresinin ayırt edici niteliğinin düşük olduğunu, davacının “iyi yaşa” ibareli markasıyla da müvekkili markasının iltibasa yol açmayacağını, marka kapsamlarının da benzer olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile her ne kadar taraf markalarının kapsamlarındaki mal ve hizmetler arasında benzerlik mevcut ise de, taraf markalarında ortak olarak bulunan ibarelerin açık olarak dava konusu markanın bütünsel olarak oluşturduğu algıya hakim olmaması, bunların markalarda sloganı tamamlayıcı bir unsur olarak kullanılmış olması, başvuruda özel bir yazım biçimi ile farklı renklere yer verilmesi bir arada değerlendirildiğinde, markaların görsel, anlamsal ve bir bütün olarak bıraktığı izlenim yönünden benzer olmadıkları, ayrıca her ne kadar davacı tarafça tanınmışlık ve kötü niyet vakıalarına da dayanılmış ise de, İlk Derece Mahkemesince bu iddialarının kanıtlanamadığı kabul edilmiş, davacı yanca da bu yönden istinaf kanun yoluna başvurulmamış olduğu gerekçesiyle davalı taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; başvuru markası ile müvekkiline ait markaların ayırt edilemeyecek derece benzer olduklarını ve halk tarafında karıştırılmasının ve işletmesel bağlantı kurulmasının kaçınılmaz olduğunu, başvuru markasının müvekkili markaları ile aynı mal/hizmet sınıflarında tescil edilmek istendiğini, markaların yalnız görsel anlamda karşılaştırılmasının hatalı olduğunu, özellikle sloganik bir markada ses ve anlam yönünden karşılaştırma yapılması gerektiğini, müvekkili markalarının piyasada tanınan ve bilinen markalar olduğunu, tanınmış markaların farklı mal/hizmetlerde dahi kullanılmasına izin verilmeyeceğini, dava konusu markanın tescili halinde müvekkilinin ciddi itibar kaybı yaşayacağını, aynı sektörde faaliyet gösteren davalının müvekkili markasından yararlanma amacı taşıdığından kötü niyetli olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalının “iyi ye, iyi yaşa, mutlu ol…” ibareli marka tescil başvurusuna karşı, davacının “İyi Yaşa”, “Mutlu Et Mutlu Ol Günü”, “Mutlu Bir An”, “Mutlu Bir An Günü” ve “Ülker Mutlu Bir An” ibareli markalarını mesnet göstererek yapmış olduğu itirazın nihai olarak reddine dair TPMK YİDK’nın 16.03.2017 tarihli ve 2017-M-1678 sayılı kararının iptali ile davalı markasının hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 556 sayılı KHK’nın 8 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.