YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6681
KARAR NO : 2023/6360
KARAR TARİHİ : 01.11.2023
MAHKEMESİ : Ankara 2. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/127 Esas, 2022/183 Karar
DAVA TARİHİ : 06.12.2006 (Asıl dava), 15.03.2010 (Birleşen dava)
HÜKÜM : Davanın kısmen kabulü
BİRLEŞEN DAVA : Ankara 4. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2010/75 E.
Taraflar arasındaki tazminat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, asıl ve birleşen davalarda taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2004/4842-2 sayılı halı ürünlerini içeren tasarım tescilinin sahibi olduğunu, davalının kötüniyetli biçimde müvekkili tasarımının aynısı olan halı ürünlerini üreterek satışını gerçekleştirdiğini, davalının bu şekilde müvekkilinin tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz yarattığını ileri sürerek davalıların üretim ve satışını gerçekleştirdiği halı ürünlerinin biçiminin müvekkilinin tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz yarattığının tespitine, tasarım hakkına tecavüzün men ve ref’ine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi tazminat ile 10.000,00 TL itibar tazminatının davalıdan tahsiline ve tesis edilecek hükmün ilanına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde; hükmedilecek tazminatlara davalıya eyleme son vermesi istemiyle noterden gönderilen ihtarnamenin tebliğ edildiği 27.02.2006 tarihinden itibaren işleyecek avans faizinin eklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili asıl ve birleşen davada cevap dilekçesinde; davacıya ait tasarımın hükümsüzlüğü istemiyle dava açtıklarını, davacı iddialarının gerçeği yansıtmadığını ve haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen (İlk) Karar
Mahkemece 04.06.2014 tarih, 2006/372 E. ve 2014/158 K. sayılı kararı ile davalı şirketin, davacıya ait 2004/4842-2 sayılı tasarımın aynısının/belirgin şekilde benzerinin üretim ve satışını gerçekleştirdiği gerekçesiyle bu eylemin davacının tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz oluşturduğunu tespitine, davalının, davcaının tasarım hakkına yönelik tecavüzünün men ve ref’ine, tecavüz suretiyle üretilen ve ithal edilen ürünlere ve bunların üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlara el konulmasına, 17.655,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın 27.02.2006 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
B. (Birinci) Bozma Kararı
Dairemizin 01.12.2015 tarih, 2014/18271 E. ve 2015/12785 K. sayılı kararıyla davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde ise hüküm fıkrasından açıkça hangi araçlara el konulduğunun anlaşılamadığı, bu hususun infazda tereddüt yaratacağı gibi hakkaniyete aykırı bir şekilde davalının sırf bu malın üretiminde kullanmadığı, tüm üretimini gerçekleştirdiği araçlara da el konulmasına yol açacağı, bu itibarla mahkemece, sırf dava konusu ürünlerin üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlar belirlenerek, infaz kabiliyeti bulunan bir hüküm kurulması gereğine işaret edilerek bozulmuştur.
C. Mahkemece (Birinci) Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 27.09.2017 tarih, 2017/156 E. ve 2017/342 K. sayılı kararı ile asıl ve birleşen dosyalarla açılan tecavüz konusu ürünlerin üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlara el konulması istemini içeren davanın reddine, mahkemenin 04.06.2014 gün 2006/372 E., 2014/158 K. sayılı kararının kesinleşen kısımları (Davalı şirketin, davacıya ait 2004/4842-2 sayılı tasarımın aynısının/belirgin şekilde benzerinin üretim ve satışını gerçekleştirme eyleminin davacının tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz oluşturduğunu tespitine, davalının, davacının tasarım hakkına yönelik tecavüzünün men ve ref’ine, tecavüz suretiyle üretilen ve ithal edilen ürünlere el konulmasına, 17.655,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın 27.02.2006 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, kararın kesinleşmesini müteakip özetinin, masrafı davalıdan alınmak kaydı ile tüm Türkiye’de yayımlanan gazetelerden birinde bir defa ilânına, fazlaya yönelik istemlerin reddine,) hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, asıl ve birleşen davada davacı vekilince temyiz edilmiştir.
D. (İkinci) Bozma Kararı
Dairemizin 27.06.2019 tarih, 2017/5363 E. ve 2019/4944 K. sayılı kararıyla mahkemece kısa karar ile gerekçeli karar arasında çelişki oluşturacak şekilde karar verildiği gibi infazda da tereddüt oluşturacak şekilde karar verildiği, ayrıca bu kısa kararla bağlı kalınmadan, Dairemizin 01.12.2015 tarihli bozma ilamında hükmün kısmen onanmasına dair bir karar verilmediği, ancak bu bozma ilamına uyulmakla oluşan usuli kazanılmış haklar da gözetilerek yeni bir kısa ve buna uygun gerekçeli karar verilmek üzere hükmün bozulması gerektiği, bozma neden ve şekline göre, asıl ve birleşen davada davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmediği beliritlerek hüküm bozulmuştur.
E. Mahkemece (İkinci) Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 11.12.2019 tarih, 2019/317 E. ve 2019/537 K. ile tecavüz konusu ürünlerin üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlara el konulmasına ilişkin talebin reddine, sair talepler kesinleştiğinden bu talepler bakımından yeniden karar verilmesin yer olmadığına karar verilmiş, asıl ve birleşen davada davacı vekilince temyiz edilmiştir.
F. (Üçüncü) Bozma Kararı
Dairemizin 26.10.2020 tarih, 2020/646 E. ve 2020/4392 K. sayılı kararıyla ürünlerin üretiminde kullanılan makinenin hafızasına, halı üzerinde oluşturulmak istenen desenin e-postayla veya flash disk ile aktarılması ile anılan desenin püskürtme boya tekniğiyle halı üzerine aktarıldığı ve bu suretle her tür desenli halının üretiminin yapıldığı ve dolayısıyla münhasıran tasarıma tecavüz teşkil eden halı ürünlerinin üretimine tahsis edilmiş bir makine olmadığının anlaşılmış bulunması nedeniyle makineye el konulmamasının Dairemizin mahkemece uyulan bozma ilamına uygun bulunmasına göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, Mahkemece, tecavüz konusu ürünlerin üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlara el konulması istemini içeren talebin reddine, sair talepler kesinleştiğinden bu talepler bakımından yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, ancak, Dairemizin 01.12.2015 tarihli bozma ilamında hükmün kısmen onanmasına dair bir karar verilmediğinden bu bozma ilamına uyulmakla oluşan usuli kazanılmış haklar gözetilmek suretiyle bu talepler yönünden de bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle bozulmuştur.
G. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne, davalı şirketin davacıya ait 2004/4842-2 sayılı tasarımın aynısını belirgin şekilde benzerinin üretim ve satışını gerçekleştirme eyleminin davacının tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz oluşturduğunun tespitine, davalının, davacının tasarım hakkına yönelik tecavüzünün men’ine ve ref’ine, tecavüz suretiyle üretilen ve ithal edilen ürünlere el konulmasına, 17.655,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın 27.02.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, tecavüz konusu ürünlerin üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlara el konulması talebinin reddine, kararın kesinleşmesini müteakip karar özetinin ilanına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl ve birleşen davalarda taraf vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemece bozma kararından önceki aynı kararın verildiğini, tecavüz konusu ürünlerin üretiminde kullanılan araçlara el konulması talebinin reddine karar verildiğini, dava konusu halıların üretiminde kullanılan makinenin belirli olduğunu, bu makinede başka ürünlerin üretildiğinin davalı tarafça iddia ve ispat edilemediğini, başka ürünler üretilse bile bunun el koymaya engel olamayacağını, hükmedilen tazminat bedellerinin dava süreci içinde değer kaybına uğradığını, bu nedenle tazminat miktarlarının da müvekkili lehine artırılması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemece hukuka aykırı şekilde kesinleşen kısımlar yönünden aynı karara hükmettiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tasarım hakkına tecavüzün tespiti, meni, refi, üretilen veya ithal edilen ürünlere, bunların üretiminde doğrudan doğruya kullanılan araçlara el konulması ile maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde kararname’nin 7, 17, 48, 49 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl ve birleşen davalarda taraf vekillerinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Asıl ve birleşen davalarda taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz eden taraflara yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
01.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.