YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/5775
KARAR NO : 2023/5524
KARAR TARİHİ : 03.10.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki rücuen tazminat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalı vekili ve ihbar olunan vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Klendist marka SCS 100 HC model scanner makinesinin müvekkili şirket tarafından nakliye emtia taşıma sigorta poliçesi ile sigortalandığını, makinenin Almanya/Köln’den Türkiye/Ankara’ya taşınması esnasında Halkalı Gümrük Müdürlüğüne bağlı davalı …Ş.’nin antreposunda istif rafından başka bir rafa konulması esnasında ürünün üst kısmının rafın üst kısmına çarpması sonucu ürünün tam hasara uğradığını, sigortalının zararının 29.08.2012 tarihinde ödendiğini, müvekkili şirketin sigortalısının haklarına halef olduğunu, davalının sigorta şirketi Axa Sigorta A.Ş. tarafından kısmi ödeme yapıldığını, ödenmeyen 97.445,43 TL için işbu davanın açıldığını ileri sürerek şimdilik 97.445,43 TL alacağın ödeme tarihi olan 29.08.2012 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının zararının Axa Sigorta A.Ş. tarafından karşılandığını, tam hasar iddiasıyla fazla tazminat talebinin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
İhbar olunan vekili cevap dilekçesinde; davacıya 91.324,87 TL sigorta tazminatı ödenerek gerçek zararın giderildiğini, makineye ait kartların üzerinde herhangi bir fiziki hasar olmadığını, onarımın mümkün olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen İlk Karar
Mahkemece 19.11.2015 tarih, …sayılı karar ile taşımanın Convention Marchandise Routier (CMR) Konvansiyonu hükümlerine tabi olduğu, makine ağırlığı 195 kg olup hasarın tespit edildiği tarih itibariyle taşıyıcının sorumluluğunun üst sınırının 4.440.97 TL olduğu, Axa Sigorta A.Ş. tarafından davacıya 91.324,87 TL hasar bedeli ödendiği, davacının talep edebileceği miktarın 4.440.97 TL olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 4,440,97 TL’nin 29.08.2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiş, karar taraf vekilleri ve fer’i müdahil vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Birinci Bozma Kararı
Dairemizin 25.04.2018 tarih, …. sayılı kararı ile davanın, nakliyat emtia sigorta poliçesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkin olduğu, davalı tarafından Almanya’dan Türkiye’ye taşınan scanner makinesinin davalıya ait antrepoda yer değişikliği yapıldığı esnada hasar gördüğü, davalı şirketin sigortacısı Axa Sigorta A.Ş. tarafından davacıya 91.324,87TL ödeme yapıldığı, ancak, davacı zararın daha fazla olduğunu, makinenin tam hasara uğradığını, taşımanın davalı tarafından İstanbul’a kadar gerçekleştirildiği ve makinenin antrepoya konulması ile artık taşımanın sona erdiği, davalının gerçekleşen hasardan antrepocu sıfatıyla sorumlu olması gerektiğini iddia ettiği, bu durumda her ne kadar taşımanın Almanya/Köln ile Türkiye/Ankara arasında olduğu ifade edilmiş ise de, davacının iddiası ile CMR belgesinde İstanbul/Çatalca ve navlun faturasında da ULM-İstanbul ifadesine yer verildiği de gözetilerek, taşımanın nerede başlayıp nerede biteceği ve taraflar arasındaki ilişkinin niteliği tespit edilerek, davalının söz konusu hasardan taşıyıcı sıfatıyla mı yoksa antrepocu sıfatıyla mı sorumlu olduğunun belirlenerek bu kapsamda bir değerlendirme yapılması gereğine işaret edilerek karar taraflar ve fer’i müdahil yararına bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile aldırılan bilirkişi raporuyla taşımanın İstanbul’da tamamlandığı, ürünlerin davalının antreposuna konulduğu, taşımacının sorumluluğunun son bulduğu, davalının davaya konu olayda antrepocu olarak sorumlu olduğu, davacının nakliyat sigortası kapsamında sigortalısı Türkiye Halk Bankası A.Ş.’ye 29.08.2012 tarihinde ödediği 188.770,30 TL hasar bedeline karşılık olarak Axa Sigorta A.Ş. tarafından davalı … Uluslarası Nakliyat A.Ş. adına üçüncü şahıs mali sorumluluk poliçesi kapsamında 91.324,87 TL’yi davacıya ödediği, bakiye hasar tutarının 97.445,43 TL olarak tespit edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, 97.445,43 TL’nin davacının ödeme tarihi olan 29.08.2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve ihbar olunan vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının dava dilekçesinde Almanya Köln’den Türkiye Ankara’ya kadar taşımanın üstlenildiğini belirtmesine rağmen dosyanın tahkikat aşamasındaki ilerleyişine göre yeni bir beyanla taşımacılığın sadece İstanbul’a kadar gerçekleştirileceğini ileri sürmesinin iddianın ve savunmanın değiştirilmesi ve genişletilmesi yasağına açıkça aykırı olduğunu, dosyada mevcut navlun faturasında alıcı adresinin Ankara olarak belirlendiğini, CMR Konvansiyonu’nun 17 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca taşımacının sorumluluğunun yükün teslim alındığı andan teslim edileceği ana kadarki süreci kapsadığını, taşıma işlemi depolamayı da kapsayacak şekilde bir bütün olarak gerçekleştirildiğinden müvekkili şirket sorumluluğunun CMR Konvansiyonu hükümleri uyarınca değerlendirilmesi gerektiğini, dosyada birbiri ile çelişen iki farklı eksper raporu olduğunu, davacı tarafça sunulan eksper Recep Türkmen’e ait raporda onarım (78.094 euro) + sovtaj (18.000 euro) bedeli 96.094,00 euro olarak belirtilmişken ihbar olunan Axa Sigorta A.Ş.’ne ait hasar dosyası ve ekspertiz raporunda 3 adet elektronik kartın hasarlı olmamasına rağmen tedbir amaçlı yenilenmek istendiği ve gerçek zararın 55.269,13 USD olarak tespit edildiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
İhbar olunan vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu zararın taşıma henüz sonlanmadan depolama esnasında gerçekleştiğini, dolayısıyla uyuşmazlığın CMR Konvansiyonu hükümlerine göre çözülmesi gerektiğini, raporlar arasındaki çelişki giderilmeden hüküm kurulmasının mümkün olmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, nakliyat emtia sigorta poliçesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1472 nci maddesi, CMR Konvansiyonu’nun 17 nci maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin ve fer’i müdahil vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Dairemizin 25.04.2018 tarihli bozma ilamında ilişkinin niteliğinin tespit edilerek davalının taşıyıcı sıfatıyla mı, yoksa antrepocu sıfatıyla mı sorumlu olduğu tespit edilerek buna göre değerlendirme yapılması gerektiği belirlenmiştir. Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda bilirkişi raporu doğrultusunda davalının antrepocu sıfatıyla sorumlu olduğu benimsenerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de alınan bilirkişi raporu ve yapılan inceleme hasar ve miktarı konusunda eksik olup yeterli değildir. 13.08.2012 tarihli ekspertiz raporunda hasarlanmış cihazın tamiri için gereken masrafın onarım (78.094,00 euro) + sovtaj (18.000,00 euro) bedeli = 96.094,00 euro olduğu, cihazın onarımının uygun olmayıp yenisinin alınmasının daha uygun olacağı belirtilmişken, ihbar olunan Axa Sigorta A.Ş.’ye ait hasar dosyası ve 16.08.2012 tarihli ekspertiz raporunda 3 adet elektronik kartın hasarlı olmamasına rağmen tedbir amaçlı yenilenmek istendiği ve gerçek zararın 55.269,13 USD olarak tespit edildiği belirtilmiştir. Bozmadan sonra alınan 27.03.2021 tarihli bilirkişi heyet raporunda hangi sebeple 13.08.2012 tarihli rapora itibar edildiği belirtilmediği gibi bilirkişi heyeti içinde davaya konu scanner makinesinden anlayan makine mühendisi ve bilgisayar mühendisi bilirkişiler de yer almamaktadır. Bu nedenle konusunda uzman bir makine mühendisi, bir bilgisayar mühendisi bilirkişinin de bulunduğu üç kişilik bilirkişi heyetinden davaya konu hasarın niteliği ve hasar tutarı konusunda rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin ve fer’i müdahil vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.