YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/5309
KARAR NO : 2023/5146
KARAR TARİHİ : 20.09.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/622 Esas, 2020/377 Karar
HÜKÜM : Davanın reddi
Taraflar arasındaki istirdat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin tahditli plaka sınıfına giren “M” plakalı minibüs sahibi olduğunu, …Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Kurulu tarafından 26/10/2007 tarihinde “M” seri plakalı 14+1 oturma kapasiteli minibüslerin yerine 18+9 yolcu kapasiteli otobüslere geçilme kararı alındığını, bu karar sonrasında müvekkili tarafından yeni araç alınarak davalı kooperatif üyeleri tarafından işletilen halk otobüsleri ile aynı anda toplu taşıma hizmeti vermeye başladıklarını, davalı kooperatif üyeleri ile oluşan uyuşmazlıklar neticesinde müvekkilinin de üyesi olduğu …Minibüsleri Esnaf Odası ile …No’lu Özel Halk Otobüsleri Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi arasında protokoller düzenlendiğini, bu protokoller çerçevesinde müvekkili tarafından davalı … adına 38.100,00 TL’lik bono keşide edilerek davalılara verildiğini ve bono bedelinin ödenerek bononun geri alındığını, ancak protokollere rağmen davalı kooperatif üyeleri tarafından açılan dava sonucunda Koordinasyon Kurulu kararının …2. İdare Mahkemesi kararıyla iptal edildiğini, bu durumda protokollerde ön görülen amaçların ortadan kalktığını, protokolün karşı tarafı olan kooperatif ve üyelerinin edimlerini yerine getirmediğini ileri sürerek protokollerin geçersizlik nedeniyle feshine ve 38.100,00 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı … vekili cevap dilekçesinde; tazminat gerektiren her hangi bir haksız fiilin ve borç doğurucu bir sözleşme ya da sebepsiz zenginleşme gibi bir durumun mevcut olmadığını, ulaşım sorunlarının çözümü amacıyla bazı odalar ve kamu yönetimi arasında bir takım protokollerin imzalandığını, davalının bu protokolleri oda başkanı sıfatıyla imzaladığını, ancak kişilerin borçlanmasını zorunlu kılacak yetkiyi ve kişiler adına atılmış bir imza ya da şahsı adına imzaladığı bir belge söz konusu olmadığını, davacının böyle bir alacağının var olduğu düşünülse dahi alacağın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalılar …, … ve S.S. 21 Nolu Özel Halk Otobüsleri Kooperatifi vekili cevap dilekçesinde; …Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulunun (UKOME) kararı ile minibüslerin yolcu kapasitelerinin arttırıldığını ve bu nedenle otobüs sahiplerinin zarara uğradığını, bu kapsamda oluşan zararın tazmini amacıyla minibüs sahiplerince bonolar keşide edilerek verildiğini, UKOME kararı iptal edilmiş ise de taraflar ve belediyenin mevcut düzeni devam ettirdiğini, davacı ve diğer minibüsçülerin 18+1+9 kapasiteli otobüslerle çalışmaya, yani haksız kazanç sağlamaya devam ettiklerini, ödenen bedelin o ana kadar otobüsçü esnafının doğmuş zararına karşılık olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemece 22.03.2016 tarih, 2014/995 E. ve 2016/232 K. sayılı kararı ile davacının verdiği ve ödediği senedin 2007 yılından itibaren minibüslerin fazla kapasitede çalışmaları nedeniyle halk otobüslerine doğmuş zararlarına istinaden düzenlenerek verildiği, yapılan protokollerin hayata geçmediği ve ancak fiili olarak uygulandığı anlaşıldığından protokollerin geçersizlik sebebiyle feshi talebinin de reddinin gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Dairemizin 05.02.2018 tarih, 2016/6018 E. ve 2018/722 K. sayılı kararıyla davacının da içerisinde olduğu minibüsçülerin araçlarının kapasitesinin artırımına ve dava konusu bononun davacı tarafından keşide edilmesine dayanak yapılan 2007 tarihli UKOME genel kurulu kararının mahkemece iptal edilmesi karşısında, iptal kararına rağmen anılan UKOME kararının fiilen uygulamasının devam edip etmediği, davalı Kooperatif üyesinin 2007 tarihli UKOME kararının alınmasından iptal edilinceye kadarki geçen süre zarfında zarara uğrayıp uğramadığı, uğramışsa ne miktar zarara uğradığı, bu bağlamda çekin keşide edilme nedeninin ortadan kalkıp kalkmadığı ya da ne oranda ortadan kalktığı hususları mahkemece yeterince irdelenip iptal edilen UKOME kararı yerine alınan yeni karar dahi dayanak anlaşma ve protokoller ile birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gereğine işaret edilerek bozulmuş, davacının sair temyiz itirazları reddedilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile UKOME tarafından alınan kararla minibüslerin otobüse dönüştürüldüğü, davaya konu bononun bu dönüşme sebebiyle otobüs esnafının uğradığı zarara karşılık olarak düzenlendiği, sözü edilen UKOME kararı İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmiş ise de alınan kararın fiilen uygulandığı ve minibüs esnafının artırılmış taşıma kapasitesiyle faaliyetlerine devam ettikleri, davacının üyesi bulunduğu Odanın imzaladığı protokol hükümlerince davalı halk otobüsü sahibine verdiği senedin bedelsiz kalmasının söz konusu olmadığı, senedin teminat amaçlı değil borcun ifası amacıyla düzenlendiği ve ödendiği, karşı tarafın protokol hükümlerince edimini yerine getirdiği, anlaşma ve protokollerin geçersiz sayılmasını gerektirecek yasal neden bulunmadığı, davacının senedi Borçlar Kanunu’nda düzenlenen irade bozukluklarından birinin etkisinde kalarak imzalamış olmasının da söz konusu olmadığı, davacının bu yönde bir iddiasının da bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; UKOME kararının taraflar bakımından bağlayıcı olduğunu, UKOME’nin yetkisi olan konu ile ilgili birliklerin protokol yapamayacağını, davacının imzalanan protokollerden haberdar olmadığını, kooperatif yetkililerinin üyelerini borçlandıramayacağını, her ne kadar artırılmış kapasitede kalınmış ise de sefer sıklığı, güzergah yoğunluğu, bir gün çalışmama prensibi ve eşit şartlar gibi hususlar bilirkişilerce değerlendirilerek sorumluluğun bireyselleştirilmesi ve buna göre karar verilmesi gerektiğini, oda yönetimince bu senetleri ödemeye zorlandıklarını, anılan UKOME kararı idare mahkemesince iptal edildiğinden senetlerin bedelsiz kaldığını, salt AB plakaya dönülmüş olmasının aynı şartlarda çalıştıkları anlamına gelmeyeceğini, senetlerin olası zarar için verildiğini ancak dolmuşçu esnafının zarar ettiğini, bu hususu destekleyen emsal mahkeme kararı bulunduğunu, müvekkilinin zararının belirlenmesi için defterlerinin dahi incelenmediğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davaya konu bononun düzenleme nedeninin ortadan kalkıp kalkmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 77 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
20.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.