YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/491
KARAR NO : 2023/439
KARAR TARİHİ : 23.01.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
HÜKÜM : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki tazminat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, ihbar olunan hariç temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı ile dava dışı … İşletmeleri Genel Müdürlüğü arasında SLİ Müessesesi Müdürlüğü’ne ait değişik pano ve stamplardan üretilecek ve idarece doğrudan bunkere dökülecek 9.000.000 ton tüvenan kömürün, yüklenici tarafından kurulacak 300 ton/saat kapasiteli lavvar tesislerinde 5 yıl süreyle yıkattırılması hizmet alımı sözleşmesinin yapıldığını, işbu sözleşmenin Yüksek Planlama Kurulu kararı gereği 01.11.2012 tarihi itibariyle davalı tarafa devir olunduğunu, yaklaşık 8.000.000,00 TL yatırım yapılarak tesis kurduğunu ve bu miktar üzerinden sözleşmeden doğan tüm masrafları üstlendiğini, davacının 02.05.2011 tarihinde çalışmaya başlayarak 26 aylık hak ediş sonucu toplam 5.542.354 ton kömür yıkadığını ve sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirdiğini, davalı tarafın ise öncelikle 12.06.2013 tarihli yazısı ile piyasaya yönelik lavvar torbalama tesisinin bakıma alınması sebebiyle ikinci bir yazıya kadar lavvar tesisinde çalışmanın durdurulduğunun bildirdiğini, davalı tarafın 19.06.2013 tarihli ikinci yazısıyla ise Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı çerçevesinde … Elektrik Üretim A.Ş. arasında devir sözleşmesi imzalandığı ve tüm yükümlülüklerin 17.06.2013 tarihinde imzalanan devir sözleşmesi gereği … Elektrik Üretim A.Ş.’ye ait olduğunu bildirdiğini, müvekkilinin sözleşme sebebiyle 1.161.000,00 TL kesin teminat mektubu verdiğini, 146.476,28 TL nakit teminatın hak edişlerden kesildiğini belirterek ıslah dilekçesi ile 145.000,00 TL yatırım bedelinin, 296.000,00 TL işçilik ve tesis giderinin, 65.000,00 TL sözleşme harcının, 13.02.2015 tarihinde vermiş olduğu ıslah dilekçesiyle 316.017,41 TL yoksun kalınan kârının tahsili ile müvekkili şirket tarafından verilen 1.161.000,00 TL bedelli teminat mektubunun iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Seyitömer Linyitleri İşletmesi ve Seyitömer Termik Santrali’nin 17.06.2013 tarihli satış ve işletme hakkı devir sözleşmesi ile … Elektrik Üretim A.Ş.’ye devredildiğini, devir sözleşmesinin 8.4. maddesine göre santral ve işletme faaliyetleri ile ilgili olarak devir tarihi öncesinde imzalanmış olan sözleşmelerin listesinin satış ve işletme hakkı devir sözleşmesine eklendiğini, sözleşmelerden kaynaklanan tüm hak ve yükümlülüklerin listede belirtilen yazılı hususlar çerçevesinde devir tarihi ve sonrasında alıcıya ait olacağını, sözleşmelerin devir tarihine müteakip 90 gün içinde alıcıya devredilmesi için gerekli işlemlerin EÜAŞ tarafından yapılacağını, EÜAŞ’ın bu sözleşmelerden devir yapılamayanların tarafı olarak kalmaya devam edeceğini ve bu sözleşmelere ilişkin her türlü hak ve yükümlülüklerin alıcı şirkete ait olacağı hususlarının yer aldığını, bu nedenle dava dilekçesinde belirtilen taleplerin … Elektrik Üretim A.Ş.’ye yöneltilmesi gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemenin 11.02.2016 tarihli, 2014/3 E. ve 2016/60 K. sayılı kararı ile davacının sözleşme ilişkisinin sona ermesi nedeniyle uğradığı zarardan işletmeyi devir alan ve sözleşmeye taraf hâline gelen EÜAŞ’ın sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, 392.660,18 TL mahrum kalınan kâr ve ihbar tazminatı ile 146.476,28 TL nakti teminatın dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, 1.161.000,00 TL bedelli teminat mektubunun davacıya iadesine karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Dairemizin 07.05.2018 tarihli, 2016/7975 E. ve 2018/3256 K. sayılı kararı ile davacının tüm, davalının sair temyiz itirazları reddedilerek somut olayda, öncelikle işin yapılmayacağının anlaşıldığı tarihteki kalan iş bedeli bu tarih itibarı ile hesaplanarak bu bedelden kesinti yöntemine göre bulunacak davacının işi tamamlayamaması nedeniyle yapmaktan kurtulduğu giderler ile başka bir iş yaparak kazandığı veya kazanmaktan bilerek kaçındığı yararlar düşülmek suretiyle yüklenicinin olumlu zararı kapsamındaki kâr kaybının bulunması için bilirkişi kurulundan ek rapor veya yeni bir kuruldan rapor alınması gerekirken kalan iş bedelinin sözleşmenin sona ereceği tarihteki fiyat farkı göz önüne alınarak hesaplanması, başka bir iş yaparak ve yapmaya devam ederek kazanacağı veya kazanmadan bilerek kaçındığı iş bedelinin bulunup bulunmadığının raporda değerlendirilmemesi yanında, Mahkemece kararda bu konuda yapılan hesaplamanın da denetime imkan vermemesinin doğru olmadığı gerekçesiyle davalı yararına bozulmuş, Mahkemece bozmaya uyularak verilen 04.07.2019 tarihli, 2018/657 E. ve 2019/664 K. sayılı karar taraf vekillerince temyiz edilmiş, Dairemizin 23.02.2021 tarihli, 2020/152 E. ve 2021/1571 K. sayılı kararı ile gerekçe ile hüküm fıkrasında çelişki olduğundan, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının şu aşamada incelenmesine gerek görülmediği belirtilerek bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile işin yapılamayacağının anlaşıldığı tarihteki kalan iş bedelinin 1.058.711,17 TL olduğu, davacı şirketin mevcut işi tamamlayamaması nedeniyle yapmaktan kurtulduğu giderler toplamı olan 764.027,61 TL’nin mahsubu ve davacı şirketin başka bir iş yaparak kazandığı net kârının ilavesi sonucu davacının mahrum kalınan kâr bedelinin 292.788,52 TL olduğu, (bozma ilamı kapsamı dışında kalan 88.848,86 TL ihbar tazminatı, 146.476,28 TL nakdi teminat kesintisi ve 09.08.2010 tarihli 1.161.000,00 TL bedelli teminat mektubunun iade hususları gözetilerek) gerekçesiyle (bozma kapsamı dışında kalan) 146.476,28 TL nakdi teminat kesintisinin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, Garanti Bankası …Şubesi tarafından 09.08.2010 tarihinde düzenlenen, 669763 numaralı, 1.161.000,00 TL bedelli teminat mektubunun davacıya iadesine, 88.848,86 TL ihbar tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, yatırım bedeli, işçilik ve tesis gideri ile sözleşme harçlarına yönelik taleplerin reddine, (bozma kapsamında değerlendirilen) 292.788,52 TL kâr mahrumiyetinin 03.01.2014 dava tarihinden işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, kâr mahrumiyetine ilişkin fazla istemin reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri ve ihbar olunan vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda hak ediş tarihindeki fiyat farkı esas alınarak hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, bozma öncesi raporda taraflar arasındaki sözleşmede öngörülen fiyat farkına ilişkin düzenleme dikkate alındığı hâlde, bozma sonrası alınan raporda sözleşme hükümlerinin yok sayıldığını, fiyat farkının sözleşmenin sonuna kadar aynı kaldığının kabulünün mümkün olmadığını, kâr mahrumiyetine ilişkin bozma öncesi raporda hesaplama yapılırken davacının yapmaktan kurtulduğu giderin faaliyet gideri adı altında hesaplandığını, bozma öncesi alınan raporda belirlenen miktara göre karar verilmesi gerektiğini, sözleşmenin feshine karar verilmesine rağmen tazminat taleplerinin bir kısmının reddine karar verilmesinin doğru olmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; husumet itirazlarının dikkate alınmadığını, davacı tarafın taleplerinin muhatabının ihbar olunan şirket olduğunu, işçilik alacaklarına davacının katlanması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
3.İhbar olunan vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacı tarafından kurulacak lavvar tesislerinde 5 yıl süreyle kömür yıkattırılması sözleşmesinin süresinden önce sona erdirilmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 112, 125, 408 ve 438 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.İhbar olunan olarak temyiz isteminde bulunan …Elektrik Üretim A.Ş. vekilinin temyiz dilekçesinin, temyize konu kararda ihbar olunan aleyhine hüküm kurulmamış olması ve temyiz harç ve masraflarının yatırılmamış olması sebebi ile reddine karar vermek gerekmiştir.
2.Dosyadaki yazılara, Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre taraf vekillerinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.İhbar olunan vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2.Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz eden taraflara yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
23.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.