YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4571
KARAR NO : 2023/3951
KARAR TARİHİ : 21.06.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/557 Esas, 2021/405 Karar
HÜKÜM : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı ve şirketinden 8.750,00 TL’ye otomobil satın aldığını, 3.650,00 TL nakten ödediğini, geriye kalan 5.100,00 TL borcu taksitler halinde ödenmesi hususunda anlaştıklarını, bakiye borca 900,00 TL faiz, 500,00 TL oto alım satım masrafları eklenerek toplam borç miktarı olan 6.500,00 TL için bono verdiğini, 1.600,00 TL nakit ödediğini ve ayrıca 14.03.2005 tarihinde 420,00 TL yine 16.04.2005 tarihinde 420,00 TL’yi elden olmak üzere toplam 2.440,00 TL’yi ödediğini, kağıt üstünde alacaklıya 420,00’şer TL’lik 8 taksiti kaldığını, oto alım satımı için ödemesi gereken 500,00 TL’yi nakit olarak ödemediği için satıcının bu parayı bölerek aylık 420,00 TL olan taksit borcunu taksitlere ekleyerek aylık taksit borcunu 490,00 TL yaptığını, bunlar için de makbuz ve cari hesap ekstresi verdiğini, aracın devrinde problem çıkması nedeni ile aracın iade edildiğini, davacı tarafından ödenen 6.090,00 TL ile teminat olarak verilen 6.500,00 TL’lik senet iade edilmediği gibi davacı hakkında icra takibi başlattıklarını ileri sürerek davacının borçlu olmadığının tespitine, 6.090,00 TL’nin kanuni faizi ile istirdadına %40 kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir. 22.11.2011 havale tarihli ıslah talepli dilekçesi ile davalı tarafa ödenen 6.590,00 TL’nin istirdatına ve icra takibinin iptaline karar verilirse icra dosyasından davalıların bizzat satın aldıkları otoya biçilen rayiç olan 4.000,00 TL’nin de faizi ile birlikte 10.590,00 TL’nin davalıdan istirdatına karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacının davalı şirketten 8.750,00 TL bedelle araç satın aldığını, 500,00 TL araç alım satım bedeli olmak üzere toplam 9.250,00 TL borçlandığını, davacının bu borcu için davalıya 3.650,00 TL peşin ödeme yaptığını, kalan 5.600,00 TL borcu için davalı şirkete bir hafta içinde 1.600,00 TL ödeme yapacağını söylemesine rağmen bu bedeli ödeyemeyeceğini, kalan borcunu taksitler halinde ödeyeceğini söylediğini, bunun üzerine vade farkları ile birlikte taraflar arasında bakiye borcun 6.500,00 TL olarak kararlaştırıldığını, bu miktar borç için davacının davalıya senet verdiğini, kalan borcun 490,00 TL taksitler halinde ödenmesinin kararlaştırıldığını, davacının davalıya 1.600,00 TL ödeme yaptığı iddiasının doğru olmadığını, yine toplam 6.090,00 TL ödeme yapıldığı iddiasının asılsız olduğunu, araç devir işleminin gerçekleşmediği ve aracın davacı tarafından davalıya iade edildiği iddiasının da gerçek dışı olduğunu, davacının aracı teslim aldıktan kısa bir süre sonra başka bir şahsa 10.000,00 TL’ye sattığını, davalının aracı noterden satışını alması için defalarca uyardığını ancak davacının aracın satışını başkasına yapması nedeniyle devir almadığını ve borcunu ödemediğini, davacının sadece 3.650,00 TL peşin ödeme yaptığını, kalan borcunu ödemediğini bu nedenle dava konusu senedi icraya koymak durumunda kaldığını savunarak davanın reddi ile %40’dan aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen İlk Karar
Mahkemece 22.11.2011 tarih, 2005/381 E. ve 2011/396 K. sayılı kararı iledavacının davaya konu aracı bizzat davalıya iade etmediği, dava dışı kişiye sattığı ve parasını tahsil ettiği, davacının ödediği taksitlere ilişkin sıralı iki senedi ibraz edemediği ve taraflarca 420,00 veya 490,00 TL’lik hiçbir senedin ibraz edilememesi nedeniyle sıralı senetlerin hiç düzenlenmediği ve takibe konu 6.500,00 TL’lik senedin araç satış sözleşmesi gereği bakiye satış bedelinin teminatı amacıyla düzenlenmiş olduğu, davacının 1.600,00 TL ödeme iddiası karşısında davalının bu hususu kabul etmediği gözetilerek davacıya yemin teklif etme hakkının hatırlatıldığı davacının yemin teklif etmeyeceklerini beyan ettiği, bu durumda taksitli satış bedeli olarak belirlenen 10.150,00 TL’den yapılan toplam 4.990,00 TL ödemenin mahsubu ile 5.160,00 TL bakiye alacağın mevcut olduğu, yapılan ödemelerin ödeme tarihleri itibariyle mahsubu sonucu davacının takip tarihi itibariyle 5.160,00 TL asıl alacak ve 608,60 TL işlemiş faizden sorumlu olması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davacının İstanbul 22. İcra Müdürlüğünün (Kapatılan Eyüp 3. İcra Müdürlüğü) 2005/3620 sayılı takip dosyasında davacı borçlunun asıl alacak açısından 1.340,00 TL, işlemiş faiz açısından 950,32 TL’den takip tarihi itibariyle borçlu bulunmadığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, %40 icra inkâr tazminatına karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Dairemizin 04.02.2019 tarih, 2017/4138 E. ve 2019/1316 K. sayılı kararıyla davaya konu bononun araç satış işlemi için verildiği, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 20 nci maddesinin (d) fıkrası gereği dava konusu araç ile ilgili satış işlemlerinin noter huzurunda yapılması gerekli olduğu, geçersiz satış işleminden dolayı herkes aldığını sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca iade etmek durumunda bulunduğu, Mahkemece yasa hükümleri değerlendirilerek bir karar verilmesi gereğine işaret edilerek bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu araç satışının şekle uygun yapılmadığı, davacı tarafın harici araç taşıt satış sözleşmesinden geri döndüğü, bu sebeple sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince tarafların birbirlerinden aldıkları geri iade etmek zorunda oldukları, davacının icra takibinden önce davalıya ödediği raporda tespit edilen 4.990,00 TL ile icra takibinden sonra davacıdan tahsil edilen 2.450,00 TL’yi geri iade isteme hakkı olduğu, söz konusu senedin de harici araç satışına ilişkin teminat senedi olarak verildiği gerekçesiyle davacının İstanbul 22. İcra Müdürlüğünün (Kapanan Eyüp 3. İcra Müdürlüğü) 2005/3620 sayılı takip dosyasında davacı borçlunun borçlu olmadığının tespiti ile takip dosyasından icra takip borçlusu davacıdan tahsil edilen 2.450,00 TL’nin icra tahsilat tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya iadesine, davacı tarafından davalıya ödenen 4.990,00 TL alacağın (3.650,00 TL’lik kısmi için 10.03.2005 tarihinden itibaren, 500,00 TL’lik kısmi için 08.02.2005 tarihinden itibaren, 420,00 TL’lik kısmi için 14.03.2005 tarihinden itibaren, 420,00 TL’lik kısmi için 16.04.2005 tarihinden itibaren) işleyececek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya geri iadesine, fazlaya dair 1.100,00 TL alacak talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının bono kaarşılığı aracı üçüncü bir kişiye sattığını ikrar ettiğini, dava konusu ilişkide aracın resmi tescilini almaktan kötü niyetle kaçındığını ve aracı 3. kişiye satarak parasını aldığını, buna rağmen de bakiye borcunu ödemediğini, davacının dava dilekçesindeki talebinden fazlasına hükmedildiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, senede dayalı takip nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ve istirdat davasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 72 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalılar vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 21.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.