YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4533
KARAR NO : 2023/6515
KARAR TARİHİ : 08.11.2023
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2018/2876 Esas, 2022/561 Karar
HÜKÜM : Kısmen kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kastamonu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2013/547 E., 2018/167 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı … Müdürlüğünün istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne, diğer tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, Yargıtayca duruşma istemli olarak davalılar … Mühendislik Mimarlık İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. 2…. Taah. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti. vekilince, duruşmasız olarak diğer davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Duruşma için belirlenen 07.11.2023 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp, hazır bulunan davacı vekili Avukat … ile davalı … Müd. vekili Av. … …, davalı … Müh. Mim. Ltd. Şti. ve … Taahh. İnş. Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat … dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili nezdinde makine kırılması sigorta poliçesi ile sigorta örtüsü altına alınan dava dışı … İnşaat…Ltd. Şti.’ne ait hidrolik delici iş makinasının 11.04.2013 tarihinde Kastamonu-Sunta Köprülü Kavşağı Projesi fore kazık yapımı işi esnasında faaliyet alanına yakın doğalgaz ana hattına ait borunun delinmesiyle çıkan yangında yanarak pert olduğunu, 258.000,00 euro hasar tazminatının 21.05.2018 tarihinde sigortalıya ödendiğini, dava konusu zararın meydana geldiği Projenin davalı … (KGM) tarafından davalılar … Mühendislik Ltd. Şti. ve … İnşaat Ltd.Şti.’ne 04.07.2012 tarihinde ihale edildiğini, anılan şirketlerin projedeki fore kazık imalatı işini sigortalı … İnşaat Ltd. Şti.’ye verdiğini, taraflar arasındaki sözleşmeye göre işin yapılması için gerekli izinlerin alınması, deplase vb. işlerin yapılmasının işveren konumundaki davalılar ……Ltd.Şti. ve ……Ltd. Şti.’nin sorumluluğunda olduğunu, köprülü kavşak ihalesi yapılmadan önce davalı … A.Ş.’nin KGM’nin 30.05.2012 tarihli yazısı ile proje hakkında bilgilendirildiğini ve kavşak yapım sahası içinde kalan doğalgaz hatlarının deplase edilmesinin istenildiğini, bu yazıdan 7 ay sonra kavşak yapım çalışmaları devam ederken … A.Ş.’nin 26.12.2012 tarihinde yazı ile ekinde koordinatsız olarak doğalgaz deplase krokisini gönderdiğini, kazanın meydana geldiği gün … A.Ş. ekiplerine çalışma yapılacağı bilgisi verildiğini, ekiplerin çalışma yapılan sahada doğalgaz hattının olmadığı, hattın mevcut duvarın dış kısımından geçtiği bilgisini verdiklerini ileri sürerek 613.498,20 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen (davalı … poliçe teminat limiti ile sınırlı sorumlu olmak üzere) tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalılar … Mühendislik Mimarlık İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … Taah. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; müvekkillerine atfedilecek kusur bulunmadığını, ihale makamının ihaleden bile önce ilgili kurumlara bilgi verip gerekli tedbirlerin alınmasını istediğini, davalı … A.Ş.’nin yaklaşık 7 ay sonra cevap verdiğini, anılan firmanın İdareye gönderdiği krokide boru hatlarının koordinatsız olduğunu, koordinatlar bildirilmediği için sorunlar yaşandığını, kazı çalışmaları esnasında davalı … A.Ş. personeli çağrılmak suretiyle boru hatlarının gösterilmesinin istendiğini, kusurun … A.Ş. ve davacının sigortalısında olduğunu, talep edilen tazminatın fahiş olduğunu savunmuştur.
2.AXA Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; müvekkili ile davalı … A.Ş. arasında üçüncü şahıs mali mesuliyet sigorta poliçesi düzenlendiğini, müvekkilinin sigortalısının kusuru bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3.Davalı KGM vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin kusuru bulunmadığını, ilgili kurum ve kuruluşlara gerekli uyarı ve yazışmaların yapıldığını, … A.Ş.’nin bilgilendirildiğini, tazminatın fahiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
4.Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin kusuru bulunmadığını, 26.12.2012 tarihli yazının ekinde yer alan krokide gerek mevcut hattın ve gerekse deplase edilecek hattın röper ve koordinatlarının gösterildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kusur durumunun belirlenmesi bakımından alınan birden fazla rapor ile aynı yangın kazasına ilişkin Kastamonu 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından alınan kusur raporları arasındaki çelişkinin giderilmesi amacıyla İstanbul’dan alınan bilirkişi raporuna göre dava konusu olayda KGM’nin %40, davalılar … Ltd. Şti. ve … Taah. Ltd. Şti. Ortaklığının %40 ve davalı … A.Ş.’nin %20 oranında kusurlu olduğunun tespit edildiği, gerçek zararın 581.536,37 TL hesaplandığı, ödeme tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 581.536,37 TL’nin ödeme tarihi olan 21.05.2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine (davalı … yönünden 270.000,00 TL olan sigorta poliçesi teminat limiti ile sınırlı olmak şartıyla), fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; zarar hesabının eksik ve hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalılar … Mühendislik Mimarlık İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … Taah. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının sigortalısı … İnşaat…Ltd. Şti. ile müvekkillerinin ibra sözleşmesi imzaladığını, müvekkillerine karşı dava açılamayacağını, kusura ilişkin tespit ve değerlendirmelerin hatalı olduğunu, ihale sözleşmesi hükümleri çerçevesinde değerlendirme yapılması gerektiğini, zarar hesabının hatalı ve fahiş olduğunu, eksik sigorta bulunduğunu, yabancı para üzerinden talepte bulunulamayacağını, döviz kurlarının hatalı alındığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
3.Axa Sigorta A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin sigortalısı … A.Ş.’ye kusur izafe edilmesinin hatalı olduğunu, olayın meydana gelmesinde ihale makamı KGM, yüklenici firmalar ve onların taşeronu aynı zamanda davacının sigortalısının olan firmanın müteselsilen sorumlu olduğunu, ihale makamı KGM’nin kusursuz sorumluluğu bulunduğunu, yüklenici firmaların taşeron … Ltd. Şti.’den dolayı kusursuz sorumlu olduklarını, taşeron … Ltd. Şti. açısından da kusur değerlendirmesi yapılması gerektiğini, tarafların kümülatif sorumlulukları belirlenmeden hüküm tesis edildiğini, bu durumun hem yasaya aykırı olduğunu hem de hükmün icrasında tereddüt oluşturduğunu, ayrı ayrı vekille temsil edilen davalıların her biri için ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken tek vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
4.Davalı … vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda müvekkili Kurumun asıl işveren olarak nitelendirildiğini; ancak bir işin yapılmasının bir başka işverene bırakıldığı her durumda asıl-alt işverenlik ilişkisinin bulunmadığını, müvekkilinin asıl işveren sıfatını taşımadığını, yüklenici firma ile akdedilen sözleşmeye göre taahhüdün yerine getirilmesi süresince meydana gelecek kazalardan ve bu kazaların sebep olacağı can ve mal kaybından, üçüncü şahıslara karşı yapılacak her türlü zararlardan yüklenicinin doğrudan doğruya sorumlu olacağının belirlendiğini, kazanın meydana gelmesinde asli kusurlu tarafın … Doğalgaz A.Ş. olmasına rağmen müvekkili Kuruma %40 oranında kusur izafe edildiğini, … Doğalgaz A.Ş.’nin üzerine düşen yükümlülüğü zamanında yerine getirmediği gibi idareye gönderdiği krokide de boru hatlarının koordinatsız olduğunu, önlem almadığını, tazminat hesabı yapılırken dava konusu makinenin kaza tarihindeki 2 nci el piyasa bedelinin esas alınması gerektiğini; 2013 yılından itibaren avans faizi işletilmesine karar verildiğini, bu durumun davacı … şirketinin haksız yere zenginleşmesine yol açacağını, müvekkilinin harçtan muaf olmasına rağmen harç ödenmesi yönünde hüküm kurulduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
5. Davalı … Doğalgaz A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğunu, hak düşürücü süre ve zamanaşımı süresinin dolduğunu, davanın mahiyeti gereği yabancı para cinsinden açılamayacağını, aynı olay nedeniyle Kastamonu 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/207 E. sayılı dosyası ile açılan davanın hukuki ve fiili irtibat nedeniyle birleştirilmesi gerektiğini, müvekkilinin patlama olan boru hattına ait koordinatlı projeyi vermediği ve her halükarda hattın başka alana taşınması (deplase) işlemini yapmadığı gerekçesiyle %20 oranında kusurlu bulunduğunu, projeyi koordinatlı olarak diğer davalılara verdikleri yönündeki beyanlarının ve deplase işleminin KGM’nin sorumluluğunda olduğuna dair belge ve yazışmalara ilişkin belgelerin Mahkemece nazara alınmadığını, müvekkili atfedilen %20 kusur oranı kabul edilmemekle birlikte, bu kusur oranına rağmen müştereken müteselsilen tahsile karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunun anlaşılmasına göre davacı ve davalılar … Mühendislik…Ltd. Şti., … Taahhüt..Ltd. Şti., … Doğalgaz…Ltd. Şti. ve Axa Sigorta A.Ş. vekillerinin tüm, KGM vekilinin sair istinaf başvurularının esastan reddine, KGM harçtan muaf olduğundan hüküm kurulurken, hesaplanan harcın tüm davalılardan tahsiline karar verilmesi hatalı olduğundan, davalının bu yöndeki istinaf isteminin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı harç yönünden düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalılar … Mühendislik Mimarlık İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … Taah. İnş. Teks. San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek ve aynı kaza ile ilgili olarak Kastamonu 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/207 E. sayılı dosyasının istinaf incelemesini yapan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesinin 26.01.2022 tarihli 2021/2180 E., 2022/148 K. sayılı kararındaki kusur değerlendirmesi ile örtüşmediğini, … İnş. Ltd.Şti.’ne kusur verilmesi gerektiğine işaret edilerek Mahkeme kararının kaldırıldığını, zarar hesabının hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Axa Sigorta A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3.Davalı … vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplere benzer sebeplerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
4. Davalı … Doğalgaz A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu olayda tarafların kusurlu olup olmadığı ve kusur oranları ile zararın miktarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1472 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Takdir olunan 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalılardan alınarak, davacıya verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
… harçtan muaf olduğundan, harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.