YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/2851
KARAR NO : 2023/2635
KARAR TARİHİ : 03.05.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/87 Esas, 2022/29 Karar
HÜKÜM : Ret
Taraflar arasındaki alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında imzalanan 14.04.2014 başlangıç tarihli Gazlı ve Gazsız Ürün Miktar Direkt Satış Noktası Sözleşmesi’ne göre davalının 2000 koli ürün satması gerekirken henüz 108 koli satmış olmasına rağmen işletmesinin ticari faaliyetine sözleşmenin 8 inci maddesindeki taahhüdüne aykırı davranarak davacıya bildirim yapmaksızın son verdiğini, sözleşmenin noter kanallı ihtarname ile feshedildiğini, davalıya promosyon amacıyla verilen ürünlerin kıstalyevm hesabı gereği karşılığı olan 9.011,21 TL ile sözleşmeye aykırılık sebebi ile 5.000,00 TL cezaî şartın temerrüt tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalının işyerinin bulunduğu AVM yönetiminin alt kira ilişkisine izin vermemesi sebebi ile sözkonusu yerden çıkmak zorunda kaldığı için sözleşmeye aykırı davranmadığını, davalının FLZ Cafe ve Restoran adlı işletmede Coca Cola ürünlerini satmaya devam ettiği ve sözleşmede belirlenenin üzerinde satış yapıldığı, davacının müvekkilinin diğer işletmesinde davacı ürünlerinin alımını durdurması neticesinde bu yola başvurulduğunu savunmasıyla davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen İlk Karar
Mahkemece 22.03.2016 tarih, 2014/1642 E. ve 2016/221 K. sayılı kararı ile davalı işletmenin, sözleşme hükmüne aykırı olarak sözleşmede belirtilen ürün miktarına ilişkin satışı gerçekleştirmeden ve davacıdan yazılı onay almadan iş yerini boşalttığı, davacının davalı işletmenin sözleşmeye aykırılığı sonucunda sözleşmeyi feshetmiş olmasının haklı olduğu, davalının ürün bedeli karşılığı kıstalyevm hesabına dair alacağı ve davacının talep etmiş olduğu cezai şart bedelini ödemesi gerektiği, davalı şirketin iş yerini alt kiracı olarak mecburen tahliye etmiş olmasının kabûlü hâlinde dâhi davalı işletmenin sözleşmenin ilgili maddesinde yer alan düzenleme kapsamında bu durumu davacı şirkete bildirmediği ve onun onayını almadığı gerekçeleri ile davanın kabûlü ile promosyon amacı ile fatura karşılığı davalıya verilmiş olan ürün bedeli karşılığı kıstalyevm hesabı gereği 9.011,21 TL ile 5.000,00 TL cezaî şart alacağı olmak üzere toplam 14.011,21 TL’nin 01.08.2014 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 19. Hukuk Dairesinin 12.11.2018 tarih, 2017/130 E. ve 2018/5678 K. sayılı kararıyla taraflar arasındaki sözleşmede davalıya ait işletmenin FLZ Point adı altında işletilecek tüm satış noktalarını kapsadığı üzerinde durulup, yine davalının Kentpark AVM’deki satış noktasını terk etmek zorunda kaldığı, bunun sözleşmenin 8 inci maddesinde yazılı şartlar kapsamında kalıp kalmadığı üzerinde yeterince durulmadan ayrıca sözleşmenin ‘Özel Hükümler’ bölümündeki %100 iskontolu ürünlerin iadesi hakkında her iki satış noktasındaki satışlar değerlendirilmeden karar verildiği gerekçesiyle bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalının anılan işyerinden kendi isteği ile çıkmadığı, durumun sözleşmenin 8 inci maddesi kapsamında kalmadığı, feshin haksız olduğu, sözleşmede belirlenen miktardan daha fazla ürün alımının ana bayiden yapıldığı, münhasırlık şartının yalnızca gazsız içecekler için mevcut olduğu ancak sözleşmenin hem gazlı hem gazsız içecekler için akdedildiği, dolayısıyla davacı şirket dışında başka şirketlerden yapılan alımların da hesaba katılacağı, davalının ana bayiden aldığı ürün miktarının sözleşme ile belirlenenin üzerinde kaldığı, davacının kıstalyevm alacağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemenin çıkarım yaptığı, özel hükümlerin sözleşmenin genel hükümlerinden bağımsız değerlendirilemeyeceğini, genel hükümlere göre davalının anılan ürünleri davacı müvekkilinden tedarik etmesi gerektiğini, davalının çoğunlukla dava dışı üçüncü şirketlerden bunu tedarik ettiğini, doğrudan davacıdan ne kadar ürün aldığının dosya kapsamından anlaşılamadığını, davalının araştırmadan alt kira ilişkisine girip sonrasında buna dayanarak sözleşme gereğini yerine getirmemesinin basiretli tacirin özen yükümlülüğüne uymadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ticari satımdan kaynaklanan alacak davasıdır.
2. İlgili Hukuk
1.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 179 ve devamı maddeleri.
2.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 23 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
03.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.