YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/2475
KARAR NO : 2023/6097
KARAR TARİHİ : 24.10.2023
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tasarıma tecavüz ve haksız rekabetinin tespiti, meni, refi, maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili adına tescilli 2011/04798 numaralı “Bal için gıda saklama kabı” endüstriyel tasarımının benzeri taklit ürünlerin, davalı tarafından imal edilerek piyasadaki çeşitli firmalara dağıtılarak sipariş için teklif alındığını, tanıtım vasıtalarında kullandığını, davalı aleyhine tasarıma tecavüzün tespiti davasının açıldığını ve ayrıca değişik iş dosyasında alınan tespit raporuyla da davalının tescilsiz tasarımlarının davacının tasarımlarının benzeri olduğunun tespit edildiğini, buna karşılık davalı tarafından davacıya yönelik olarak tasarımın hükümsüzlüğü davasının ikame edildiğini, davanın halen görülmekte olduğunu, davalının davacının tescilli tasarımlarına benzer tasarımları imal ettirmek, her türlü ticaretini yapmak suretiyle haksız rekabet teşkil eden eylemlerde bulunduğunu ileri sürerek haksız rekabet teşkil eden eylemlerin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine ve bu surette haksız tecavüzün giderilmesine, ayrıca 5.000,00 TL maddi, 5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2015/151 E. sayılı dosyasında davalının tasarımının hükümsüzlüğü davasının görülmekte olduğunu, bu davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini, ayrıca davalının tasarımının şekil ve boyut olarak davacının tasarımından farklı olduğunu, müvekkilinin ürününün davacı ürününden farklılaştığını, davacı ürününün anonim olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bekletici mesele yapılan Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2015/151 E. sayılı dosyasında davacı adına tescilli olan dava konusu 2011/04798 numaralı endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin verdiği kararın, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 21.03.2018 tarih ve 2016/9767 E., 2018/2183 K. sayılı ilamı onandığı ve kararın kesinleştiği, buna göre davacının tescilli tasarımın başvuru tarihinden önce kamuya sunulmuş bir ürün olduğu, dolayısıyla tasarımın serbest ve herkesin kullanımına açık olduğunun tespit edildiği, bu nedenle üretimi yapılan davaya konu ürünlerin üretim faaliyetinin ise 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı Kanun) 54 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenen haksız rekabet ve tasarıma tecavüz oluşturmayacağı, kesinleşen ilam kapsamına göre subut bulmayan davanın reddine karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalının müvekkili adına tescilli 2011/04798 nolu “Bal için gıda saklama kabı” endüstriyel tasarımının benzeri taklit ürünleri imal ederek piyasaya sürdüğünü, davalı ürünlerinin müvekkilinin tescilli tasarımı ile ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu, tespit raporundan tasarımların küçük ayrıntılar dışında benzer işlevlere ve görselliğe sahip olduğunun belirtildiğini, davalının fiilinin tasarıma tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini, davalının bu tasarımın müvekkiline ait olduğunu bilmesine rağmen haksız eylemlerine devam etmesi nedeniyle kötüniyetli olduğunu savunarak kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya kapsamında bulunan tespit raporunda davalı ürünü ile davacının tescilli tasarımının benzer olduğu tespiti yapılmışsa da, davacının dayandığı ürünlerle ilgili olarak tescilli bir tasarımı söz konusu olmadığına göre, davalının ürünlerinin davacının dayandığı ürünler ile birebir aynı olmasının tek başına haksız rekabet oluşturmayacağı, Haksız rekabetin varlığı için 6102 Kanun’un 55 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca dürüstlük kurallarına aykırı şekilde başkasının iş mahsulleri ile ilgili olarak iltibas tehlikesine yol açacak eylemler bulunup bulunmadığının, tanıtıcı işaret ve benzer ibareler suretiyle kullanılıp kullanılmadığının incelenmesi gerektiği, davalının ürünü üzerindeki ERÇİKA arı logosundan ürünün ERÇİKA tarafından üretildiğinin anlaşıldığı, davalının ürününü kendi markası ve logosu ile satışa sunduğu, tasarımın hükümsüzlük dosyasından anlaşıldığı üzere, 2004 yılı ve devamında başka firmalar tarafından kamuya sunulan anonim bir tasarım olduğu, mahkemece haksız rekabete yönelik davanın ve tazminat taleplerinin reddine karar verilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf sebepleriyle kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tasarıma tecavüz ve haksız rekabetinin tespiti, meni, refi, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6102 sayılı Kanun’un 54 ve devamı maddeleri, 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci alt bendi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.