YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1939
KARAR NO : 2023/3900
KARAR TARİHİ : 20.06.2023
MAHKEMESİ : Ankara 3. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/284 Esas, 2022/21 Karar
HÜKÜM : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki marka hakkına tecavüzün durdurulması, önlenmesi ile maddi ve manevi tazminat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının müvekkili ile marka sözleşmesi olmaksızın müvekkiline ait “TSE” logosunu kullandığını ileri sürerek, … (TSE) Ürün Belgelendirme Yönetmeliği gereğince 12.390,00 TL maddi ve 61.950,00 TL manevi tazminatın tespit tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemenin, 30.11.2010 tarih, 2009/77 E. ve 2010/305 K. sayılı kararı ile davalının davacıya ait marka ve logoyu aralarında sözleşme olmaksızın kullandığı, her ne kadar davacı tarafça ilgili yönetmelik gereğince maddi ve manevi tazminat isteminde bulunulmuşsa da, davalının kullanımlarının karşılığı olan 1 yıllık tavan ücretinin davacının tecavüz nedeniyle yoksun kaldığı gelirin üst sınırını oluşturduğu, davalının, hakkında açılan ceza davasında 4.130,00 TL ödeme yaptığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile 5.000,00 TL manevi tazminat ve 5.250,00 TL maddi tazminatın ceza mahkemesi nezdinde ödenen 4.130,00 TL’nin mahsubu ile 1.120,00 TL olarak davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
1.Dairemizin 08.05.2013 tarih, 2012/8614 E.,2013/9364 K. sayılı kararı ile “.. 1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve manevi tazminatın niteliği gereği mahkemece takdirinde bir isabetsizlik olmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. …2.. Somut uyuşmazlıkta da davacı Kurum’ca maddi tazminat isteminde 132 Sayılı … Kuruluş Kanunu’nun (132 sayılı Kanun) verdiği yetkiye dayanarak çıkartılan TSE Ürün Belgelendirme Yönergesi’nin 10 uncu maddesi ve buna bağlı tarifelere dayanılmaktadır. Söz konusu Yönerge’nin 105 inci maddesinde ”TSE marka/markalarını ve/veya yetki belgelerini sözleşme akdetmeksizin kullanan ya da sözleşmesi herhangi bir nedenle sona erdiği halde bu marka veya belgeleri izinsiz kullananlar aleyhine ürünle ilgili ” bir (1) yıllık emsal belge kullanma tavan ücretinin iki (2) katından az olmamak üzere maddi tazminat için yasal yollara başvurulacağı ” düzenlenmiştir. Böylece, TSE markasını izinsiz kullananlar yönünden ürünle ilgili bir yıllık emsal belge kullanma tavan ücretinin iki katı tazminat alınması hususu cezai şart niteliğinde belirlenmiştir. Bu durumda mahkemece 132 sayılı Kanun ve bu Kanun’un verdiği yetkiye dayanılarak çıkartılan TSE Ürün Belgelendirme Yönergesi hükümlerine göre belirlenecek ücretin iki katına hükmedilmesi gerekirken kararda yazılı gerekçelerle davanın kısmen kabulü doğru görülmediğinden kararın bozulması gerektiği” gerekçesiyle hükmün bozulmasına ve dosyanın mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
2. Mahkemenin 10.12.2013 tarih, 2013/201 E., 2013/239 K. sayılı kararı ile bozma ilamına direnilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Dairemizin 20.11.2018 tarih, 2018/5245 E.,2018/7250 K. sayılı kararı ile bozma kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle direnme kararına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
4. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 01.07.2021 tarih, 2018/ 11-1096 E., 2021/898 K. sayılı kararı ile “.. 132 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesinin yönetim kuruluna verdiği yetkiyle çıkarılan TSE Ürün Belgelendirme Yönergesi ve TSE Sistem Belgelendirme Talimatı hem Kanun’un ilgili maddesi hem de Yönerge ve Talimat’ın maddeleri gözetildiğinde Enstitü’nün kendi iç ilişkisine yönelik düzenlemeler niteliğindedir. Bu kapsamda TSE Ürün Belgelendirme Yönergesi’nin 10.5 maddesi ile TSE Sistem Belgelendirme Talimatı’nın 12.2 maddesi Enstitü’nün kendi bünyesinde yer alan Hukuk Müşavirliğine markaya tecavüz hâlinde talep edilecek maddi ve manevi tazminatın nasıl belirleneceğini gösteren talimatı içermektedir. Bu itibarla TSE Ürün Belgelendirme Yönergesi’nin 10.5 maddesinde ve TSE Sistem Belgelendirme Talimatı’nın 12.2 maddesinde yer alan maddi ve manevi tazminatı belirleme yönteminin mahkemeyi bağlaması söz konusu olamaz. Bununla birlikte yukarıda da bahsedildiği üzere TSE markasının garanti markası niteliği bulunduğu ve bu hususun başlı başına bir çekim gücü olduğu, ayrıca TSE markasının kullanılmasının ürünün satışında ekonomik bakımdan önemli bir katkısının bulunduğu hususları gözetildiğinde 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin (556 sayılı KHK) 66 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince belirlenen tazminatın aynı KHK’nin 66 ncı maddesinin üçüncü fıkrası ve 67 nci maddeleri gereğince artırılması gerekmektedir. Böyle olunca Mahkemece, özellikle TSE garanti markasının izinsiz kullanılmasının, ürünün (mal veya hizmet) sağlık ve kalite açısından Türk Standartlarına uygun olduğu noktasında tüketiciyi yanıltma kastı içerdiği hususu da gözetilerek 556 sayılı KHK’nin 66 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince belirlenen tazminatın, genel hüküm niteliğindeki 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 4 üncü maddesi ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun(6098 sayılı Kanun) 51 inci maddesinin çizdiği sınırlar dahilinde artırılması hakkaniyete uygun olacaktır. O hâlde direnme kararının yukarıda açıklanan değişik gerekçe ve nedenlerden dolayı bozulması gerektiği ” gerekçesiyle direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne, davalının davacı marka haklarına tecavüz oluşturulan fiillerinin durdurulmasına ve önlenmesine, Marka hakkına tecavüz nedeniyle tespit edilen toplam 7.875,00 TL maddi tazminatın yargılama sürecinde ceza mahkemesi nezdinde ödenen 4.130,00 TL mahsubu suretiyle kalan 3.745,00 TL maddi tazminatın tespit tarihi olan 05.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek değişir oranlardaki reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, Takdiren 8.000,00 TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 05.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek değişir oranlardaki reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki ve aşamalardaki beyanlarını tekrar ederek talep ettikleri tazminat miktarından çok daha düşüğüne hükmedildiğini, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 556 sayılı KHK’nın 67 nci maddesi gereğince tazminata ek yapılması talep edildiğini, Mahkemece yıllık tavan ücreti olan 5.250,00 TL maddi tazminata 6098 sayılı Kanun’un 51 inci maddesi gereğince bir miktar arttırılarak 7.875,00 TL olarak belirlenmiş ise de, hükmedilen maddi tazminatın garanti markasının haksız kullanılmasının engellenmesi bakımından caydırıcı etkiye sahip olmayacağını, hakkanıyet bakımından tazminata ek yapılması konusunda daha yüksek bir miktarın belirlenmesi gerektiğini, hükmedilen manevi tazminat miktarınında düşük olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, marka hakkına tecavüzün durdurulması, önlenmesi ile maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin (556 sayılı KHK) 66 ncı maddesinin ikinci fıkrası ve 67 nci maddesi, 32 sayılı … Kuruluş Kanunu’nun (132 sayılı Kanun) 14 üncü maddesi, TSE Ürün Belgelendirme Yönergesi’nin 10.5 maddesi ile TSE Sistem Belgelendirme Talimatı’nın 12.2 maddesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 4 üncü maddesi ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun) 51 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.