YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1711
KARAR NO : 2023/5322
KARAR TARİHİ : 26.09.2023
MAHKEMESİ :Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI :2019/1566 Esas, 2021/1782 Karar
HÜKÜM :Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ :Mustafakemalpaşa Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI :2017/405 E., 2019/638 K.
Taraflar arasındaki haksız rekabetin tespiti ve men’i davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ekmek fiyatının fırıncı esnafının bağlı olduğu oda tarafından belirlendiğini, fiyatların maliyet hesabı yapıldıktan sonra makul bir kar payı eklenerek hesap edildiğini, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 62 nci maddesine göre o yerin en büyük mülki amirinin bu tarifeleri yayınlayarak uygulanmasını gözettiğini, tarife uygun bulunmadığı takdirde ilgililerin on gün içinde dava açma haklarının saklı olduğunu, dava açılmayıp kesinleşen tarifelerin ilgili esnafı bağladığını, davalıların bu tarifelerin iptali için dava açmadıklarını, haksız rekabet oluşturacak şekilde maliyetin altında ekmek sattıklarını, bunun için kaliteyi düşürdüklerini, seri üretim yapan bir fırında mayasız ekmek üretmenin mümkün olmadığını, davalıların haksız rekabet oluşturacak eylemlerinin tesbiti, men’i ile maddi ve manevi tazminat haklarının saklı tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacının dava dilekçesinde dayandığı yönetmeliğin ekmeğin azami fiyatını düzenlediğini, odaların asgari ücreti belirleme yetkisinin olmadığını, tarifeye uyulduğunu, tarifenin üzerinde bir fiyatla ekmek satmadıklarını, müvekkillerinin ekşi maya ile ekmek ürettiğini bunun da maliyeti düşürdüğünü, bayilere, marketlere ekmek dağıtmadığından dağıtım maliyetinin olmadığını, davacı iddialarının soyut olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplanan deliller ve aldırılan bilirkişi raporlarıyla davalı tarafa ait ticari kayıtların davalıların gerçek maliyet bedelini göstermediğinden itibar edilemeyeceği, tüm maliyet unsurları dikkate alınarak yapılan değerlendirmeye göre davalıların maliyetlerin altında ekmek sattıkları ve çevreye duyurdukları, KDV dahil toplam maliyet fiyatı 1,33 TL olan ve davacı tarafından satış fiyatı 1,25 TL olarak belirlenen ekmeğin davalı tarafından 0,75 TL’den ve toplam maliyet fiyatı 2,67 TL olan ve davacı tarafından satış fiyatı 2,50 TL olarak belirlenen ekmeğin davalı tarafından 1,00 TL’den satılmasının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı Kanun) 54 üncü ve devamı maddelerine göre haksız rekabet oluşturduğu gerekçesiyle davalıların eylemlerinin 6102 sayılı Kanun’un 56 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre haksız rekabet olduğunun tespitine, haksız rekabet oluşturan eylemlerin 6102 sayılı Kanun’un 56 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince men’ine, 6102 sayılı Kanun’un 56 ncı maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre davacının manevi tazminat haklarının saklı tutulmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı … vekili istinaf dilekçesinde özetle; maliyet hesabının fırıncılar odasının verileri üzerinden değil müvekkili bazında belirlenmesi için işyerinde keşif yapılmasını talep ettiklerini, ancak mahkemenin rakamsal veriler üzerinden değerlendirme yapılması için dosyayı bilirkişilere tevdii ettiğini, her fırıncının çalışma performansı aynıymış gibi müvekkilinin 40 yıllık tecrübesinin hiçe sayılarak Fırıncılar Odası verilerine göre hesaplama yapılmasının gerçeği yansıtmadığını, Fırıncılar Odası verilerinde baz alınan pazar yevmiyesi, resmi tatil ve yıllık izin ücretinin müvekkili fırın için maliyet kalemi olmadığını, fırında telefon gideri olmadığını, makinaların bakımını kendilerinin yaptığını, müvekkilinin peşin parayla un alışı yaptığından un aldığı firmalar tarafından kepek ve işçi kıyafetinin promosyon olarak dağıtıldığını, üretilen ekmeklerin yalnızca tezgahında satıldığını, dağıtım gideri ile zayiat veya yasal firenin söz konusu olmadığını, müvekkilinin ürettiği ekşi hamur ekmeğe odaların fiyatlandırma yapmadığını, üretilen yerde satış yapıldığından dağıtım maliyetinin bulunmadığını, ekmek için gereken tüm malzemeleri peşin olarak iskontolu fiyatıyla satın aldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme hükmünün karar kısmının gerekçeyle çeliştiğini, müvekkili yönünden davanın reddedilmesi gerektiğini, Fırıncılar Odası verilerine göre hesaplama yapan 23.07.2018 tarihli raporda müvekkilinin %21 karla satış yaptığının tesbit edildiğini, mahkemenin hangi gerekçeyle …’ün maliyetin altında satış yaptığı sonucuna ulaştığını anlayamadıklarını, kararın açıkça hukuka aykırı olduğunu, maliyet hesabının Fırıncılar Odasının verileri üzerinden değil müvekkili bazında belirlenmesi için işyerinde keşif yapılmasını talep ettiklerini, ancak mahkemenin rakamsal veriler üzerinden değerlendirme yapılması için dosyayı bilirkişilere tevdii ettiğini, müvekkilinin 40 yıllık tecrübesinin hiçe sayılarak Fırıncılar Odası verilerine göre hesaplama yapılmasının gerçeği yansıtmadığını, Fırıncılar Odası verilerinde baz alınan pazar yevmiyesi, resmi tatil ve yıllık izin ücretinin müvekkili fırın için maliyet kalemi olmadığını, fırında telefon gideri olmadığını, makinaların bakımını kendilerinin yaptığını, müvekkilinin peşin parayla un alışı yaptığından un aldığı firmalar tarafından kepek ve işçi kıyafeti promosyon olarak dağıtıldığını, üretilen ekmeklerin yalnızca tezgahında satıldığını, dağıtım gideri ile zayiat veya yasal fire söz konusu olmadığını, müvekkilinin ürettiği ekşi hamur ekmeğe odaların fiyatlandırma yapmadığını, üretilen yerde satış yapıldığından dağıtım maliyetinin bulunmadığını, ekmek için gereken tüm malzemeleri peşin olarak iskontolu fiyatıyla satın aldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemenin davalıların ticari kayıtlarının, maliyet unsurlarının tamamını içermediği, kayıtlarda görünen gider kalemleri arasında orantısal bir uyum olmadığı, yıllara göre büyük çelişkiler içerdiği, davalıların gerçek maliyet bedelini göstermediği için itibar edilemeyeceği yönündeki gerekçesinin yerinde olduğu, Bursa Fırıncılar Odasının maliyet hesabı üzerinden yaptığı fiyatlandırmaya göre 250 gr ekmeğin 1,25 TL ve 500 gr ekmeğin 2,50 TL olması gerektiği, bu birim fiyattan satılması maliyetler gereği olduğu halde davalıların bu maliyetlerin altında ekmek sattıkları ve çevreye duyurdukları, bu durumun 6102 sayılı Kanun’un 54 üncü ve devamı maddelerince haksız rekabet oluşturduğu gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı … vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2.Davalı … vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, haksız rekabetin tespiti ve men’i istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6102 sayılı Kanun’un 56 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalılara ayrı ayrı yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.