YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/168
KARAR NO : 2023/3447
KARAR TARİHİ : 01.06.2023
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1154 Esas, 2021/1027 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/920 E., 2021/80 K.
Taraflar arasındaki genel kurul kararının ipltali, tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı asıl tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı asıl tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; davalı Süha Petrol ve Petrol Ürünleri Ticaret Sanayi A.Ş.’nin 18.01.2015 tarihli genel kurul toplantısına çağrılmadığını, toplantıda taşınmazın ve üzerinde bulunan benzinliğin, işletme binasının satışına karar verildiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin yasal hakları saklı kalmak şartıyla 18.01.2015 tarihindeki genel kurulun iptaline, taşınmaz arsanın satışının payına düşen kısmının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı … Patlayıcı Maddeleri Enerji Ticaret ve Sanayi A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin davada pasif husumet ehliyeti bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Süha Petrol ve Petrol Ürünleri A.Ş. vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafından davalılar aleyhine açılan davanın 19.10.2020 tarihinde işlemden kaldırıldığı ve işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren yasal 3 aylık sürenin 19.01.2020 tarihinde dolduğu, bu süre içerisinde dosyanın yenilenmediği gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 150 nci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asıl istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı asıl istinaf dilekçesinde özetle; üzerine babasından intikal eden mallar olmasına rağmen henüz intikalin gerçekleşmediğini, miras mallarının yeni intikal ettiğini, bu sürece kadar harç parasını yatıracak maddi gücünün olmadığını, mağduriyeti göz önünde bulundurulmadan aleyhine hüküm verildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının adli yardım talebinin reddine ilişkin ara kararın kesinleşmesinden sonra yapılan yargılama sırasında İlk Derece Mahkemesince dava değeri üzerinden eksik peşin harcın bir sonraki celseye kadar ikmali için davacıya 06.07.2020 tarihli celsede kesin süre verildiği, verilen kesin süre içerisinde davacının eksik peşin harcı ikmal etmediği, İlk Derece Mahkemesince davacının usulüne uygun verilen kesin sürede eksik peşin harcı ikmal etmediği gözetilerek 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun (492 sayılı Kanun) 30 uncu ve 6100 sayılı Kanun’un 150 nci maddesi uyarınca 3 aylık süre içerisinde yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına, yenileme süresi içerisinde eksik peşin harcın ikmal edilerek davanın yenilenmemesi üzerine de davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle davacı asılın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asıl temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı asıl temyiz dilekçesinde özetle; adli yardımdan miras yoluyla intikal eden malları teminat olarak göstermek istediğini ancak kabul görmediğini, mal paylaşımı yapılmadığından harçları yatıramadığı bu durumun hak arama özgürlüğünün ihlali olduğunu, genel kurula davet edilmediğini, kendisi adına atılan imzanın sahte olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararın usul ve Kanuna uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.492 sayılı Kanun’un 30 uncu ve 6100 sayılı Kanun’un 150 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere, davacı tarafından genel kurul kararının iptali istemine ilişkin olarak İlk Derece Mahkemesince bu isteme ilişkin verilen davanın reddi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesinin14.03.2018 tarihli, 2017/756 E., 2018/250 K. sayılı esastan ret kararına karşı davacı tarafından temyiz yoluna başvurulmayıp genel kurulun iptali istemi yönünden İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddi kararının kesinleşmiş olmasına göre davacı asılın aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dava tapu iptal tescil istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince davacı asılın istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir. Kesin sürenin sonuç doğurması için, 6100 sayılı Kanun’un 94 üncü maddesine göre kesin süre içerisinde yatırlacak harç miktarının net ve doğru şekilde belirlenerek yatırılmaması halinde ne gibi sonuçlar doğacağı da usulünce açıklanıp ihtar edilmesi gerekir. Davacı dava konusu arsa satışının Kanuna aykırı olduğu ve payına düşen kısmının iptalini talep ettiğine göre taşınmazın değeri üzerinden davacının talep sonucundaki payına düşen kısmı üzerinden peşin harcın tamamlamasının istenmesi ve bu miktar üzerinden kesin süre verilmesi gerekir. Bu durumda, 6100 saylı Kanun’un 94 üncü maddesindeki unsurların yerine getirildiğinden bahsedilemeyeceğinden verilen süre içinde öngörülen masrafın yatırılmadığından ve süresi içerisinde harç yatırılarak davanın yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru olmamış kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı asılın bozma kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacı asıla iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.