YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1467
KARAR NO : 2023/4936
KARAR TARİHİ : 13.09.2023
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/474 Esas ,2021/1949 Karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/293 E., 2019/354 K.
Taraflar arasındaki faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı adına tescilli 01.12.2014 başvuru tarihli ve … sayılı ‘TOHUM GÜBRELİ KURŞUN KALEM’ başlıklı faydalı modelin yenilik ve tekniğin bilinen durumunu aşma özelliğine haiz olmadığını, buluşa çok benzer ürünlerin uzun yıllardır yerli ve yabancı firmalar tarafından kullanıldığını, kapsüle asit içeriği yüksek olan gübre konulduğunda derhal eriyeceğini, pamuğun da kapsül toprağa gömüldüğünde hiçbir işlevi kalmayacağını, dolayısıyla gübre ve pamuk eklenmesinin tekniğin bilinen durumunu aşar nitelikte olmadığını, müvekkili tarafından 23.06.2013 tarihinde benzer bir ürünün kamuoyuna sunulduğunu, 14.01.2014 tarihli YOUTUBE videosunda, 30.05.2014 ve 25.08.2012 tarihli haberlerde de dava konusu ürünün görüntülerinin bulunduğunu, WIPO kayıtlarında WO2014/028817 sayılı patent ile kalemin toprağa saplanarak bitki yetiştiren bir ürünün mevcut olduğunu belirterek faydalı modelin olası devrinin önlenmesi için sicil kayıtlarına ihtiyati tedbir konulmasını ve faydalı modelin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde; 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun (6769 sayılı Kanun) 144/4 uyarınca faydalı model isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddianın ancak buluşu yapan ya da haleflerine ait olması nedeniyle davacının taraf sıfatına haiz olmadığını, davacının taklit ettiği dava konusu ürünleri üretmeye devam edebilmek için faydalı modeli hükümsüz kılmaya çalıştığını ve davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını, davacının dava konusu ürünü taklit ederek piyasaya sürdükleri için davacı aleyhine İstanbul 2. Fikri ve Sınaî Haklar Mahkemesinde tespit davası açtıklarını, kapsüllerin bitkisel kapsüller olduklarını ve suda eridiklerini, davacının iddia ettiği gibi gübrenin kapsülü eritmediğini, davacı tarafından benzer olduğu iddia edilen ürünlerin kapsülünde sadece tohumun olduğunu, kendi ürünlerinde ise gübre ve pamuk olduğunu ve bu eklentilerinin modele yenilik getirdiğini, kalemin toprağa saplanması yeni bir usul olmasa da kalemin toprağa saplandıktan sonra bitki üretiminin hangi verimde ve ne şekilde gerçekleştiğinin önemli olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplanan delillerden ve alınan bilirkişi raporundan davacı tarafından yenilik kriterinden yoksun olduğunu ispat için bildirilen buluşlar karşısında dava konusu buluşun yeni olduğu ve hükümsüzlük şartının somut olayda oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; pamuk ve gübrenin faydalı modele yenilik katmadığını, kalemin arka kısmında bulunan kapsülün içerisine gübre konulduğunda kapsülün eriyeceğini bu nedenle faydalı modelin sanayiye uygulanabilir bir buluş olmadığını, bu iddianın bilirkişiler tarafından incelenmediğini belirterek yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmasını ve davanın kabulünü talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava dosyası içerisindeki bilgi belgeler, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmaması, mahkemece aldırılan denetime elverişli, usul ve yasaya uygun bilirkişi raporuna göre dava konusu hükümsüzlüğü istenilen buluşun, yenilik kriteri taşıması gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda faydalı modelin tüm unsurlarının yeni olduğuna dair bir ifadenin yer almadığını, davaya dayanak gösterilen buluşlardan tek farkının pamuk ve gübre olduğunun belirtildiğini, buluşa bir katkısı olmayan bu unsurların yenilik olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığını, faydalı modelde yenilik olarak tabir edilen ve korunmak istenen hususun kalem ucuna eklenen kapsülün kalemle birlikte saplandığında nemli toprakta eriyerek bitkisinin yetişmesinde kalemin gövdesinin de kullanılması olduğunu, bu özelliğin referans olarak alınan önceki buluşta bulunması sebebiyle yenilikten bahsedilemeyeceğini, raporda pamuk ve gübre ürüne katkı sağlayacak ise gübre ve pamuğun miktarının ne kadar olması gerektiği ile ilgili ayrıntılı bir açıklama bulunmadığını, kalemin arka kısmında bulunan kapsülün içerisine gübre konulduğunda kapsülün eriyeceğini, faydalı modelin sanayiye uygulanabilir bir buluş olmadığını, bu iddianın bilirkişiler tarafından incelenmediğini yeni bir rapor aldırılması talebinin reddedildiğini belirterek İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak davanın kabulüne karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, faydalı modelin hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
551 sayılı Patent Haklarının Korunması hakkında Kanun Hükmünde Kararname.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.