YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/9173
KARAR NO : 2023/3535
KARAR TARİHİ : 06.06.2023

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/2230 Esas, 2021/1493 Karar
HÜKÜM : Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi (Denizcilik İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2017/295 E., 2019/289 K.

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Tic. A.Ş. yönünden usulden reddine, davalı … Taş. ve Tic. A.Ş. yönünden reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı şirket nezdinde, 2263-411-23136857 no.lu Blok Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalı bulunan CVS Makine İnş. Sanayi ve Tic. A.Ş.’nin ihraç etmiş olduğu ve davalılar tarafından Türkiye-Cezayir nakliyesi gerçekleştirilen “elektrik ark ocağı ve parçaları” cinsi emtianın alıcıya hasarlı olarak teslim edildiğini, yapılan ekspertiz çalışması ve faturalar sonucunda hasarlı teslimat sebebiyle meydana gelen zararın 28.750,00 euro olarak belirlendiği ve bu bedelin 20.000 euroluk kısmının sigortalının prim borçlarına mahsup edildiğini, 8.750,00 euroluk kısmının ise 13.05.2016 tarihinde sigortalı şirkete ödendiğini, sigortalı şirket, hasar sebebiyle üçüncü şahıslara karşı dava ve talep hakkını davacı şirkete temlik ettiğinden, davalılardan, ödenen tazminatın TL karşılığı olan 96.303,88 TL’nin talep edildiğini, herhangi bir ödeme yapılmaması üzerine İstanbul Anadolu 13. İcra Müdürlüğünün 2016/17942 E. sayılı dosyası ile davalılar aleyhine başlatılan icra takibine davalıların itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptaline, takibin devamına karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı … Taş. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; hasarın hangi aşamada oluştuğunun belli olmadığını, davanın hak düşürücü süreye riayet edilmeden açıldığını, ekspertiz raporunda, hasar tespitinin yapılmasının mümkün olmadığının, çünkü hasar parçalarının, ekspertiz çalışması öncesinde onarılarak yerlerine monte edildiğinin beyan edildiğini, ekspertiz çalışmasının sadece sigortalının katılımıyla gerçekleştiğini, ihbar yükümlülüğüne de uyulmadığını, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı Kanun) 1185 inci maddesi uyarınca üç gün içinde bildirim yapılmaz ise emtianın hasarsız teslim edildiğinin karine olduğunu, ekspertiz şirketinin talep ettiği hiçbir evrakın sigorta tarafından ibraz edilemediğini, sigortacının yapmış olduğu ödemenin ex-gratia (lütuf ödemesi) olduğunu, rücu edilemediğini, hasar tespitinin tam olarak yapılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2.Davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Ticaret A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; dosyada mübrez 05.05.2016 tarihli ibraname ve feragatname, 06.05.2016 tarihli tazminat makbuzu ve temlikname ile blok nakliyat abonman sigorta poliçesi, nakliyat sigorta poliçesi ve ilgili zeyilnamelerin tamamında sigortalı olarak Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Ticaret A.Ş.’nin yer aldığını, işbu sigorta poliçelerinden kaynaklı tüm hak ve alacakları davacıya devredenin sigortalı CVS Makine İnş. Sanayi ve Tic. A.Ş. olduğunu, dava konusu taşımaya ilişkin MEDHAYARZW-000002 numaralı konişmentoda taşıtanın Hollanda’da mukim CVS TRADE B.V. olduğunu, dolayısıyla 05.05.2016 tarihli ibraname ve feragatname ile 06.05.2016 tarihli tazminat makbuzu ve temlikname isimli evraklar ile yine dosyada mübrez blok nakliyat abonman sigorta poliçesi, nakliyat sigorta poliçesi ve ilgili zeyilnamelerdeki muhatap ile taşımaya konu konişmentodaki taşıtanın farklı şirket olması sebebiyle davacının aktif husumet ehliyetinin olmadığını, dava konusu taşımanın, “Medkon İstanbul” isimli gemi tarafından yapıldığını, bu geminin donatanının equasis kayıtlarına göre Medkon İstanbul SA isimli şirket olduğunu, davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Ticaret A.Ş.’nin pasif husumet ehliyetinin olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile emtiaların gemiden 01.12.2015 tarihinde tahliye edilmesi, dava dışı sigortalı tarafından davacı sigortacıya 22.12.2015 tarihinde hasar bildiriminin yapılması, davalılardan Universal Denizcilik Proje Taş. ve Tic. A.Ş.’ne ise 25.05.2016 tarihinde ihbarın yapılmış olması, eksper raporunun tarafların katılımı olmaksızın 15.03.2016 tarihinde hasarlı emtialar onarıldıktan sonra düzenlenmiş olması hususları bir arada değerlendirildiğinde 6102 sayılı Kanun’un 1185 inci maddesi hükümlerine göre süresinde ve usule uygun hasar ihbarının yapılmadığı, bu durumda 6102 sayılı Kanun’un 1185 inci maddesinin dördüncü fıkrası gereği ispat yükü üzerinde olan davacının emtia hasarının davalı zilyetliği ve sorumluluğu altında gerçekleştiğini ispatlaması gerektiği, davacı tarafça emtiaların davalıların sorumluluğunda hasarlandığına ilişkin dosyaya herhangi somut bir delil sunulmadığı gibi 01.12.2015 tarihli SOF’da (olaylar çizelgesi) “Yükün manifesto ve konişmentoya göre tahliye edildiği, tahliye edilen miktarın konişmentodaki miktar ile aynı olduğu, gemide hiç yük kalmadığı ve bütün kargonun iyi durumda ve hasarsız tahliye edildiği” beyan edildiği ve bu belgenin acenta, gemi kaptanı ve alıcı adına Sörveyör …tarafından imzalandığı, aldırılan her iki teknik bilirkişi raporunda da bu doğrultuda kanaat bildirildiği, dava konusu hasarın davalıların zilyet ve sorumluluğu altında gerçekleştiği ispatlanamadığından davalı … Taş. ve Tic. A.Ş. yönünden davanın reddine, pasif husumet ehliyeti bulunmayan Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Ticaret A.Ş. yönünden davanın usulden reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; konişmentoda ismi bulunan firmalar ve davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Tic. A.Ş.’nin tüzel kişiliklerinin farklı olması nedeniyle mahkemece davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Tic. A.Ş. bakımından davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verildiğini, konşimentoda belirtildiği üzere taşıma işinin Medkon Lines tarafından gerçekleştirildiğini, davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Tic. A.Ş.’nin marka adının “MEDKON LINES” olup konşimentoda bu marka adıyla taşıyıcı olarak yer aldığını, bu hususta davalının web sitesinden alınan internet çıktısının dosyaya sunulduğunu, davalıların meydana gelen zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını, müvekkili şirket nezdinde 2263-411-23136857 nolu Blok Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalı bulunan CVS Makine İnşaat San ve Tic. A.Ş.’nin ihraç etmiş olduğu ve davalılar tarafından Türkiye-Cezayir nakliyesi gerçekleştirilen emtianın alıcıya hasarlı olarak teslim edildiğinin dosyada mübrez ekspertiz raporu ve diğer belgelerle sabit olduğunu, davalılardan Üniversal Denizcilik Proje Taşımacılık ve Tic. A.Ş. cevap dilekçesinde taşıma işini organize ettiğini beyan ve kabul ettiğinden, üst taşıyan olarak tüm taşıma sürecinde meydana gelen zararlardan sorumlu olduğunu, emtianın taşıma esnasında zarar gördüğünü, davalıların taşıyan sıfatıyla meydana gelen zararı tazminle yükümlü olduklarını belirterek İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ispat yükü üzerinde olan davacının emtia hasarının davalıların zilyet ve sorumluluğu altında gerçekleştiğini ispatlaması gerektiği, davacı tarafça emtiaların davalıların sorumluluğunda hasarlandığına ilişkin dosyaya herhangi somut bir delil sunulmadığı gibi 01.12.2015 tarihli SOF’da (olaylar çizelgesi) “Yükün manifesto ve konişmentoya göre tahliye edildiği, tahliye edilen miktarın konişmentodaki miktar ile aynı olduğu, gemide hiç yük kalmadığı ve bütün kargonun iyi durumda ve hasarsız tahliye edildiği” beyan edildiği ve bu belgenin acenta, gemi kaptanı ve alıcı adına Sörveyör …tarafından imzalandığı, aldırılan her iki teknik bilirkişi raporunda da bu doğrultuda kanaat bildirildiği, dava konusu hasarın davalılar zilyetliği ve sorumluluğu altında gerçekleştiğinin ispatlanamadığı, davacı vekili ve davalılardan Universal Denizcilik Proje Taş. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından dosyaya ibraz edilen belge ve internetten yapılan araştırma sonucu, konişmentoya göre deniz taşımasını yapan “MEDKON LINES”ın davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Tic. A.Ş.’nin marka adı olduğu tespit edildiğinden davalı Medkon Hat İşletmeciliği Denizcilik ve Tic. A.Ş hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesinin dosya kapsamına uygun olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebeplere ilaveten, davanın tamamen reddine karar verildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca davalılar lehine hükmedilecek vekâlet ücretinin tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre maktu olarak belirlenmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava dışı sigortalısına hasar bedelini ödeyen davacı sigortacının, sigortalısının haklarına halef olarak rücuen tazmin talepli başlattığı icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 72 nci maddesi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı Kanun) 1472 nci maddesi.

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gerek hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Dava, davacının, sigortalısının haklarına halef olarak rücuen tazmin talepli başlattığı icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemesince davanın reddine karar verildiği hâlde davalılar yararına nispi vekâlet ücretine hükmedilmiştir. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13 nci maddesinin dördüncü fıkrası, “Maddi tazminat istemli davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur.” hükmünü haizdir. Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemelerinde takip edilen davalar için ödenecek vekâlet ücreti “4.080,00 TL” olarak belirlenmiştir. Bu durumda Bölge Adliye Mahkemesince davalılar yararına “4.080,00 TL” vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken, “13.351,53 TL” vekâlet ücretine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.

Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,

2. Davacı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (5) numaralı bendinde yer alan “13.351,53 TL” ibaresinin çıkartılarak yerine “4.080,00 TL” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

06.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.