YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/8955
KARAR NO : 2023/3987
KARAR TARİHİ : 22.06.2023
MAHKEMESİ :Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/53 Esas, 2021/171 Karar
HÜKÜM : Ret
Taraflar arasındaki eser sahibinin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nundan (5846 sayılı Kanun) kaynaklanan haklarının ihlaline dayalı maddi ve manevi tazminat istemli davasından davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; bestesi ve sözleri müvekkiline ait ”Ya Sabır”, ”Gitme”, ”Buna Can mı dayanır?” müzik eserlerinin davalı tarafından 15.09.2010 tarihinden itibaren değişik televizyon kanallarında ve internet reklam müziği olarak izinsiz ve taraflar arasındaki sözleşmeye aykırı biçimde işlendiğini, çoğaltıldığını ve temsil suretiyle kullandığını, umuma ilettiğini, taraflar arasında 14.10.2008 tarihinde bir sözleşme düzenlediğini, ilgili sözleşme uyarınca davalı yapımcının müvekkilin eserlerini okuyacağı albüm yapmayı taahhüt etmesine rağmen bugüne kadar çıkartılması gereken albümlerin çıkartılmadığını, davalının eser sahibi müvekkilinin iyi niyetinden yararlanarak tümüyle kendi lehine hükümler bulunan sözleşmeler düzenlediğini, bu sözleşme hükümlerine de hiç uymadığını, müvekkilinin eserlerini kullanarak haksız ticari kazanç elde ettiğini ve müvekkiline hiç bir ödemede bulunmadığını, sözleşmede belirtilen 3 yıllık zaman dilimi içerisinde müvekkilinin başka şahıslarla çalışmasını da engelleyerek menfi zarara uğramasına yol açtığını, “…” isimli aynı prodüksiyon şirketinin sanatçısının albümüne müvekkilinin 3 şarkısının kendisinden izin alınmadan ve eser bedeli verilmeden konulduğunu, mali hakları müvekkiline ait olan müzik eserinin davalı tarafça izinsiz kullanımından dolayı 5846 sayılı Kanun’un 68 inci maddesi gereğince 3 kat mali hak bedeli maddi tazminat, manevi hakları da ihlal edildiğinden manevi tazminat talep etmiş, ıslah dilekçesi ile, her bir eser için 2.000,00 TL olan telif ücretinin üç katının 18.000,00 TL maddi tazminat ve 10.000,00 TL manevi tazminatın 12.05.2009 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasındaki sözleşmeye göre müvekkilinin üzerine düşen bütün edimleri yerine getirmesine rağmen davacının kendi üzerine düşen yükümlülükleri ifa etmediğini, taraflar arasında 14.10.2008 ve 13.01.2009 tarihli sözleşmeler bulunduğunu, davacının “Ya Sabır”, “Gitme” ve “Buna Can mı dayanır?” adlı şarkılarının müvekkili tarafından alındığını ve albüm çıktıktan sonraki sekiz aylık süreçte şarkıların satışının başka birine yapılmayacağı konusunda davacı tarafından taahhütte bulunulduğunu, şarkıların davacının kabulü ile müvekkile verilmesi nedeniyle tazminat talep hakkının bulunmadığını, davacıya albüm yapma konusunda bildirimlerde bulunulmasına rağmen davacının cevap vermediğini, çalışmalara katılmadığını bu nedenle davacıya albüm çıkarılamadığı gibi, albüm çıkarılamaması nedeniyle müvekkilinin maddi zararının oluştuğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemece 20.10.2015 tarih, 2012/83 E. ve 2015/185 K. sayılı kararı ile davalının davacıya “Duyar mısın” isimli albümü yapmak suretiyle borçlu olduğu edimin bir kısmını yerine getirdiği, icracı sanatçı olarak bu sözleşmeden kaynaklanan bir ücreti sözleşme eki 300 bin koşulu yerine gelmediğinden ötürü isteyemeyeceği ancak yapımcının dava dışı Selin Seher’e yaptığı albümde musiki eserin sahibi davacının üç adet eserinin geçerli bir mali haklar devir sözleşmesi akdedilmeksizin ve herhangi bir telif ücreti ödemeksizin kullanıldığı, bu suretle davacının musiki eseri sahibi olarak mali haklarının zarara uğradığı, bu üç musiki eserin telif ücreti olarak her bir eser için 2.000,00 TL olan telif ücretinin üç katının maddi tazminat olarak istenebileceği, mali hakları ihlal edilen eser sahiplerinin manevi tazminat talebinde de bulunabileceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile, 18.000,00 TL maddi tazminat ile 8.000,00 TL manevi tazminatın 12.05.2009 tarihinden itibaren avans faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Dairemizin 03.10.2017 tarih, 2017/3056 E. ve 2017/4970 K. sayılı kararı ile ‘’..Mahkemece benimsenen bilirkişi mütalaası doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verildiği, ancak mahkemece taraflar arasında akdedilen 13.01.2009 tarihli sözleşmenin 5846 sayılı Kanun anlamında geçerli bir mali hak devir sözleşmesi olmadığı gerekçesi ile hüküm tesisi cihetine gidilmiş ise de, davalı tarafça dosyaya ibraz edilen 13.01.2009 tarihli “Muvafakatname” başlıklı belge de değerlendirilmek suretiyle, davacı tarafından verildiği savunulan bu muvafakatnamenin temsile izin kapsamında sayılıp, sayılmayacağı hususunda da inceleme yapılıp, sonucuna göre bir karar vermek gerekirken, eksik incelemeye dayalı, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmadığı ..’’ gerekçesiyle karar bozulmuştur. Davacı vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
C. Karar Düzeltme Kararı
Dairemizin 10.10.2019 tarih, 2018/864 E. ve 2019/6424 K. sayılı kararı ile Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebepler ile Dairemiz bozma ilamında yer verilen 13.01.2009 tarihli “Muvafakatname” başlıklı belgenin aslının davalı tarafça ibraz edildiğinin ve incelendiğinin anlaşılmış olmasına göre, davacı vekilinin 1086 sayılı Hukuk Usulu Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 440’ıncı maddesinde sayılan hallerden hiçbirini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteğinin reddine karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacıya ait ve davaya konu edilen müzik eserlerinin Selin Seher’in albümünde kullanılmasına, plak, audio kaset, compact disc, video kaset, video klip vasıtasıyla yer ve sayı ile sınırlandırılmamış biçimde çoğaltılmasına, dağıtılmasına, ticaret mevkiine konulmasına, yayınlanmasına, bu çoğaltılan ses ve görüntü taşıyıcıların Radyo ve Televizyon kuruluşları tarafından kullanılmasına, MSG (Müzik Eserleri Sahipleri Grubu Meslek Birliği) temsili ve mekanik hakları ayrıca ödenmek kaydıyla muvafakat ederek, çoğaltma, yayma ve işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim haklarının davalı tarafça kullanılmasını kabul ettiği, sözleşmede yer verilen temsili ve mekanik hakların meslek birliği tarafından yapılacak ödemeleri ifade ettiği, her ne kadar davacı hiç bir bedel almadan eserleri üzerindeki haklarının devrinin hayatın olağan akışına uygun olmadığını savunmuşsa da, sözleşme serbestisi içerisinde tarafların bedelsiz olarak eserlerin kullanımına dair de sözleşme yapabilecekleri, davacının iradesinin sakatlandığına, aldatıldığına veya zor kullanıldığına dair bir iddiada bulunmadığı, bu nedenle imzaladığı sözleşme hükümleri ile bağlı olduğu, kaldı ki eserler için davalı tarafça ödenmesi gereken bir kullanım bedeli mevcutsa, bu bedellerin ödenmemesi halinde ancak buna ilişkin bir talepte bulunabileceği, eserlerin izinsiz ve haksız olarak kullanıldığının iddia edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkeme 08.09.2015 tarihli oturumda davalı yana var olduğunu iddia ettiği muvafakatname başlıklı belgenin aslını sunmaları için 2 haftalık kesin süre verdiğini, belge aslını sunmadıkları takdirde bu delile dayanamayacaklarını ihtar edildiğini, davalı yan verilen kesin mehile karşın belge aslını sunamadığını, bu durumda kesin süre içerisinde sunulmayan belgenin hukuksal geçerliliği bulunmadığını, bu belgenin süresinde sunulduğunu ve hükme esas alınabileceği kabul edilse bile söz konusu belgede davacı müvekkiline bedel ödenmeyeceğine ilişkin hiçbir hükmün bulunmadığını, hatta tam tersine ‘temsil ve mekanik haklar ayrıca ödenmek kaydıyla’ denilerek davacı müvekkiline ödeme yapılmasının da kararlaştırıldığını, davacı müvekkilinin yanlar arasında düzenlenmiş 14.10.2008 tarihli sözleşme gereği davalıya hizmet, emek ve zaman harcadığını; bunun karşılığında bir tek kuruş gelir elde etmediği gibi mağdur olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sahibinin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nundan (5846 sayılı Kanun) kaynaklanan haklarının ihlaline dayalı maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkin olup, taraflar arasında akdedilmiş 14.10.2008 tarih ile 13.01.2009 tarihli sözleşme hükümleri de göz önünde bulundurulmak suretiyle davacının 5846 sayılı Kanun gereğince maddi ve manevi tazminat talep edip edemeyeceği hususu.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (5846 sayılı Kanun) 22, 23, 25, 48, 52 ve 68 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosyadaki yazılara, Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2.Davacı tarafça, bestecisi ve söz yazarı olduğu 3 adet müzik eserinin davalı tarafından izinsiz olarak işlendiği, umuma iletildiği ve temsil suretiyle kullanıldığı iddiası ile 5846 sayılı Kanun’dan kaynaklanan hakların ihlaline dayalı maddi ve manevi tazminat istemi ile açılan bu davada, mahkemece taraflarca imzalanmış muvafakatname gereğince MSG (Müzik eserleri Sahipleri Grubu Meslek Birliği) temsili ve mekanik hakları ayrıca ödenmek kaydıyla muvafakat ederek, çoğaltma, yayma ve işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim haklarının davalı tarafça kullanılmasını kabul ettiği, ayrıca sözleşme serbestisi içerisinde tarafların bedelsiz olarak eserlerin kullanımına dair sözleşme yapabilecekleri, davacının iradesinin sakatlandığına dair bir iddiasıda bulunmadığından imzaladığı sözleşme hükümleri ile bağlı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak 13.01 2009 tarihli muvafakatname üzerinde yapılan incelemede; Mahkemenin karar gerekçesinde belirttiği üzere davacının dava konusu müzik eserlerinin çoğaltma, yayma ve işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim haklarının davalı tarafça kullanılmasını ancak Müzik Eserleri Sahipleri Grubu Meslek Birliği temsili ve mekanik hakları ayrıca ödenmek kaydıyla muvafakat etmiştir. Müzik Eserleri Sahipleri Grubu Meslek Birliği’nin Mekanik Lisanslama Biriminin bu izni (muvafakatnameyi), yapımın içeriğini sistemden kontrol ederek eser sahipleri adına çoğaltım izni ile eserin kullanımından doğan telif ücretini tahsil edebilmektedir. Müzik Eserleri Sahipleri Gurubu Meslek Birliğinin 30.11.2020 tarihli cevabi yazısında müzekkereye konu 13.01.2009 tarihli muvafakatnamenin Meslek Birliğinde bulunmadığı belirtilmiştir. Bu durumda muvafakatnamedeki temsili ve mekanik hakların ödenmesi koşulu yerinde getirilmediğinden mahkemece hatalı değerlendirme ile davacının dava konusu müzik eserlerini çoğaltma, yayma ve umuma iletim haklarının davalı tarafça kullanılmasına muvafakat ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,2. Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
22.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.