YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/7768
KARAR NO : 2023/2870
KARAR TARİHİ : 10.05.2023

MAHKEMESİ : İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/386 Esas, 2020/319 Karar
HÜKÜM : Kısmen kabul

Taraflar arasındaki tasarımın hükümsüzlüğü, tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti ile tazminat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;

Mahkeme kararının davalı/karşı davacıya 04.07.2021 tarihinde tebliğ edildiği, temyiz dilekçesinin ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrasında belirlenen iki haftalık temyiz süresi geçirildikten 07.09.2021 tarihinde verildiği anlaşılmakla; davalı/karşı davacı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.

Davacı/karşı davalı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı adına tescilli 2009/02738 tescil numaralı çoklu tasarımın 1, 2, 3 numaralı, 2008/01776 tescil numaralı çoklu tasarımın 12. numaralı ve 2012/00083 tescil numaralı çoklu tasarımın 26. numaralı tasarımların yeni ve ayırt edici nitelikte olmadıklarını ileri sürerek tasarımların hükümsüzlüğünü talep etmiş, ıslah dilekçesi ile 2012/02744-24 nolu tasarımın da hükümsüzlüğünü talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin 2008 yılında anneler gününe özel bir koleksiyon oluşturduğunu davacının sunduğu delillerin tarih taşımadığı gibi müvekkili tasarımları ile de benzer olmadığını, yapılan tespitler sonucunda davacının müvekkiline ait tasarımlara ayniyet derecesinde benzer ürünleri web sitesinde sarışa sunduğunu savunarak davanın reddini istemiş; karşı davada ise davalının haksız rekabetinin tespiti ile tecavüzün önlenmesi ve yasaklanmasına, 10.000,00 TL maddi tazminat ile verilecek hükmün ilanına karar verilmesini talep etmiştir.

III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen İlk Karar
Mahkemece 24.12.2015 tarih, 2012/195 E. ve 2015/321 K. sayılı kararı ile asıl davada davalının 2012/02744-24 tescil nolu tasarımının daha öne Endonezya’da kullanılan ahşap oymalardaki ana tema ile genel görüntüsü itibariyle örtüştüğü, bu nedenle yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin bulunmadığı, diğer tasarımların ise anonim unsurlar barındırsa da sunulan deliller karşısında yeni ve ayırt edici olduğu; karşı davada ise davacının 2012/02744- 7, 10, 26 nolu tasarımlarına benzer ve iltibas yaratacak şekilde davalının ürün imal ve satışının tespit edildiği gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulü ile davalı Ariş Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. adına Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli 2012/02744-24 nolu tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, sair taleplerin reddine; karşı davada, karşı davacının 2012/02744-7, 10, 26 nolu tasarımlarına karşı davalı tarafından iltibas yaratacak şekilde ürün imal ve satışı nedeniyle tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetinin tespitine, önlenmesi ve haksız rekabetin ortadan kaldırılmasına, taklit tasarımların imali satışının önlenmesine, üretime yarayan kalıplar ile üretilmiş dava konusu tasarımların bulundukları yerlerden toplatılmasına, gazete, dergi ve web ortamında yer alan reklamlardaki yanlış ve yanıltıcı bilgilerin düzeltilmesine, taleple bağlı olarak 10.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek reeskont (avas faizini aşmayacak şekilde) birlikte karşı davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

B. Bozma Kararı
Dairemizin 23.03.2018 tarih, 2016/6320 E. ve 2018/2162 K. sayılı kararıyla aralarında bir tasarım vekilinin de bulunduğu yeni bir bilirkişi heyetinden, uyuşmazlık konusu tasarımların bilgilenmiş kullanıcı gözüyle ve kıyaslanan tasarımlarla farklılıklarından çok ortak özellikleri ile birlikte bıraktıkları genel izlenim itibariyle benzer olup olmadıkları hususunda yeni bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gereğine işaret edilerek bozulmuştur.

C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 15.10.2020 tarih, 2018/386 E. ve 2020/319 K. sayılı kararı ile asıl dava yönünden; davalı/karşı davacıya ait tasarımlar, daha önceki yıllarda kamuya arz edilmiş ve tescil edilmiş tasarımlardan farklı tasarımlar, olduğu bıraktıkları genel izlenim itibariyle farklı oldukları, tasarımlarda, kalp şekli farklı formlarda, anne ve çocuk figürleri farklı şekillerde yapıldığı, anne ve çocuk formları ile kalp şeklinin kompozisyonlarının farklı olduğu, 2009/02738 çoklu 1 ve 2 sıra numaralı tasarımlarda kalp üzerine taş işlemeleri bulunduğu, 2009/02738 çoklu 3 sıra numaralı tasarımda kalp şeklinin ayrı yapıldığı, 2008/01776 çoklu 12 sıra numaralı tasarımda kalp içine ayrı taş ilave edildiği, tasarımlarda tasarımcı esinlenme serbestiyetini fazlalıkla kullandığı, ortak olarak değerlendirilebilecek belli bir kalp şekli, kadın ve çocuk figürleri bulunmadığı, dolayısıyla davaya konu tasarımların yenilik ve ayırt edicilik vasıflarının devam ettiği, bu tasarımlar yönünden hükümsüzlük şartlarının oluşmadığı, davaya konu 2012/00083-26 nolu tasarımın yenilemesinin yapılmadığı ve karar tarihi itibarı ile tescilli olmadığı, yine davaya konu 2012/02744-24 nolu tasarıma ilişkin temyiz itirazlarının reddolunduğu bozma kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle davacı Hemara Kuyumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından davalı şirket aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile davalı Ariş Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. adına Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli 2012/02744-24 nolu tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, davaya konu 2012/00083-26 nolu tasarım yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, davacı yanın diğer tasarımlara ilişkin hükümsüzlük talebinin reddine, karşı dava yönünde ise; karşı davalıya ait “myragold” web sitesinde yer alan KLY05321 kodlu tasarımın davalı karşı davacıya ait 2012/02744 nolu çoklu tasarımdaki 7 nolu tasarım ile iltibasa sebebiyet verecek derecede benzer olduğu, yine aynı sitede yer alan KLY0383 kodlu tasarımın karşı davacıya ait 2012/02744 nolu çoklu tasarımdaki 10 nolu tasarım ile ayniyet derecesinde benzer olduğu ve bu şekilde Kanun Hükmünde Kararname kapsamında tasarım tecavüzü ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (6102 sayılı Kanun)’nun 54 üncü ve 55 inci maddesinini birinci fıkrasının a (4) bendi kapsamında haksız rekabete sebebiyet verdiği gerekçesiyle davacının davasının kısmen kabulü ile davacının 2012/02744 – 7 ve 10 nolu tasarımlarına davalı tarafından iltibas yaratacak şekilde ürün imal ve satışı nedeniyle davacının tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetinin tespitine, önlenmesi ve haksız rekabetin ortadan kaldırılmasına, davaya konu 2012/00083-26 nolu tasarım yönünden açılan davanın tasarımın yenilemesinin yapılmadığı ve hükümsüz kaldığından reddine, dava konusu (KLY 0532, KLY 0383) taklit tasarımların imali satışının önlenmesine, üretime yarayan kalıplar ile üretilmiş dava konusu tasarımların bulundukları yerlerden toplatılmasına, gazete, dergi ve web ortamında yer alan reklamlardaki yanlış ve yanıltıcı bilgilerin düzeltilmesine, infazda 09.04.2019 tarihli bilirkişi raporunun dikkate alınmasına hüküm eki sayılmasına, taleple bağlı olarak 10.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek reeskont (avas faizini aşmayacak şekilde) birlikte karşı davalı Hemera Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine, masrafı davalıdan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde bir kez ilanına karar verilmiş, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı/karşı davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma uyulmasına rağmen gereğinin yapılmadığını, bilirkişi heyetine asıl davadaki 24 nolu tasarım dışındaki 1.2.3.12 nolu tasarımların asıl davadaki iddialar yönünden incelenmesi için yetki verildiğini ancak raporda daha çok karşı dava ile ilgili tespitlerin yer aldığını, asıl ve karşı davada 2012/02744-24 nolu tasarım yönünden verilen hükümsüzlük kararına karşı daha evvel tüm temyiz itirazları reddedildiğinden, bu tasarım yönünden verilen hükümsüzlük kararının kesinleşmiş olduğunu, hükümsüzlük kararı ile birlikte davalı-karşı davacının bu üründen kaynaklı haklarına tecavüze ve bu ürünün satışını konu ederek ikame etmiş olduğu tazminat vesair tüm karşı dava taleplerinin de dayanaksız kaldığını, bilirkişi raporlarının çelişkili ve hatalı olduğunu, karşı davacının asıl tecavüz dayanağını oluşturan 2012/02744-24 numaralı anne-çocuk görselinin hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, bu ürünün anonim olduğu belirtilmesine rağmen tazminat hesaplanmasının hatalı olduğunu, haksız rekabete konu olduğu iddia edilen tasarımlardan sadece iki tasarım (7 ve 10 numaralı ürünler) yönünden kabule karar verilmiş olmasına rağmen kabul anlamına gelmemek kaydıyla maddi tazminat talebinin tamamına hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, asıl davada takı tasarımları konusunda küçük ayrıntılar nedeniyle hükümsüzlüğe karar verilemez diyen bilirkişilerin, karşılık davada küçük ayrıntılardaki benzerlik nedeniyle hak ihlali olduğunu rapor ettiğini, dolayısıyla raporlar arasında çelişki oluştuğunu, bu nedenle kararda asıl dava yönünden kabul edilen lehe olan kısmın onanması ve reddedilen kısmın bozulması gerektiğini, karşı dava yönünden ise reddedilen lehe olan kısmın onanması ve kabul edilen aleyhe olan kısmın onanması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl davada davalıya ait tasarımların hükümsüzlüğü, karşı davada ise tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi ile tazminat istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
554 sayılı KHK’nın 11, 43, 48,50,52 ve 56 ncı maddeleri, 6102 sayılı Kanun’un 54 ve 55 inci maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Davalı/Karşı davacıya gerekçeli karar e-tebliğ mazbatasına göre 04.07.2021 tarihinde tebliğ edilmiş olup, temyiz süresinin son günü pazar gününe rastladığından temyiz süresi 19.07.2021 tarihinde sona ermiştir. Bu durumda 07.09.2021 tarihinde verilen temyiz dilekçesi süresinde olmadığından davalı/karşı davacının temyiz dilekçesinin reddi gerekmiştir.

2. Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı/karşı davalı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı/karşı davacının temyizi yönünden;
Davalı/karşı davacının temyiz dilekçesinin süre yönünden REDDİNE,

B. Davacı/karşı davalının temyizi yönünden;
Davacı/karşı davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davalı/karşı davacıya iadesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davacı/karşı davalıya yükletilmesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 10.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.