YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/7537
KARAR NO : 2023/1896
KARAR TARİHİ : 28.03.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI :2019/181 Esas, 2021/118 Karar
HÜKÜM :Kısmen kabul
Taraflar arasındaki alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında 136 baş holstein damızlık gebe düve alım sözleşmesi imzalandığını, ihale şartnamesine göre teslim ve kabulde e-ıslah kayıtlarının esas olduğunu, bu kayıtlara göre bir kısım gebe düvenin tohumlama tarihine göre olması gereken tarihte doğum yapmadığından gebe düvelerin bakım sürelerinin uzaması nedeniyle davacı kooperatifin günlük bakım bedeli zararı oluştuğunu, yine teslim edilen 4 düve gebe çıkmadığından 440,00 TL buzağı başına 1.760,00 TL zarar oluştuğunu ve ayrıca yine doğum geç gerçekleştiğinden buzağı devlet desteği alınamaması nedeniyle kooperatifin zarara uğradığını, bu zararın da buzağı başına 80,00 TL’den toplam 7.120,00 TL olduğunu ileri sürerek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 20.000,00 TL zararın doğduğu tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 20.03.2015 tarihli dilekçesi ile talebini 86.134,80 TL olarak ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalının şartnamaye göre sorumluluğu teslim tarihi olan 07.11.2012’de damızlık düvelerin en az 3 aylık gebe olması şartı olduğunu, buna göre buzağılama tarihinin en son 17.05.2013 tarihi olması gerektiğini, doğan buzağıların Türkvet Sistemine 30.06.2013 kayıt tarihine kadar uzamasının mümkün olduğunu, ihale şartname ve sözleşmesinde buzağılama tarihlerinin suni tohumlama makbuzlarına göre hesaplanacağı aksi durumda cezai bir hüküm uygulanacağı veya gelir kaybı hesaplarının oluşacağına dair hiçbir hüküm bulunmadığını, düvelerin 06.11.2012- 07.11.2012 tarihlerinde ön kabul tutanağı ile imza karşılığında teslim edildiğini, şartname hükümleri gereğince 13.12.2012 tarihinde yavru atan damızlık düve için kooperatife 4.900,00 TL ödeme yapıldığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte en son 17.05.2013 tarihinden sonra doğum yapan 10 adet düve için gecikme süresi kabul edilebilir bir rakam olarak ortaya çıkmasına rağmen 4 adet düvenin buzağılama tarihine göre teslimden sonra tohumlandığı anlaşıldığından bu düveler nedeniyle davalının hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını, devlet desteğinden yoksun kalındığı şeklindeki iddiaların mesnetsiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen İlk Karar
Mahkemece 26.05.2015 tarih, 2014/269 E. ve 2015/227 K. sayılı karar ile hükme esas alınmaya elverişli rapora göre 86.134,80 TL zarar tespit edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, 86.134,80 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Birinci Bozma Kararı
Dairemizin 12.03.2019 tarih, 2019/444 E. ve 2019/1564 K. sayılı kararıyla taraflar arasındaki sözleşme ve şartname hükümleri uyarınca teslim edilen düvelerin teslimi sırasında tutulan tutanak ve düzenlenen tüm belgeler getirtilerek düvelerin gebe olup olmadıkları, kaç aylık gebe olduğu ve doğuma ilişkin süreler de bu kayıtlara göre incelenerek, geç doğum nedeniyle zarar istenilebilmesi halinde gebe düve ile doğum yapmış düvenin bakım masraflarının ne olacağı hususu da gözetilerek konusunda uzman bilirkişi heyetinden rapor alınarak varsa bir zararın tespiti gerekirken eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporuna göre yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediği, kabule göre de, hüküm altına alınan 86.134,80 TL’nin 20.000,00 TL’sine dava tarihinden, 66.134,80 TL’sine ıslah tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken hüküm altına alınan miktarın tamamına dava tarihinden itibaren faiz işletilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafça davalının teslim edeceği hayvanların istenen vasıflara uygun olmaması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istenildiği, aldırılan bilirkişi raporu ile geç doğum nedeniyle gelir zararı 53.363,20 TL olarak hesaplanmış ise de hesaplamada hata olduğu görülerek bunun 50.160,00 TL olduğunun anlaşıldığı ve geç doğum nedeniyle buzağı başına verilen desteklemelerden yararlanamayan yetiştiricilerin zararının 7.050,00 TL olarak tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 20.000,00 TL’nin dava tarihi olan 17.07.2014 tarihinden itibaren, 37.210,00 TL’nin ıslah tarihi olan 20.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden karar verildiği, mahkemece hesaplama hatası yapıldığı tespit edilen bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulduğu, davada taraf olmayan yetiştiricilerin ve talebe konu olmayan yetiştirici zararı olduğu iddia edilen 7.050,00 TL’nin de kooperatif lehine hüküm altına alındığı, yurt içi ihale sözleşmesine esas ihale şartnamesinin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında “Teslim edilecek damızlık düveler en az (3) aylık gebe olacak, bu şekilde en az (3) aylık gebe düvenin asgari yaşı 17 (onyedi) ay olacaktır.” hükmüne yer verildiği, ihale şartnamesi ve sözleşmenin hiç bir yerinde buzağılama tarihlerinin suni tohumlama makbuzlarına göre hesaplanarak cezai bir hüküm uygulanacağı ve gelir kaybı hesaplarının oluşacağına dair hüküm bulunmadığı, davalının piyasadan düve toplayarak bunların pazarlamasını yapan bir firma olduğunu, düvelerin firma çiftliğinde tohumlanmadığını, 13.12.2012 günü şartname hükümleri gereğince yavru atan düve için müvekkilince kooperatif hesabına 4.900,00 TL ödeme yapıldığını, esas sorunun suni tohumlama makbuzu ve e-ıslah kayıtları olduğunu, damızlık düvelerin doğum tarihi dikkate alındığında tohumlamaların teslim tarihinden sonra kooperatif üyelerince yaptırıldığının anlaşıldığını, müvekkilinin gerek Türkvet kayıt sistemine gerekse e-ıslah kayıt sistemine girme yetkisi olmadığını, herhangi bir dahli olmayan kayıtlardan kaynaklanan sorundan da sorumlu tutulamayacağını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki sözleşme uyarınca davacıya teslim edilen düvelerden bir kısmının geç doğum yapması nedeniyle yapılması gereken bakım masrafı ve 4 adet buzağının ise gebe çıkmaması nedeniyle oluşan zararın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
6100 sayılı Kanun’un Geçici 3. maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 440. maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
28.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.