YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/6406
KARAR NO : 2023/929
KARAR TARİHİ : 16.02.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
HÜKÜM : Yeniden esas hakkında hüküm kurulması

Taraflar arasındaki markaya tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, durdurulması, maddi -manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin 1979 yılında şahıs şirketi olarak kurulduğunu ve daha sonra …’in ortaklığa dahil edilmesiyle Gelin Çeyiz Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. olan ticaret unvanını alarak 25.12.2003 tarihinde ticaret siciline tescil edildiğini, ilk kurulduğu tarihten bu yana Gelin Çeyiz ticari unvanını kullandığını, müvekkili şirketin ve …’in Gelin Çeyiz ve Gelin Home markalarını Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK) nezdinde tescil ettirdiğini, müvekkili şirket tarafından aynı zamanda ticari unvan olarak kullanılan Gelin Çeyiz ve Gelin Home markalarını maruf hale getirdiğini, müvekkili şirketin kullandığı ticari unvan ve tescilli markanın birebir aynısı olan Gelin Çeyiz ve Gelin Home ibarelerinin davalı tarafından müvekkili şirketin izni olmaksızın müvekkili şirketin faaliyet alanı olan sektörde kullandığının tespit edildiğini,müvekkil şirkete ait bulunan ticari unvan ve markanın kullanılmasının, müvekkil şirket ile davalı arasında idari-ekonomik anlamda bir bağlılık bulunduğu veya mağazada satılan ürünlerin Gelin Çeyiz tarafından üretildiği izlenimini yarattığı bu nedenle müvekkili şirketin maddi ve manevi zarara uğradığını ileri sürerek müvekkili şirketin tescilli ticaret unvanına ve marka hakkına tecavüz teşkil eden ve haksız rekabet sayılan davalı eylemlerinin tespit edilerek durdurulmasına, davalı tarafın ticaret unvanından “Gelin Çeyiz” ibaresinin çıkarılmasına, “Gelin Çeyiz” ve “Gelin Home” yazılı veya işaret bulunan her türlü tabela, evrak, ticari doküman veya reklam ve sair amaçlı belge ve ürünlerin imha edilmesine,davalı tarafa ait …@ hotmail.com elektronik posta adresinin ve gelinceyiz61 @ facebook.com adresinde kayıtlı facebook sayfasının kapatılmasına, marka hakkına tecavüz edenin markayı kullanmak yoluyla elde ettiği kazanç tazminat olarak talep edilmekle maddi tazminatın hesaplanmasına ve maddi tazminat hakları saklı kalmak kaydıyla 10,000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davacılar vekili 03.07.2017 tarihli ıslah dilekçesiyle 10.000,00 TL maddi tazminat talebinde bulunmuştır.

II. CEVAP
Davalı asil cevap dilekçesinde; 15 yılı aşkın süredir… ilçesinde faaliyetlerinin bulunduğunu, işyerindeki faaliyet alanının farklı ev eşyaları markalarının toptan alınarak perakende satışına yönelik olduğunu, davanın haksız ve kötü niyetli açıldığını ticari faaliyetlerinin ve satışını gerçekleştirdikleri ürünler ile davacı şirketin ürünlerinin ilgisi bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiş, davalı vekili davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı tarafından ” gelin çeyiz ve gelin çeyiz home ” ibaresinin ev tekstili alanında mağazacılık hizmetinde kullanıldığı, ancak davalının bu kullanımının davacı tarafın marka tescilinden daha önceki bir tarihe dayandığı, davacının marka tescili 2009 yılı ticari unvan tescili 2003 yılı olsa da, davalının da mali bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere merkez işyerinin 09.04,2003 tarihinden itibaren ticari faaliyetine “…Bulvan No:12…/SAMSUN” adresinde “Gelin Çeyiz” “Gelin Çeyiz Home” unvanı altında 475105- 475901 faaliyet kodu içeriğinde parekende satış yapmak sureti ile hali hazırda ticari faaliyetine devam ettiği, ticari faaliyete başlama tarihinin 2003 yılı olup, işletmesinde öncesinde tescilsiz olarak gelin home ve gelin çeyiz ibarelerini kullandığı, şube açması üzerine … adına 2015/47810 nolu “GELİN ÇEYİZ HOME” markasının 35. sınıf için 02.06.2015 tarihinden itibaren tescil edilmiş olduğu, dolayısıyla davalı kullanımının marka hakkını ihlâl ya da haksız rekabet olarak kabul edilmesinin mümkün bulunmadığı, öte yandan davalının faaliyet alanı… ilçesi olup, gerek gelin çeyiz, gerekse gelin çeyiz home ibarelerinin ev eşyaları tekstili alanında (evde kullanılan tekstil takımları ve çeşitli tekstil malzemesinden ev eşyaları, çarşaf, yatak takımı, yastık kılıfı, masa örtüsü, havlu. Battaniye, yorgan, diğer mefruşatlar, elektrikli olmayan ev aletleri ile çatal bıçak takımı, cam eşya, porselen ve çömlek ürünleri, züccaciye ürünleri) sıklıkla kullanılan ibareler olduğu, dürüst ticari kullanımlara marka sahiplerinin katlanma zorunluluğunda bulunduğu, gelin, çeyiz, home ibarelerinin kullanımının kimsenin tekeline bırakılamayacağı, davacının gelin home ve gelin home şekil markalarının marka tescil belgelerine göre ayrıca şekil markaları olup, davalının bu şekilde yani şekil markaları ile birlikte ürün satıp pazarladığına, sattığı ürünler üzerinde markasal ibare koyduğuna dair hiçbir delilin dosyada bulunmadığı, ev tekstili alanında gelin home, gelin çeyiz ibareli kullanımların yaygın olması nedeniyle davalı kullanımının salt tabela ve gelin çeyiz malzemeleri sattığını vurgulamak amaçlı kullanımlarının, fatura düzenlemesinin KHK 12. madde kapsamında dürüst ticari kullanım kapsamında bulunması, davacının İstanbul’da davalının Samsun ili… ilçesinde faaliyet göstermesi nedeniyle hedef tüketici kitlesi ve alıcılarının ortak olmadığı, ev tekstili ürünlerinin satışa sunulduğu yerlerin farklı coğrafi bölge olup, davacının marmara, davalının karadeniz bölgesinde küçük bir ilçede bulunması, dolayısıyla hedef tüketici kitlesinin aldanmasının/karıştırma ihtimalinin söz konusu olamayacağı, 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin (556 sayılı KHK) 12 nci maddesine göre “dürüstçe ve ticari veya sanayi konularla ilgili olarak kullanılmaları koşuluyla mal veya hizmetle ilgili cins, kalite, miktar, kullanım amacı ve diğer niteliklere ilişkin açıklamaları kullanmaları” marka tescilinden doğan hakların kapsamına istisna kabul edildiği, davacı yanca dosyaya sunulu görselde davalının tabela kullanımının GELİN ÇEYİZ ve GELİN ÇEYİZ HOME AVM şeklinde bir tabela kullanımı olduğu, dolayısıyla kullanım iş yeri tabelası olarak hizmet markası şeklinde kullanmakta olup, zaten davalının hizmet markası olarak 35.sınıf için gelin çeyiz home ibareli 2015/47810 tescil nolu tescilli markasının bulunduğu, dolayısıyla davalı kulllanımının dürüst ticari kullanım kapsamında bulunduğu, davalının fiili kullanımlarının davacının markası ile iltibas yaratmadığı ve marka tescilinden kaynaklanan haklarını ihlal etmediği, davalının rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkilediğine dair davacı yanca sunulu somut bir delil olmadığı, somut olayda marka hakkını ihlal ve haksız rekabet durumunun gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle, 556 sayılı KHK’nın 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi anlamında tecavüzden bahsedilebilmesi için maddede geçen üç şartın bulunması gerektiğinin doğru olmadığını, 556 sayılı KHK’nın 9 uncu maddesinin marka hakkından doğan hakların kullanılmasını düzenlediğini, dava konusu uyuşmazlıkta davalı taraf müvekkillerinin haberi ve izni olmadan müvekkili … adına tescilli markaları kullanmak suretiyle marka hakkına açıkça tecavüz ettiğini, davalının Gelin Çeyiz Home ve Gelin Çeyiz ibarelerini müvekkilinin markalarını tescil ettirdiği tarihten önce kullandığı tespitinin doğru olmadığını, uyuşmazlığın sebebinin marka hakkına tecavüz teşkil eden eylemler olduğunu, müvekkili şirketin marka tescil işleminin 2009 yılında davalı tarafın haksız tescili ise 2015 yılında gerçekleştiğini, dava konusu markaları yaratan ve gerçek hak sahibinin müvekkili şirket olduğunu, davalı kullanımın dürüst ticari kullanım kapsamında olduğu yönündeki tespitin doğru olmadığını, davalı tarafın haksız olarak elde ettiği marka tescili ile elde etmiş olduğu tescilden doğan haklarını kullandığı tespitinin doğru olmadığını, taklit bir marka olduğunu, gelin, çeyiz, home sözcüklerinin ev eşyaları tekstili alanında sıklıkla kullanılan ibareler olduğu yaklaşımının doğru olmadığını, tarafların hedef kitlesinin farklı olduğu tespitinin doğru olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı markalarının 2009/30205 tescil numaralı Gelin Çeyiz markasının davacı … adına 24.sınıfta “tekstil ürünleri (bayraklar, flamalar, mendiller dahil)”, yine davacı … adına tescilli 2014/07095 tescil numaralı markanın 35. sınıfta, 2011/15162 tescil numaralı markanın da 24. sınıfta (dokunmuş veya dokunmamış kumaşlar. Tekstil ürünleri (bayraklar, flamalar, mendiller dahil), 2014/07096 tescil numaralı markanın da 35. sınıfta mağazacılık hizmetleri – ev tekstili dahil tescilli olduğu, davalının GELİN ÇEYİZ HOME ibareli markasının 2015/47810 tescil numarasıyla 35.sınıfta mağazacılık hizmetleri ve ev tekstilinde tescilli olduğu, yine 2015/47808 tescil numaralı 35.sınıfta GELİNÇEYİZHOME ibareli markasının ev tekstili ve mağazacılık emtiasında tescilli olduğu, davacının başlangıçtaki unvanlarının Baronet Nakış San. ve Tic. Ltd. Şti ile Gökgür İnş. Müh. Mim. Müş. Ltd. Şti iken 04.09.2003 tarihinde şimdiki unvanı olan Gelin Çeyiz Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti unvanını aldığı, davalının ise 09.04.2003 tarihinde ev tekstilinde işletme adının Erginler Çeyiz unvanıyla…Mahallesi,…Cad. No:42… adresinde faaliyet gösterdiği, dosya içeriğindeki 18.10.2007 ve 28.12.2009 tarihli yazarkasa fişlerinde Gelin Çeyiz ibaresinin yer aldığı, davalının diğer adresinin ise Orta Mah. …Bulvarı No:12… adresinde faaliyet gösterdiği, cevabi yazı içeriğinden davalının “Gelin Çeyiz” işletme adını kullandığı 18.10.2007 tarihli yazarkasa fişinden anlaşıldığı, davacının marka tescili (2014/07096 tescil numaralı marka) 35.sınıfta ev tekstilinde 28.01.2014 başvuru tarihli olduğu, buna göre davalının markasının davacı tarafa ait 24. sınıfta tescilli markalara ve davacı tarafa ait 35.sınıfta tescilli olan 2014/07095 sayılı markasına (bu markanın mağazacılık sınıfında tescilinin bulunmaması nedeniyle) tecavüzünün bulunmadığının anlaşıldığı, ayrıca davalının işletme adı olarak 35.sınıfta Gelin Çeyiz ibaresinin kullanımının davacının marka tescilinden önce olduğu, buna göre davalının 35.sınıfta bu ibareyi kullanma hakkına önceye dayalı hak sahibi sıfatıyla haiz olduğu anlaşıldığından markaya tecavüzün gerçekleşmediği kanaatine varıldığı, dava 06.11.2015 tarihinde açılmış olup davalının 2015/47810 tescil numaralı GELİN ÇEYİZ HOME ibareli marka başvurusunun 02.06.2015 tarihinde yapıldığı ve dosya içeriğinden markanın yargılama sırasında tescil edildiğinin anlaşıldığı, dava tarihinde yürürlükte bulunan 556 sayılı KHK hükümleri gereğince davalının kullanımının tescilli marka kapsamında kaldığından markaya tecavüz ve tazminat talepleri dinlenebilir nitelikte olmadığı, ancak mahkemenin farklı coğrafi yerlerde kullanım olduğundan hedef kitle yönünden karıştırılma ihtimalinin bulunmadığına yönelik gerekçesi ile “Gelin, Çeyiz, Home” ibarelerinin kimsenin tekeline bırakılamayacağı, davalının kullanımının KHK’nın 12 nci maddesi kapsamında dürüst kullanım olarak değerlendirilmesi gerektiğine dair gerekçesinin yerinde olmadığı, ticaret unvanı yönünden yapılan değerlendirmede ise, davalının “Gelin, Çeyiz” ibareli ticaret unvanı ile davacının “Gelin Çeyiz Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti” ticaret unvanı arasında ticaret unvanının çekirdek unsurunun aynılığı şeklinde ilişki bulunuyor ise de, davalının işletme adının 18.10.2007 tarihinde tescil edilerek kullanılmaya başlandığı, 35.sınıfta kullanım hakkını elde ettiği, dolayısıyla davalının kullanımının ticari dürüstlük kurallarına aykırı olmadığı, davanın bu gerekçelerle reddi gerektiğinden davacılar vekilinin istinaf talepleri yerinde olmadığı, ancak davacının davasının, davalının önceye dayalı kullanım hakkı bulunması nedeniyle ve de ticaret unvanının kullanımında hukuka aykırı bir yön bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddi gerekirken yazılı gerekçelerle red kararı usul ve yasaya aykırı olup davacılar vekilinin istinaf talebinin bu yönden kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf talebinin kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalının 2015 yılında tescil ettiği “Gelin Çeyiz Home” markasının haksız tescil niteliğinde olduğu,davalı tarafın 02.06.2015 tarihinde haksız olarak tescil edilen markasının müvekkili …’in 2009-2014 yılında tescil ettirdiği “GELİN ÇEYİZ” ve “GELİN HOME” markalarının birleştirerek ortaya çıkarılan taklit bir marka olduğunu,müvekkili şirketin marka tescil işleminin 2009 yılında davalı tarafın haksız tescilinin ise 2015 yılında gerçekleştiğini, müvekkilinin markayı kullanımının 1979 yılında başladığını,davalı tescilinin, müvekkil şirketin sahibi olduğu “Gelin Çeyiz” ve “Gelin Home” markalarının tanınmışlığından faydalanmaya dönük suiniyetli bir hareket olduğunu,bu nedenle davalının 2015 yılında tescil ettiği “Gelin Çeyiz Home” markasının haksız tescil olduğu hususunun tespit edilmesi gerektiği,davalının markasının, müvekkillerin markaları ile iltibas yaratmadığı ve marka tescilinden kaynaklanan haklarını ihlal etmediği tespitinin doğru olmadığı, davalının 2015 yılında tescil ettiği “Gelin Çeyiz Home” markası müvekkillerin markaları ile iltibas yarattığından haksız olarak yapılan davalıya ait marka tescilinin iptal edilmesi gerektiğini, davalı yanın “hpttps://www.facebook.com/gelinceyiz61” adresinde müvekkilinin tescilli markasını alan adı olarak kullanması dahi tek başına marka hakkına tecevüz oluşturduğunu,davalının müvekkile ait “Gelin Çeyiz” ticaret unvanını, hem marka hem ticaret unvanı olarak kullanmasının da haksız eylem niteliğinde olduğunu,müvekkil şirkete ait işletmenin 1979 yılında Yavuz Heper tarafından şahıs şirketi olarak kurulduğu ve daha sonra eşi …’in ortaklığa dahil edilmesi ile Gelin Çeyiz Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ticaret unvanını alarak 25.12.2003 tarihinde ticaret sicilinde tescil edildiğini, müvekkil şirkete ait işletmenin 1979 yılından bugüne kadar “Gelin Çeyiz” unvanını kullandığını,”Gelin Çeyiz” markası altında ürün imal ederek satışını yaptığı, “Gelin Çeyiz” markasını 07.01.2010 tarihinde 24 no’lu mal ve hizmetlerde, 28.01.2010 tarihinde ise 35 no’lu mal ve hizmetlerde tescil ederek halen bu ürün ve markalar altında faaliyetine devam ettiğini, “Gelin Home” markası da müvekkil … tarafından 25.02.2011 tarihinde 24 no’lu mal ve hizmetlerde, 12.01.2015 tarihinde ise 35 no’lu mal ve hizmetlerde tescil edildiğini, davalı tarafın müvekkiline ait tescilli marka ve ticaret unvanının haksız şekilde kullandığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, markaya tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, durdurulması, davalının ticaret unvanında yer alan Gelin Çeyiz ibaresinin çıkarılması, Gelin Çeyiz ve Gelin Home yazılı her türlü ürün, evrak ve sairenin imhası, davalı tarafa ait …@ hotmail.com elektronik posta adresinin ve gelinceyiz61 @ facebook.com adresinde kayıtlı facebook sayfasının kapatılması istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

16.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.