YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/4085
KARAR NO : 2023/2527
KARAR TARİHİ : 27.04.2023
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/458 Esas, 2021/582 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bulancak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
(Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2018/230 E., 2020/110 K.
Taraflar arasındaki haksız rekabetin tespiti ve men’i davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ticari amaçlı yük ve yolcu taşımacılığı amacıyla kurulduğunu, Bulancak-Giresun hattında yolcu taşımacılığı yaptığını, bu hatta yolcu taşımacılığı yapma hakkının münhasıran müvekkiline ait olduğunu davalı kooperatifin Piraziz-Giresun hattında aynı işi yaptığını, davalı kooperatife ait araçların Piraziz ilçesinden sonra yolcu alma hakkının bulunmadığını, buna rağmen davalı kooperatife kayıtlı araçların Bulancak ilçe sınırları dahilinde ve müvekkilinin tekelinde olan hat güzergahı üzerinden yolcu aldığını, bu durumun haksız rekabete sebebiyet verdiğini ileri sürerek müvekkilinin Bulancak-Giresun arasındaki yük ve yolcu taşımacılığı hakkının bulunduğunun ve bu hakkın müvekkilinin inhisarında olduğunun, davalı kooperatifin Bulancak-Piraziz sınırından itibaren Giresun şehir merkezine yolcu almadan ancak Piraziz’den aldığı yolcuları indirerek D10 kara yolunu kullanarak gitmesi gerektiğinin, dönüşte ise yine D10 kara yolunu kullanarak Bulancak şehir merkezine girmeden ve Bulancak şehir merkezi içerisinde D10 kara yolunda yolcu indirmeden ve ancak Bulancak’tan Piraziz’e giden yolcuları alarak Piraziz sınırına kadar indirme yapmaksızın yük ve yolcu taşımacılığı yapabileceğinin tespitine, davalı kooperatifin Piraziz-Giresun istikametine giderken Piraziz-Bulancak sınırından itibaren yük ve yolcu alması Giresun-Piraziz istikametinde giderken Piraziz-Bulancak sınırına kadar yolcu indirmesi suretiyle gerçekleşen haksız rekabet ve tecavüzün men’ine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu hususlarda karar alma yetkisinin mahkemelerde olmadığını, müvekkilinin yetkili makamlar tarafından alınan kararlara ve bu hususta taraflar arasında yapılan taahütname içeriğine uygun şekilde taşımacılık yaptığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile il ve ilçe trafik komisyonu kararlarına göre davacının iddialarının aksine davalı kooperatifin Bulancak lisesinden sanayi kavşağına kadar Giresun il merkezine gidecek yolcuları indir-bindir şeklinde Bulancak ilçe merkezinden Giresun il merkezine taşımacılık yapabileceği, asıl davacı kooperatifin Bulancak lisesinden sanayi kavşağına kadar olan alanda yolcu taşımacılığı yapamayacağı, kaldı ki davacının dahi noter huzurunda imzalanan ve haksız rekabeti önleyici nitelikte olan taahhütnameyle davalının Bulancak yolcularını alabileceğini ve bununla ilgili olarak da ücreti kendisinin belirleyeceğini kabul ettiği, taraflar arasında noter huzurunda imzalanan taahhütnamenin haksız rekabeti engelleyici nitelikte olduğu, davacı taraf son celse her ne kadar bunun bir centilmenlik sözleşmesi olup haksız rekabeti engellemeyeceğini, sözleşmenin konusunun hukuka aykırı olup geçersiz olduğunu iddia etse de daha önce böyle bir iddiada bulunulmadığından davacı vekilinin buna ilişkin beyanlarının da iddiaların genişletilmesi niteliğinde görüldüğü, davacının hem bu taahhütnameyi imzalayıp hem taahhütnamenin geçersizliğini savunmasının da kötü niyetli olduğu, son kararlara göre gidiş istikametinde ilçe merkezine girişi yasak olan davalı kooperatife ait minibüslerin davacı kooperatife ait durakların yer aldığı iç yoldan zaten yolcu alımı yapmadığı, karadeniz sahil yolu üzerinden yolcu aldığı bunu engelleyen bir kararın da olmadığı, zira sahil yolu üzerinde zaten davacı kooperatifin durak yerinin bulunmadığı, yine encümen ve ilçe trafik komisyonu kararı gereği davalı kooperatif minibüslerinin dönüşte de Bulancak şehir içine giriş yaparak davacı kooperatifin güzergahı dışında kalan Bulancak lisesinin 300 metre ilerisinde bulunan akaryakıt istasyonundan sanayi kavşağına kadar yolcu indirebileceği, somut olayda haksız rekabetin koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalının davacının güzergahına tecavüz ettiğini, hakkı olmamasına rağmen karayolunda yük ve yolcu aldığını, Bulancak sınırları içinden Giresun iline yük ve yolcu taşıma hakkının davacıda olduğunu, taahhütname içeriğine göre ücret tarifesine uyulması gerektiğini, ancak ayrı ayrı bedeller alındığını belirterek davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı kooperatifin D10 kara yolu üzerinde yolcu indirme ve bindirme yapmasını yasaklayan bir kararın bulunmadığı, davacı ve davalı kooperatifin üyelerine ait araçların hatlarının çakışmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrarlayarak kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının taşıma hakkının ihlal edilip edilmediği, davalının taşımacılık faaliyetinin haksız rekabet olup olmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı Kanun) 54 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.