YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/4099
KARAR NO : 2019/7041
KARAR TARİHİ : 11.11.2019

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 24.06.2015 tarih ve 2011/544-2015/860 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin taraf vekilleri tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin davalının da dahil olduğu bir kısım arkadaşları ile Özel Bayındır Sağlık Hizm. İnş. San.ve Tic. Ltd. Şti.’ni kurduğunu, kendisinin doktor olmaması nedeni ile kendi hissesini hastanenin ön izin işlemlerinin hızlı ve sorunsuz yürüyebilmesi için diğer ortaklardan davalıya protokol ile devrettiğini, inşaat mühendisi olup müteahhitlik hizmetleri de yapan müvekkilinin sahibi olduğu Hasbal İnş. Elk. Taah. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. aracılığı ile hastanenin inşaat işini üstlendiğini, ancak bu inşaattan kaynaklanan alacaklar konusunda diğer ortaklar ile Hasbal İnş. Elk. Taah. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. arasında niza çıktığını, bu alacağın tahsiline hükmolunması için Gaziantep Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/6 Esas sayılı itirazın iptali davasının açıldığını, bu arada bu dava ve sonuçlarından kurtulmak isteyen diğer ortakların (davalı dahil) Cemka Medikal Özel Sağlık Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ni kurduklarını, Cemka Medikal Özel Sağlık Hizm. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. kurulmadan önce davalıya Gaziantep 1. Noterliğinin 17.12.2010 tarih, 23072 yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edilerek müvekkilinin yazılı muvafakati olmaksızın yeni bir şirkete onay vermemesi gerektiğinin kendisine bildirildiğini, bu ihtarnameye rağmen diğer ortaklarla birlikte yeni şirket kurarak maddi değer taşıyan Özel Bayındır Sağlık Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait hastane izin belgesi ve bütün malvarlığını bu yeni şirkete devredip Özel Bayındır Sağlık Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin içi boş bir şirkete dönüştürüldüğünü, Gaziantep SGK İl Müdürlüğü’nün 26.04.2011 tarih 0110677898 sayılı yazısından da anlaşılacağı üzere Cemka Med. Özel Sağlık Hizm. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin Özel Bayındır Sağlık Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin devamı olduğunun açık olduğunu, müvekkilinin devrolunan Özel Bayındır Sağlık Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ndeki hissesinin Cemka Medikal Özel Sağlık Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ndeki parasal karşılığının bugün itibariyle en az 1.350.000,00 TL olduğunu, bu tutarın müvekkiline ödenmesi için davalıya Gaziantep 2. Noterliği’nin 14.06.2011 tarih, 12428 yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edildiğini, usulüne uygun tebliğ olunan ihtarnameye bir itiraz vuku bulunmamakla beraber borcun ödenmediğini, o nedenle tahsili için davalı hakkında Gaziantep 12. İcra Müdürlüğü’nün 2011/8 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, ancak itiraz üzerine takibin durduğunu ileri sürerek davalının haksız ve dayanaksız itirazının iptaline, takibin devamına ve davalının %40’dan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini, talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının dava dosyasına sunduğu protokolün fotokopisindeki imzanın müvekkiline ait olup olmadığının tespit edilemediğini, belgenin aslının ibrazını talep ettiklerini, davacı’ın Özel Gaziantep Bayındır Sağlık Hizmetleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ndeki hisseleri müvekkili tarafından noterden devralındığının Gaziantep 7. Noterliği’nin 20375 yevmiye numaralı belgesi ile sabit olduğunu, düzenleme şeklindeki noter senetlerinin, sahteliği ispat olunmadıkça kesin delil sayıldığını, davacının işbu noter belgesinin sahte olduğunu kanıtlamak zorunda olduğunu, fotokopisi sunulan söz konusu belge gerçek olsa bile, belge ile müvekkiline sadece aldığı hisseyi devretme yükü getirdiğini, herhangi bir parasal yükümlülük altına sokmadığını, bu nedenle davacının 1.363.837 TL istemesinin haksız ve hukuki dayanaktan yoksun bir talep olduğunu, noterdeki devir belgesine göre …’ın 90.000.-TL tutarındaki %9 hissesinin devredildiğini, davacının Cemka Medikal şirketinin hisse değerini talep etmesinin hukuki değerinin bulunmadığını, davacının hastane izin belgesinin maddi değer taşıdığı iddiasının da gerçek olmadığını, ancak Özel Gaziantep Bayındır şirketinin %9 hisselerinin devrinin talep edilebileceğini, hissenin değeri talep edilse bile kabul anlamına gelmemek kaydıyla ancak noterde düzenlenecek sözleşmede yazılı meblağ olan 90.000.- TL’yi geçemeyeceğini, Cemka Medikal şirketi ile ilgili bir talepte bulunulamayacağını, bu şirketin dava ile bir alakasının bulunmadığından bahisle, açılan davanın reddine ve davacının %40 kötüniyet tazminatına mahkum edilmesini ve davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davanın tarafları arasında bila tarihli devir protokolüne ve davacı tarafından davalıya yapılan hisse devrinin belirlenen amacına göre davanın vekalet görevinin kötüye kullanılması temeli çerçevesinde değerlendirildiği, Gaziantep Sağlık İl Müdürlüğü Özel Bayındır Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine, protokolde geçen izin belgesini 13.10.2010 tarih ve 40953 sayılı işlem ile verdiği, ancak Özel Bayındır Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin ortakları 20.12.2010 tarihli toplantıda, Özel Bayındır Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına verilen bu özel hastane ön izin belgesinin Cemka Medikal Özel Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited şirketine devrine karar verdikleri, noter senedine göre taraflar arasında yapılan protokolün, temelde bir inançlı işlem olmakla birlikte gerçekte bir vekalet sözleşmesi olduğu, davalı, sözü edilen bu inançlı işlemin temelini teşkil eden vekalet sözleşmesine göre Özel Bayındır Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına hastanenin izin işlemlerini vekaleten, ancak görünüşte şirketi temsilen yaptıktan sonra ise hisseleri gerçek sahibi olan davacıya iade edeceği davacının sözü edilen inançlı işleme istinaden Gaziantep 7. Noterliği’nde düzenlenen 22.07.2010 tarih ve 20375 yevmiye numaralı sözleşme ile hissesini davalıya devrettiği ve %9 hissenin bedeli de 90.000.- TL olarak belirlendiği, Özel Bayındır Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına hastane ön izin belgesi alındığı halde davalı, davacının bu şirketteki hisselerini iade etmediği ve dolayısıyla inançlı işlemle tesis edilen vekalet sözleşmesine aykırı davrandığı, Gaziantep 7. Noterliği’nin 22.7.2010 tarih ve 20375 yevmiye numaralı senedi ile taraflar arasında akdedilen protokolden (inançlı işlemden) ise davacının, davalıya devrettiği hisse bedeli olarak bir para almadığı ancak davacı, dava ile hisse bedeli talep ettiğinden protokolde sözü edilen %9 hissenin akıbeti hakkında karar tesisine gerek görülmemiş ve davacının noter senedi ile belirlenen hisse bedeli kadar davalıdan alacaklı olduğu gerekçeyile davanın kısmen kabulü ile, Gaziantep 12. İcra Müdürlüğü’nün 2011/8 Esas sayılı dosyasıyla başlatılan takibe yönelik itirazın iptaline, takibin 90.000.- TL asıl alacak ve 16.06.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle devamına, %40 tazminat talebinin şartları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili ve davalı vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1-İddia, savunmaya, dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Dava, taraflar arasında yapılan inanç sözleşmesi kapsamındaki borcun ifa edilmemesi ve ifasınında sözleşmeye uygun olarak teklif edilmemesi nedeniyle yani, sözleşmeye aykırı hareket edilmesinden dolayı sözleşmenin ifasından vazgeçilerek uğranıldığı iddia edilen zararın Türk Borçlar Kanunu m.112 ( eBK m.96 ) vd. hükümleri uyarınca tahsiline yönelik yapılan icra takbine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup, mahkemece, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Türk Borçlar Kanunu m.112 (eBK m.96) hükmüne göre, borç hiç veya gereği gibi yerine getirilmezse hiçbir kusurun kendisine yüklenemeyeceğini ispat edemeyen borçlu, alacaklının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür.
Bu hükümle düzenlenen borcun ifa edilmemesi, borcun hiç yerine getirilmemesi yanında borcun kötü ifa edilmiş olmasını veya borcun gereği gibi ifa edilmemiş olmasını kapsamaktadır. Borcun hiç ifa edilmemesi, kusurlu imkansızlığı ve borçlunun temerrüdünü kapsamasına rağmen, borcun gereği gibi ifa edilmemesi, borcun kötü ifa edilmesini yani ayıplı ifayı kapsamaktadır.
Bu hüküm uyarınca alacaklıya tanınan haklar; borcun aynen ifasını veya borcun aynen ifası ile birlikte uğranılan müspet zararı ya da ifa yerine uğraşılmış olan menfi zararı talep etmekten ibarettir. Hemen belirtmek gerekirse borcun ifa edilmemesi durumunda alacaklı bu seçimlik haklarından dilediğini kullanabilir. Dava konusu olayda ise davacı ifanın kendisi için anlamsızlaştığı, yani ifanın hiçbir hukuki yarar sağlamayacağı nedeniyle inanç sözleşmesi kapsamında davalının üstlenmiş olduğu borcun ifasından vazgeçerek ve bu yöndeki davalının teklifini de kabul etmeyerek uğradığı zararın tazminini istemiştir.
Şöyleki, somut uyuşmazlıkta Özel Gaziantep Bayındır Sağlık Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti. kurucu ortaklarından davacı ile davalı arasında yapılan protokol gereğince; Özel Gaziantep Bayındır Sağlık Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’ndeki davacıya ait tüm hisselerin (%9) şirketin hastahane ön izin belgesi alabilmesi bakımından gerekli tüm işlemlerin hızlı ve sorunsuz yürüyebilmesi için bila bedel geçici olarak devir yapıldığı, bunun sebebinin ise davacının hekim olmaması ve dolayısıyla ruhsat işlemlerinin daha kolay yürütülebilmesi olarak gösterildiği, ön izin belgesi alındıktan sonra ise yine davacıya bedelsiz iade edilmesi kararlaştırılmasına rağmen Özel Gaziantep Bayındır Sağlık Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti. adına hastane ön izin belgesi (ruhsatı) alındığı halde, hisseleri davacıya iade edilmeden, hastane ön izin belgesi, davacı tarafından noter aracılığyla gönderilen ihtara rağmen davalınında katıldığı şirket ortakları kurulundan alınan kararla davalı ile davadışı diğer şirket ortaklarının kurdukları davadışı Cemka Medikal Özel Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine devredilmiş ve akabinde de davacının gerçekte hisse sahibi olduğu Özel Gaziantep Bayındır Sağlık Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin kiracısı olduğu hastahane binası ile sahibi olduğu ekipman da söz konusu Cemka Medikal Özel Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine kiraya verilmiş ve böylece Özel Gaziantep Bayındır Sağlık Hizmetleri Şirketinin içi boşaltılmıştır. Başka bir ifade ile hastahane ön izin belgesinin alınması ile değer kazanan Özel Gaziantep Bayındır Sağlık Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti. hisseleri, hastane ön izin belgesinin devri, hastahane binası ve ekipman kısmınında kiralanması sonucu değer yitirmiş olmaktadır.
Bu durumda, gerçekte sahibi olduğu hisselerin iadesini, yani inanç sözleşmesi kapsamında aynen ifayı istemek davacı için anlamsızlaşmıştır. O nedenle mahkemece , aynen ifadan vazgeçip uğradığı zararın tazminini talep etmekte davacının haklı olduğu gözetilip olaya ve dosya kapsamına uygun olan ikinci Bilirkişi Kurulu raporunda belirtildiği üzere davacı hisselerinin gerçek değeri hastahane ön izin belgesi vs. değerlerde dikkate alınıp belirlendikten sonra, uygun sonuç dairesinde karar verilmesi gerekirken yetersiz ve olaya uygun olmayan birinci Bilirkişi Kurulu raporuna göre karar verilmesi doğru olmadığından kararın davacı yararına bozulması gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, aşağıda yazılı bakiye 4.610,93 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 11/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.