YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/1776
KARAR NO : 2020/4968
KARAR TARİHİ : 11.11.2020

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 10.12.2018 tarih ve 2015/12-2018/479 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davacı vekili ve davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Ser. A.Ş. vekili tarafından duruşmalı, davalı …. vekili tarafından duruşmasız olarak istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, duruşma için belirlenen 10.11.2020 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekili Av. …, davalı …vekilleri Av. …ile Av. …, davalı SGS vekili Av. … dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı …. ile toplam 24.000 Ton çimentonun alımı ve Libya’ya teslimi konusunda anlaştığını, bu anlaşmada yükleme işlemlerinin sorumluluğunun davalı …. tarafından üstlenildiğini, taşıma işleminin davalı Megatrans Uluslararası Deniz Nak. San. ve Tic. A.Ş.’ye ait gemi ile gerçekleştirildiğini, geminin ambar duvarlarının korumalı olmaması nedeniyle yükte hasar oluştuğunu, çimento torbalarının sözleşmede kararlaştırılan nitelikleri taşımadığını, yine çimento çuvallarının yanlış istifi sebebiyle yırtılmasına, içindeki çimentonun ambalaj dışına çıkmasına sebep olduğunu, davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Ser. A.Ş.’nin de çimento torbalarının paketlenip gemiye elverişli biçimde yüklenmesi konusunda denetim görevini üstlendiği halde bu sorumluluğunu yerine getirmediğini, hasar hususunda Libya Misurata Serbest Bölgesinde tutanak tanzim edildiğini, çeşitli firmalar tarafından yapılan denetimlerde paketleme ve istiflemenin uygun yapılmadığı, ambarların iç duvarlarının korumasız olduğunun tespit edildiğini, emtia hasarı sebebiyle müvekkilinin Libya’daki müşterisine 120.000.- USD tazminat ödediğini, ayrıca siparişlerin iptaline bağlı olarak 100.000.- USD kâr kaybına uğradığını ileri sürerek taşımanın yapıldığı gemi üzerine kanuni rehin hakkı tescilini, 120.000.- USD zarar ile iptal edilen siparişler sebebiyle şimdilik 60.000.- USD’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı …. vekili, davanın zamanaşımına uğradığını, FOB teslim şartlı sözleşme uyarınca malların gemiye yüklenmesiyle hasar riskinin alıcıya geçtiğini, ayıbı ihbar sürelerine uyulmadığını, büyük oranda geminin boşaltılmasını müteakip düzenlenen tek yanlı raporları kabul etmediklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. vekili, davacının müvekkiline ambar temizliği kontrolü, numune alımı, yükleme sırasında sayım yaparak miktar tespiti talimatları vermişse de ambar yükleme/ istifleme şartı uygunluğu, ambarların korunaklı olup olmadığının tespiti, torbaların kontrolü yönünde bir talimatının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı Megatrans Uluslararası Deniz Nak. San. ve Tic. A.Ş. vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, uyulan bozma ilamı, alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, davalı Megatrans Uluslararası Deniz Nak. San. ve Tic. A.Ş. yönünden verilen kararın kesinleştiği, davacı ile davalı …. arasında çimento satışı konusunda anlaşma yapıldığı, yine davacı ile davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. arasında sözleşmesel ilişkinin kurulup satılan çimentoların taşınması ile ilgili olarak bu şirketin denetleme yükümlülüğünü üstlendiği, çimento tedarik sözleşmesinin FOB satış esasına göre düzenlendiği, raporlara göre emtiada meydana gelen hasarın birinci türünün 1.500 kg. ağırlığındaki big bags tabir edilen çimento torbalarının içine konulduğu büyük çuvalların direkt olarak maruz kaldığı hasarlarla ilgili olduğu, çuvallardaki hasarın ise ambar içindeki posta, kemere ve braketlere yaslanması sonucu oluştuğu, big bagslerin içindeki çimento torbalarının yırtılması ile patlamasının esas sebebinin yanlış elleçleme ve doğru ekipman kullanılmaması sonucunda torbaların yüksek basınca maruz kalması ile oluştuğunun tespit edildiği, satış sözleşmesinde emtianın satıcı tarafından yükleneceğinin belirtildiği, yükleme sırasında uygun ekipman ve teçhizat kullanılarak elleçleme yapılması, gemi ambarında gerekli olan daneç ve kontör plak kullanımının sağlanmasının ….’nin sorumluluğu altında kaldığı, davacı ile davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. arasında yazılı sözleşme bulunmadığı, e-posta metninden talimatın kapsamının anlaşılamadığı, anılan davalının sürekli olarak limanda bu tür görevleri yapmakta olan bir firma olup yüklerin ambara nasıl yerleştirileceği, nasıl elleçleme yapılması gerektiğini bilebilecek durumda olduğu, denetim firmasının da hasarın oluşmasında satıcı ile birlikte sorumluluğunun bulunduğu, sözleşmeye aykırılık ve hizmet sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olup davanın zamanaşımına uğramadığı, slinglerin 460 tanesinin içerisindeki çimento torbalarında hasar meydana geldiği, bunun da birim fiyat üzerinden 9.487,50 USD’ye tekabül ettiği, söz konusu hasarın hem yükleme hem de tahliye limanında oluşan hasarlarla ilgili olup tahliye sırasında oluşan hasarların toplam hasarın yarısını oluşturduğu nazara alındığında yükleme limanında oluşan hasar miktarının 4.743,75 USD olabileceği, davacının ancak gerçek hasar miktarını talep edebileceği, hasardan dolayı siparişlerin iptal edildiğinin ispatlanamadığı gerekçesiyle davalı Megatrans Uluslararası Deniz Nakliyat San. ve Tic. A.Ş. hakkında daha önce verilen karar kesinleşmiş olduğundan bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına, davalı …. ile davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Ser. A.Ş. hakkındaki davanın kısmen kabulüne, 4.743,75 USD’nin 14.12.2009 tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa’nın 4/a maddesi gereğince işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili, davalı …. ile davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Ser. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekili ile davalı …. vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; davalı somut olayda yükümlülüğünün sadece ambar temizliği kontrolü, numune alımı ve yükleme sırasında sayım yaparak miktar tespiti olduğunu, hasara sebebiyet verdiği ileri sürülen hususlarda akdi bir sorumluluğunun bulunmadığını savunmuştur. Dosyaya ibraz edilen 11.01.2018 tarihli bilirkişi raporunda HDPE kaplı çimento çuvallarının da hasarlandığı, bu halde hasarın sebebinin çimentoların ambalajlanmasından kaynaklanmadığı sonucuna ulaşıldığı yönünde kanaat bildirilmiş olup mahkemece de, hasarın ambalaj hatasından değil elleçleme ve yükün ambara yerleştirilmesi sırasında gereken önlemlerin alınmamasından kaynaklandığı kabul edilmiştir. Davacı ile davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. arasında yazılı bir sözleşmenin olmadığı uyuşmazlık dışıdır. Davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş.’nin savunmasında belirttiği edimlerin üzerinde bir ediminin bulunduğu hususunda ispat yükü davacı üzerinde olup davacı, davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş.’nin hasara sebebiyet verdiği kabul edilen yükleme ve elleçleme konusunda bir ediminin bulunduğunu ispatlayamadığı gibi ibraz olunan e-maillerde de anılan davalının davacıya daha fazla bir edim üstlendiğini gösteren bir işaret bulunmamamaktadır. Bu durumda davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. aleyhine açılan davanın reddi gerekirken yazılı gerekçe ile davalı …. ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulması yerinde olmamış, hükmün açıklanan nedenlerle davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıdaki (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekili ile davalı …. vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün anılan davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş. ve ….’ne ödenmesine, takdir olunan 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalı ….’den alınarak davacıya ödenmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı SGS Supervise Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş.’ne iadesine, aşağıda yazılı bakiye 10,00 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, aşağıda yazılı bakiye 373,25 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalı ….’den alınmasına,
11.11.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.