YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/1529
KARAR NO : 2020/4315
KARAR TARİHİ : 21.10.2020

MAHKEMESİ : .FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 20.12.2018 tarih ve 2018/133-2018/542 sayılı kararın Yargıtay’ca duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş olduğu anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 20.10.2020 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekili Av. Bediha … Tansel Gümüş ile davalılardan Eyüp Nuhcu, … vekili Av. Beyza Birben Tuncer dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalılardan … ile …’ın sorumluluğu altında yayınlanan Mimarlık Dergisinin 358. sayısının kapağında görseline yer verilen Maçka Sanat Galerisinin proje müellifi olarak davalı …’in gösterildiğini, oysa bu projenin müvekkili ile davalı …’e ait olduğunu, davalıların bu eyleminin müvekkilinin FSEK’ten kaynaklanan haklarını ihlal ettiğini, yine Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü binası ile 1973-1980 yılları arasında üretilen bir kısım ortak eserlerin davalı … tarafından kendisine mal edildiğini ileri sürerek müelliflik haklarına tecavüzün tespitini, ref’ini, men’ini, 30.000.- TL manevi, 20.000.- TL maddi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı … ve Neslihan Müge Cengizhan vekili, ticari amaç taşımayan, üyelere ücretsiz dağıtılan derginin Mimarlar Odasına ait olduğunu, müvekkillerine husumet yöneltilemeyeceğini, 1976 yılından beri çeşitli dergi ve yayınlarda Maçka Sanat Galerisinin tek mimarı olarak diğer davalı …’in isminin yer aldığını, davacının hak iddiasının davalı …’e karşı görülebilecek bir davada çözümlenebileceğini, bir eserin umuma arzından yıllar sonra yayınlanan bir eserin görselinde eser sahibinin izninin alınmasına gerek olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili, müvekkiline bağımlı çalışan davacının söz konusu eserde sadece teknik yardımda bulunduğunu, tasarımların tamamen müvekkilinin çabaları ile meydana getirildiğini, davacının ihtilaf konusu eserlere ilişkin katkısının ne olduğunu ispatlaması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, davacı Boğaziçi Köprüsü ve Çevre Yolları Yönetim ve Bakım Tesisleri, Sevim Butik, Irak Maden Bakanlığı Fosfat İşletmeleri Yerleşim Merkezleri, Belde Turistik Tesisleri, Ahmet Veli Menger Holding A.Ş. Tarla Traktörü Üretim Tesisleri, Sağra Evi ve Misafirhanesi, …-… Uzunova Evi yapıları yönünden davacı yanca sunulu delillere göre ise davacı davasını ispat edemediğinden ispat edilemeyen davanının tüm talepler yönünden reddine, kesinleşen iki projeye dair yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, 5846 sayılı FSEK’in 15/3 maddesi uyarınca dava konusu edilen yapının mimari projeleri üzerinde müşterek eser sahipliğinin ve tecavüzün tespiti, meni, refi ve tazminat istemlerine ilişkindir.
Her nekadar mahkemece Dairemizin 15.01.2018 tarihli ilamına uyularak devam olunan yargılamaya göre, davacının Boğaziçi Köprüsü ve Çevre Yolları Yönetim ve Bakım Tesisleri, Sevim Butik, Irak Maden Bakanlığı Fosfat İşletmeleri Yerleşim Merkezleri, Belde Turistik Tesisleri, Ahmet Veli Menger Holding A.Ş. Tarla Traktörü Üretim Tesisleri, Sağra Evi ve Misafirhanesi, …-… Uzunova Evi mimari projelerinde de müşterek eser sahipliği iddiası olduğunun kabulü ile değerlendirme yapılmış ve davanın bu eserler yönünden de reddine karar verilmiş ise de; dava dilekçesinde davacının talebinin yalnızca Maçka Sanat Galerisine yönelik olduğu, dilekçede sayılan diğer eserlerin müşterek eser sahipliği hususunda örnek kabilinden sayılarak davalı ile çalışılan ortak projeler anlamında delil olarak sunulduğu ve dava konusu yapılmadığı anlaşılmıştır.
Dairemizce verilen bozma ilamında, davacının Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü binası, Boğaziçi Köprüsü ve Çevre Yolları Yönetim ve Bakım Tesisleri, Sevim Butik, Irak Maden Bakanlığı Fosfat İşletmeleri Yerleşim Merkezleri, Belde Turistik Tesisleri, Ahmet Veli Menger Holding A.Ş. Tarla Traktörü Üretim Tesisleri, Sağra Evi ve Misafirhanesi, …-… Uzunova Evi mimari projelerininde dava konusu içinde gösterildiği ve bu projeler hakkında da murazaanın devam ettiği şeklindeki tespitlerin esasen maddi hataya dayalı olduğu ve maddi hataya dayanan bozma kararına uyulması ile usulü kazanılmış hakkın doğmayacağı aşikardır. O halde, sadece dava konusu Maçka Sanat Galerisi yönünden usulü müktesep hakkın doğduğunun kabulü gerekir.
Bu durumda, Dairemiz bozma ilamının maddi hataya dayalı olduğu gözetildiğinde, dava konusu olmayan Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü binası, Boğaziçi Köprüsü ve Çevre Yolları Yönetim ve Bakım Tesisleri, Sevim Butik, Irak Maden Bakanlığı Fosfat İşletmeleri Yerleşim Merkezleri, Belde Turistik Tesisleri, Ahmet Veli Menger Holding A.Ş. Tarla Traktörü Üretim Tesisleri, Sağra Evi ve Misafirhanesi, …-… Uzunova Evi mimari projelerinde eser sahipliğine dair mahkemece hüküm kurulması doğru olmamış ve bu yönden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.10.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.