YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/14240
KARAR NO : 2018/2214
KARAR TARİHİ : 22.03.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada … Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 09/09/2015 tarih ve 2015/192-2015/519 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 20.03.2018 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı … … vekili Av. … dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacının … Konut Yapı Kooperatifi’ndeki yapıların % 90’ına yakınının mimarı olduğunu, aynı Kooperatif sınırları içinde iş yapan davalıların davacıya ait projeleri izinsiz kullanarak davacının yaptığı binaların aynısını yaptıklarını, davacı tarafından hazırlanan projelerin Fikir ve Sanat Eserleri Yasası uyarınca eser niteliğinde olduğunu, davacının haberi olmaksızın projelerinin yıllarca kullanıldığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla her bir davalıdan ayrı ayrı 1.000,00 TL maddi tazminatın tazminine, FSEK’in 70. maddesi gereğince manevi tazminat talep hakkının saklı tutulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, zamanaşımı def’inde bulunmuş, davacının çizdiği bir proje olmadığını, davacının çizdiğini iddia ettiği projenin başka mimarlara ait olduğunu, davacının başka mimarlar tarafından çizilen projeleri ozalitle çoğaltıp kullandığını, davalılaraın davacının veya üçüncü kişilerin projelerini kullanmalarının veya taklit etmelerinin sözkonusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı ve dosya kapsamına göre; dava konusu projelerin davacıya ait olduğunun kesin olarak tespitinin mümkün olmadığı, davacıya ait olduğu belirlenemeyen projelerin davalılarca benzerlerinin kullanılması nedeniyle tazminata hükmetmenin varsayım dışında hukuka ve hakkaniyete uygun olmayacağı, tarafları aynı olmayan bir başka dosyada alınan bilirkişi raporunun kesin delil olarak kabul edilmesinin mümkün görülmediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
…-Dava, davacıya ait mimari projenin davalılar tarafından izinsiz ve bedel ödenmeksizin çoğaltılarak kullanıldığı iddiasına dayalı tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, yazılı gerekçeyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından dava dışı mimarlar … … ve … aleyhine mimar olan davacıya ait projelerin taklit yoluyla ve izinsiz olarak kullanıldığı iddiasına dayalı olarak … Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/101 Esas sayılı dosyasıyla açılan maddi ve manevi tazminat talepli davada mahkemenin 16/03/1999 tarihli kararıyla, davacının projesi ile davalı … …’in projelerinin aynı olduğu, davalının eyleminin FSEK’in 22. maddesine aykırılık oluşturduğu, davalı …’ya kendilerine verilen eserin bir başkasının projesiyle aynı olup olmadığını re’sen kontrol etme ve karşılaştırma görevi yükletilmediği, davacı tarafından bu davalının kötü niyeti ve sorumluluğunun kanıtlanamadığı gerekçesiyle davalı … … aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne, 500.000.000 TL maddi ve 80.000.000 TL manevi tazminatın faiziyle birlikte tahsiline, davalı … aleyhine açılan davanın ise reddine hükmedildiği, Dairemizin …/…/1999 tarihli onama ilamı sonrasında kararın 14/…/1999 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Davacı tarafından davalı … … aleyhine … Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/157 Esas sayılı dosyasıyla açılan ek davada da davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, ilgili karar da Dairemizce verilen onama ilamı sonrasında kesinleşmiştir. … Sulh Hukuk Mahkemesinin 1999/… D.İş. Sayılı dosyasında alınan tespit raporunda … …’nun çizdiği belirtilen mimari projeler ve statik projeler ile davacı …’ın çizdiği belirtilen projelerin farklı olduğu, dosya ekinde bulunan ve … Belediyesi arşivinden gönderilen projeler ve ruhsat ekleri arasında benzerlik olduğu saptanmıştır. Sözü edilen davacı tarafından dava dışı mimarlar aleyhine eldeki dosyadaki benzer iddialarla açılan dava dosyaları ve tespit dosyası güçlü delil niteliğinde olup bozma ilamı sonrasında söz konusu dosyalar üzerinde inceleme yapılmışsa da yapılan inceleme ve değerlendirmenin yeterli olmadığı, eldeki dosyada alınan bilirkişi raporları ile sözü edilen dosyalardaki bilirkişi raporları arasındaki çelişkiyi giderir açıklamaların bulunmadığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, davayı aydınlatma yükümü çerçevesinde davacı tarafından ileri sürülen … Konut Yapı Kooperatifinden varsa davacı ile olan anlaşma ve sunulan ilk proje ve kararların celbi de sağlanmak suretiyle, davacı tarafından dava dışı mimarlar aleyhine yine kendisine ait projelere dayalı olarak açtığı tazminat dava dosyaları ve tespit dosyası içeriği ile bu dosyalardaki deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle inceleme yapılarak iddia ve savunmalara göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.630,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 22/03/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.