YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/13386
KARAR NO : 2017/2279
KARAR TARİHİ : 19.04.2017

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 24/03/2015 tarih ve 2010/564-2015/232 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili ve davalı … Capital Co. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş olup, bazı noksanlıkların ikmali için dosya mahalline gönderilmişti. Bu noksanlıkların giderilerek dosyanın gönderildiği anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 07.06.2016 günü hazır bulunan davacı vekili Av. … ile davalı vekili Av. … dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, 9037044 IMO numaralı … Bayraklı … isimli geminin 04/02/2010 tarihli çarterpartiye göre davacı tarafça davalı taraftan zaman esasına göre kiralandığını, geminin seyri esnasında meydana gelen problemler üzerine gemi kaptanının yazılı talebi üzerine donatanın oluruyla davacı tarafça çeşitli tarihlerde toplam 277.035,12-USD ödeme yapıldığını, yapılan ödemelerin tahsili amacıyla girişilen taşınır rehninin paraya çevrlmesi yoluyla takibe itiraz edildiğini, takibin durduğunu ileri sürerek, icra takibine itirazın iptaline, alacağın %40’ı oranında inkar tazminatına hükmedilmesine ve gemi üzerinde kanuni rehin hakkının tespiti ile tanınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … gemisi donatanı … Capital Co. Ltd. vekili, geminin müvekkiline ait olduğunu, müvekkilinin herhangi bir borcu bulunmamasına rağmen gemi üzerinde ayni hak tesisi talepli olarak dava açıldığını, davada MÖHUK 22. maddesi uyarınca … Cumhuriyeti Hukukunun uygulanması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
… Gemisi eski donatanı … Co. Ltd. vekili, davacı tarafından yapılan masrafların geminin muhafazası ve seferini tamamlayabilmesi için yapıldığını, geminin mülkiyetinin 01/06/2010 tarihinde … Capital Co. Ltd. isimli şirkete devredildiğini ve bu borçlardan haberdar edildiğini, mülkiyet ile bu borçların da kendilerine devredildiğini, davaya konu alacakların müvekkili tarafından kabul edildiğini belirterek kabule göre karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; 5718 sayılı MÖHUK’un 22. maddesinin davaya konu hususlarda uygulanmayacağı, davacı tarafça yapıldığı belirtilen tamir, yakıt ve çeki – römorkaj hizmetlerine ilişkin olarak davacı … ‘in toplam olarak 274.010,13 USD tutarında alacağının bulunduğu, bu alacak kalemlerinin 74.010,00 USD tutarında yakıt ikmalinden kaynaklı yapılan masraf, 45.000,00-USD tutarlı çeki ve römorkaj hizmetlerinden kaynaklı giderler ile tamir bedeli olarak yapılan 13.087,90 USD tutarındaki giderden kaynaklı olan kısımlarının gemi üzerinde gemi alacaklısı hakkı olarak kanuni rehin hakkı vereceği, davacının kanuni rehin hakkı nedeni ile rehnin paraya çevrilmesi yolu ile yaptığı takibin konusu içerisinde gösterilen tamir hizmet bedelleri olarak talep edilen 158.025,12-USD’lik kısmın belirtilen miktar olmayıp 13.087,90-USD olduğu, davacının gemi alacaklısı hakkı ve bu hak dolayısı ile kanuni rehin hakkı veren alacağının 132.097,90-USD tutarında olduğu, alacağın likit olduğu gerekçesiyle açılan davanın kısmen kabulüne davacı tarafça davalı aleyhine yapılan icra takibine vaki itirazın kısmen iptali ile, 132.097,90-USD asıl alacak üzerinden takip talebindeki gibi faiz işletilerek takibin devamına, takip türü, taşınır rehninin paraya çevrilmesi yolu ile takip olup, alacağın devamına karar verilen alacak miktarı dışındaki kısmın kanuni rehin hakkı sağlamadığı ve davanın da rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takibe yönelik itirazın iptali davası olduğundan fazlaya dair istemin reddine, davalı temerrüte düşürülmediğinden işlemiş faiz talebinin reddine, asıl alacak likit olmakla kabul edilen miktar olan 132.097,90-USD’nin takip tarihi itibarı ile TCMB USD efektif kur miktarı olan 1,535 TL üzerinden hesap edilmek sureti ile tespit olunan TL karşılığı olan 202.770,28-TL nin %40’ı oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline, davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine, 132.097,90 USD alacak ve fer’ilerini karşılayacak şekilde … Bayraklı 9037044 IMO numaralı … Gemisi üzerinde kanuni rehin hakkı tesisine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ile davalı donatan … Capital Co. Ltd. vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davalı vekilinin ise aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Dava, yapılan ödemeler nedeniyle davacı tarafından başlatılan takibe davalı tarafından yapılan itirazın iptali, … Cumhuriyeti Bayraklı gemi üzerinde kanuni rehin hakkının tespiti ve tanınması istemine ilişkindir. Davacı vekili, dava konusu geminin çarter partiye göre müvekkili tarafından süreye tabi sefer esasına göre kiralandığını, gemide meydana gelen arızalar nedeniyle müvekkilinin gemi için bir kısım masraflar ve yakıt için bir kısım ödemeler yaptığını ileri sürmüştür. Mahkemece, yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK’nın 1235. maddesinde gemi alacaklısı hakkını veren alacaklar düzenlenmiştir. Davacı gemi kiracısının, yakıt tedarikçisine yakıt bedelini ödemiş olması, yine davacı tarafça yapıldığı bildirilen tamir, çeki, römorkaj hizmetleri nedeniyle yapılan harcamalar davacıya kanuni rehin hakkı bahşetmez. Mülga 6762 sayılı TTK hükümlerine göre gemiye verilen mal veya hizmetler nedeniyle kanuni rehin hakkı ancak malı veren veya hizmeti sunan tarafa aittir. Bu itibarla davacının dava konusu ettiği yakıt ve masraflar için kanuni rehin hakkı talep etme hakkına sahip olmadığı nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
3- Bozma sebep ve şekline göre davalı vekilinin davacı yararına icra inkar tazminatına hükmedilmesine ve davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine dair kararlara yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davalı vekilinin ise sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin davacı yararına icra inkar tazminatına hükmedilmesine ve davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine dair kararlara yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 1.480,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 3,70 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 19/04/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.