YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/10362
KARAR NO : 2018/1596
KARAR TARİHİ : 01.03.2018

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada … 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 28.03.2016 tarih ve 2014/38-2016/186 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 27.02.2018 günü hazır bulunan davacı vekili Av. … ile davalılar vekili Av. … dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin dava konusu bononun keşide edildiği tarihte, tahditli plaka sınıfına giren “M” plakalı minibüs sahibi ve aynı zamanda Minibüsçüler Esnaf Odası üyesi, davalı gerçek kişinin, tahdide tabi olmayan, serbest plaka kullanabilen halk otobüsü sahibi, diğer davalının ise, halk otobüsçüleri tarafından kurulan, amaçları arasında halk otobüsü işletmeciliği de olan ve kooperatifler kanununa göre faaliyet gösteren bir kooperatif olduğunu, … Minibüsçüler Esnaf Odası ile SS … no’lu Özel Halk Otobüsleri Motorlu Taşıyıcılar Koop. arasında protokoller imzalandığını, müvekkilinin kendisine vekaleten … Minibüsçüler Esnaf Odası Başkanı tarafından imza edilen bu protokoller çerçevesinde 38.100 TL bedelli, 28/05/2011 tarihli tutanak ile SS…. Nolu Ö.H.O. Koop. Başkanı’na, onun tarafından da davalı gerçek kişiye teslim edildiğini, bilahare bu bononun müvekkili tarafından ödenerek davalıdan geri alındığını, protokol şartlarının gerçekleşmediğini ve müvekkilinin davalılarla imzalanan protokollerden beklediği yararın ortadan kalktığını, düzenlenen bonoya dayalı olarak alınan bedelin haksız olduğunu ileri sürerek, 38.100 TL’nin ödeme tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, zamanaşımı def’i ve müvekkili kooperatif yönünden husumet itirazında bulunmuş, davanın usul ve esastan reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, dava konusu senedin kooperatif üyelerine teslim edilmek üzere kooperatif yönetimine verildiği, davalı kooperatife yapılmış bir ödeme bulunmadığından kooperatif yönünden davanın husumetten reddi gerektiği, Taşıyıcılar Kooperatifi ve Minibüsçüler Esnaf Odası yetkilileri tarafından imzalanmış ve davacı tarafından da icazet verilmiş belge içeriğine göre minibüsçülerin kapasite artırmasından dolayı otobüsçülerin zarara uğradığının taraflarca kabul edildiği, bu zararın giderilmesi amacıyla kooperatif üyelerine kişi başına 38.100 TL ödeme yapılmasının taahhüt edildiği, bu kapsamda ödeme yapıldığı, UKOME kararının İdare Mahkemesi’nce iptal edilmesine rağmen davacının fiilen kapasitesi artırılmış araç ile dava tarihi itibariyle de halk otobüsleri ile aynı koşullarda çalışmaya devam ettiği, 38.100 TL ödemek istemeyen minibüsçülerin halen 14+1 kapasiteli araçlar ile çalışmaya devam ettikleri, sebepsiz zenginleşmenin söz konusu olmadığı ayrıca, toplu taşıma araçların çalışacakları güzergahların ve çalışma şartlarının belirlenmesi yetkisinin UKOME’ye ait olduğu ve yaptığı iş gereği davacının bu durumu bilerek sözleşmeye icazet verdiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
…- Dava, davacının üyesi olduğu Esnaf Odası ile davalının üyesi olduğu diğer davalı Kooperatif arasında düzenlenen sözleşme ve protokollerin geçersizliğine dayalı olarak geçersiz sözleşme uyarınca ödenen senet bedelinin istirdatı istemine ilişkin olup, mahkemece yazılı şekilde, dava konusu senedin Kooperatif üyelerine teslim edilmek üzere Kooperatif yönetimine verildiği, davalı Kooperatife yapılmış bir ödeme bulunmadığı gerekçesiyle, davalı Kooperatif yönünden davanın husumetten, diğer davalı yönünden ise, esastan reddine karar verilmiştir. Ancak, dosya kapsamından, … Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Kurulu tarafından …/…/2007 tarihinde “M” seri plakalı 14+1 oturma kapasiteli minibüslerin yerine 18+9 yolcu kapasiteli otobüslere geçilme kararı alındığı, bu karar sonrasında davacı tarafından yeni araç alınarak davalı Kooperatif üyeleri tarafından işletilen halk otobüsleri ile aynı anda toplu taşıma hizmeti verilmeye başlandığı, ancak Koordinasyon Kurulu’nun almış olduğu bu karara karşı 2011 yılında davalı Kooperatif üyeleri tarafından iptal davası açıldığı, bunun üzerine davacının da üyesi olduğu dava dışı Esnaf Odası ile davalı Kooperatif arasında bir dizi sözleşme ve protokoller düzenlendiği, davacının da bu protokoller gereğince 38.100,00 TL bedelli senedi davalı Kooperatif üyesi olan diğer davalı adına düzenlediği ve dava dışı Esnaf Odası Başkanı ile davalı Kooperatif yetkilisi arasında düzenlenen 28.05.2011 tarihli tutanak ile davacı tarafından düzenlenen senedin davalı Kooperatife teslim edildiği, daha sonra vadesi gelen senetlerin davalı Kooperatife ödenerek dava dışı Esnaf Odası Başkanı ile davalı Kooperatif yetkilisi arasında düzenlenen 05.05.2011 tarihli protokol gereğince senetlerin Kooperatiften geri alındığı anlaşılmaktadır. O halde, dava konusu senedin dosya arasında bulunan sözleşme ve protokoller çerçevesinde davacı tarafından keşide edildiği, senedin yine protokoller gereğince davalı Kooperatife verildiği ve senet bedelinin ödenmesi üzerine senedin davacı tarafından geri alındığı ve davacının elinde bulunduğu sabit olduğundan davacının senet bedelinin lehtara ödenmesi için davalı Kooperatife ödeme yaptığının kabulü gerekmektir. Bu durumda, mahkemece anılan hususlar gözetilmeksizin eksik incelemeye dayalı olarak davalı Kooperatif aleyhine açılan davanın husumetten reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ayrıca, davacının da içerisinde olduğu minibüsçülerin araçlarının kapasitesinin artırımına ve dava konusu senedin davacı tarafından keşide edilmesine dayanak yapılan 2007 tarihli UKOME genel kurulu kararının mahkemece iptal edilmesi karşısında, iptal kararına rağmen anılan UKOME kararının fiilen uygulamasının devam edip etmediği, davalı Kooperatif üyesinin 2007 tarihli UKOME kararının alınmasından iptal edilinceye kadarki geçen süre zarfında, yine fiili durumun
sonuna kadar geçen sürede zarara uğrayıp uğramadığı, uğramışsa ne miktar zarara uğradığı gerektiğinde bilirkişi incelemesi de yapılmak suretiyle tespit edilmelidir. Bu bağlamda senedin keşide edilme nedeninin ortadan kalkıp kalkmadığı ya da ne oranda ortadan kalktığı hususları da mahkemece yeterince irdelenip iptal edilen UKOME kararı yerine alınan yeni kararlar dahi dayanak anlaşma ve protokoller ile birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmek gerekirken denetlenebilir yeterli dayanağı da gösterilmeden yazılı şekilde davanın reddedilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.630,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 01.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.