YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/5520
KARAR NO : 2016/2250
KARAR TARİHİ : 01.03.2016

MAHKEMESİ : …. … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 31/12/2014
NUMARASI : 2014/1109-2014/475

Taraflar arasında görülen davada …. … Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 31/12/2014 tarih ve 2014/1109-2014/475 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 01.3.2016 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekilleri Av. … … ve Av. …. …. ve davalılardan tasfiye halinde …. …. . . . vekili Av. …. …. ile …. …. vekili Av. dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müflis davalı …. Denizcilik AŞ.’nin maliki olduğu Türk Bayraklı …. isimli geminin 22.11.2009 tarihinde …. açıklarında yandığını, deniz trafiğini olumsuz etkilemesi nedeniyle …. Donanması tarafından ….a çekildiğini, geminin terk edilmesi ve sahip çıkılmaması üzerine müsadere edildiğini, …. yasalarına uygun olarak gerekli ilanlar yapıldıktan sonra müvekkilinin kaptanı olduğu …. firmasına gemi alacaklarından ari olarak satıldığını, geminin isminin …. …. olarak ….’da tescil edildiğini, Türk Gemi sicilinden terkinini istediklerini, davalı …. Başkanlığı’nın taleplerini reddettiğini ileri sürerek, …. Başkanlığı’nın 02.10.2012 tarihli kararının kaldırılmasını, Türk gemi sicilinden gemi alacaklılarının onayına gerek duyulmaksızın terkinini, gemini malikinin …. …. Marıtıma Ltd olduğunun tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı …. Denizcilik A.Ş. İflas İdaresi vekili, gemi siciline iflas kaydının işlendiğini, sicilden terkin için hak sahiplerinin muvafakatı gerektiğini, geminin denize terk edilmesinin söz konusu olmadığını, davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı …. …. . . . vekili, gemi üzerinde müvekkilinin ipoteği bulunduğunu, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapıldığını, dava dilekçesine ekli vekaletnamenin gemi kaptanı tarafından imzalandığını, donatanın kim olduğunun belirtilmediğini, 6762 Sayılı TTK’nın 1245. maddesindeki ilan koşulunun yerine getirilmediğini, sicilden terkin için davalının muvafakatinin alınacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı …. …. vekili, müvekkilinin taşra teşkilatı olup husumet ehliyeti bulunmadığını, idari işlemin iptalinin adli yargıda istenemeyeceğini, Türk gemi siciline kayıtlı geminin Türk Kanunlarına tabi olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, davaya konu geminin …. Devleti tarafından kurtarma ve yardım giderlerinin ödenmediği gerekçesiyle müsadere edildiği, davacı şirkete ihale ile satıldığı, 6762 Sayılı TTK’nın 851. maddesi uyarınca gemi cebri icra yoluyla satılırsa sicilden terkininin talep edilebileceği, gemi …. Devletinin mülkiyetine geçtiğinden MÖHUK 22. maddesi gereğince gemi üzerindeki ayni ve kişisel hakların …. hukukuna tabi olduğu, ülkenin müsadere yasasına göre gemi üzerindeki aynı ve kişisel hakların sona erdiği, TTK’nın 1235, 1236. maddesi hükümlerine göre gemi alacağı ve kanuni rehin hakkı bulunması durumunda TTK’nın 1245/2. maddesinin uygulanacağı gerekçesiyle, davanın kabulüne, …. ….’nın 02.10.2012 tarihli sicilden terkin talebinin reddine dair kararının kaldırılmasına, geminin sicilden terkinine, geminin mülkiyetinin davacı donatana ait olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
1- Davacı vekili, davalı …. Denizcilik AŞ.’nin maliki olduğu…. isimli geminin, …. açıklarında yandığını, …. Donanması tarafından kurtarma ve yardım hizmeti verilerek … ….ına çekildiğini, geminin terk edilmesi ve sahip çıkılmaması üzerine müsadere edildiğini, yapılan ihaleyi müvekkilinin aldığını, geminin halen Türk gemi sicilinde de kayıtlı olduğunu ileri sürerek, gemi kaydının terkinini, geminin davacıya ait olduğunun tespitini talep etmiş, mahkemece yukarıda açıklanan gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bir davada, tarafların (davacının ve davalının) taraf ve dava ehliyetine sahip olması 6100 sayılı HMK’nun 114/1-d maddesi uyarınca dava şartı olarak öngörülmüştür. Yasanın bu hükmüne göre aktif ve pasif dava ehliyeti dava şartlarından olup mahkemece esasa girilmeden önce resen nazara alınmalıdır.
6103 SK’nın 2/a maddesi uyarınca somut olaya 6762 Sayılı TTK hükümleri tatbik edilecektir. Dosyada mevcut vekaletname uyarınca bağlama dışında bulunan gemi hakkında davayı donatanı temsilen gemi kaptanı açmıştır.
Kaptan, 6762 Sayılı TTK’nın 821. maddesine göre bir gemi adamıdır ve donatana hizmet akdi ile bağlıdır. Kaptanın donatanı temsil yetkisi, geminin bağlama ….ında bulunup bulunmamasına göre değişiklik gösterir. Gemi bağlama ….ı dışında bulunduğu zaman kaptanın temsil yetkisi genişler, kaptan geminin iyi halde muhafaza edilmesine ve umumi olarak yolculuğun selametle icrasına müteallik her türlü muamele ve tasarrufları üçüncü şahıslarla donatan namına yapmaya yetkilidir. (TTK 987/1), Geminin donatılmasına, yakıt ve kumanyasına, gemi adamlarına taalluk eden muameleler ile taşıma mukaveleleri ve kendi vazifeleri çerçevesine dahil hususlarda dava açabilir, istisnai hallerde kaptan TTK’nın 990. maddesi uyarınca gemiyi satma yetkisine sahiptir.( Bkz. Prof Dr. İnci Kaner, Deniz Ticareti Hukuku, sayfa 100-109 ) Somut olayda, geminin ….’da davacı donatan tarafından açık artırma ihalesi sonucu alınması sonrası, …. …. ismini aldığı, …. Bayrağı taşıdığı, …. ….ına tamir için getirildiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, mahkemece gemi kaptanının donatanı temsilen geminin sicilden terkini ve mülkiyetin donatana ait olduğunun tespiti davası açma yetkisi bulunup bulunmadığı değerlendirilip tartışılarak, ayrıca davalılar savunmalarında, …. …. …. .. …. isimli kişinin gemi kaptanı olduğuna dair dosyada belge olmadığını savunduğu, davacı taraf ise anılan kişinin gemi kaptanı olduğuna dair gemi klas sertifikası, gemi uygunluk belgesi ve gemi adamları listesi ibraz ettiği, anılan gemi klas ve gemi uygunluk belgelerinde gemi kaptanının isminin geçmediği, gemi adamı listesinin ise tercümesiz ve fotokopi evrak olup, …. …. …. .. …. isimli kişinin yanında …. ibaresi bulunduğu halde, donatanı temsilen dava açan bu kişinin gemi kaptanı olduğuna dair itirazlar üzerinde durulmadan, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
2- Bozma neden ve şekline göre, davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün anılan taraflar yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden müflis …. Denizcilik San. ve Tic. A.Ş’ye iadesine, 01/03/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.