YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/13723
KARAR NO : 2015/13432
KARAR TARİHİ : 14.12.2015
MAHKEMESİ : … … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/09/2015
NUMARASI : 2015/63-2015/542
Taraflar arasında görülen davada … … Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 10/09/2015 tarih ve 2015/63-2015/542 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar-karşı davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili … …’in asil diğer davacının kefil sıfatıyla davalı şirketin reklam ve tanımlarından etkilenmek suretiyle davalı şirket ile francise niteliğinde sadece …. -Tekirdağ ilçesinde yer alan … AVM’de kafe işletmesi için temasa geçtiklerini, davalı tarafça, bu hususun ancak …. …. AVM’de kiralama yapılması halinde geçerli olacağının bildirildiğini, bunun üzerine taraflarca franhising ana sözleşmesi, francise protokolü, alt kafe işletme ve sözleşmesi ve tahliye taahhütnamesi olmak üzere bir takım belgeler imzalandığını, bu aşamada davalı tarafa 8.000 Euro ayrıca bankadan çekilmek üzere temin edilen 315.000 TL ödendiğini, ancak davalı tarafın alt kira sözleşmesi ile kafe işletilecek olan ….. Mahallesi …. …. Caddesi No 9 Dükkan 9/A …. AVM …. / Tekirdağ adresindeki dükkanı kararlaştırılan tarihte sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir şekilde teslim etmediğini, davalının söz konusu yer ile ilgili olarak , asıl kiraya veren …. Mimarlık … A.Ş. ile yaptığı kira sözleşmesine istinaden mecuru alt kira sözleşmesi ile müvekkiline kiraladığını, 07/07/2014 tarihli protokolün üçüncü sayfasındaki “inşaat dekorasyon işleri işletmeci tarafından Best’in hazırladığı proje evsafta yine Best’in onayladığı üçüncü firma tarafından yaptırılacak olup, ” hükmü gereğince çok bir kısa bir süre içerisinde mecurdan istenilen tadilatların yapılabileceğini tadilatların tanıdıkları … … A.Ş. ile yapılması gerektiğini belirterek bir kaç elamanın tadilatlar için çalışma hazırlığı içine sokulduğunu, ancak davalının çok kısa bir süre içerisinde asıl kiraya veren … … A.Ş. ile düştüğü problemler nedeniyle çalışanların AVM yönetimi tarafından içeri alınmadığını, bir daha da mecura kimsenin giremediğini, ancak buna rağmen davalı tarafın sürekli kendilerine kira bedeli açıklamalı faturaları yollamaya devam ettiklerini, mecurun süresinde amaçlanan şekilde kullanıma elverişli bir durumda teslim edilemeyeceği anlaşıldığından kira bedelleri faturalarının iade edilerek müvekkilince sözleşmenin feshedildiğini ve bu zamana kadar yapmış oldukları ödemeleri geri istediklerini, davalının Ağustos 2014 tarihinde teslim edilmesi gereken mecuru teslim edemediğini, buna rağmen Eylül ayı için dahi kira bedeli faturası kestiğini, taşınmaz başında …. Sulh hukuk Mahkemesi’nin 2014/101 D.İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdıklarını tespit raporunda, “tespit konusu taşınmazlarda keşif günü itibariyle hali hazırda zemin, duvar ve tavan kısımlarında bazı imalatlar yapılmaya başlandığı fakat tamamlanmamış olduğu, bu sebeple taşınmazın kullanabilir olmadığı, kafe açmaya hazır durumda olmadığı, hiçbir malzeme bulunmadığı, devam eden bir çalışmada da olmadığı” hususunun bildirildiğini, davalının TBK 301, 304 , 305 ve 124 maddelerine göre kiralanan taşınmazı kullanıma hazır olacak şekilde teslim etmesi gerektiğini, teslim edemediği ya da önemli ayıplarla teslim yapılması durumunda TBK 305/2. maddesine göre önemli ayıp durumunda kiracının sözleşmeyi fesih hakkının bulunduğunu, TBK 124 maddesine göre tekrar kiralayana süre verilmesine gerek olmadığını, davalının asıl kiraya veren …. Mimarlık ile yaşadığı problemler yüzünden mecuru sözleşme koşullarına uygun olarak müvekkiline teslim edemediğini, davalı kiralayanın teslim yükümlülüğünü yerine getirmediğini iddia ederek sözleşmelerin geriye etkili olmak üzere feshine davalıya herhangi bir borcun olmadığının tespitine, kiralananın teslim edilmemesi nedeniyle diğer sözleşmelerin yürürlüğe girmemesinden dolayı davalıya ödenen 8.000 Euro, 315.000 TL’nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 315.000 TL’nin bankadan kredi yoluyla alınması nedeniyle kredi masrafı olan 10.000 TL’nin kendilerine davalıca ödenmesine ayrıca şimdilik 10.000 TL kar mahrumiyeti ve zarar ile ihtarname masraflarının davalı taraftan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, ihtilafın alt kira sözleşmesinden kaynaklandığını, davacıların kiralananı gereği gibi teslim almadıklarından ve bu nedenle yükümlü oldukları tadilat ve dekorasyon işini tamamlayamadıklarından dolayı hem kira hem francise sözleşmesinin feshedilmesi nedeniyle kira münasebetinden kaynaklı ihtilaflara bakmakla yükümlü mahkemenin Sulh hukuk Mahkemesi olduğunu ve görevsizlik kararı verilmesini, aksi takdirde davacıların alt kira sözleşmesi kapsamında yükümlülüklerini ifa etmemelerinden kaynaklandığından davanın reddini talep etmiş; karşı davada ise hali hazırda davacı tarafından yapılan ödemeler mahsup edildikten sonra müvekkilinin toplam 387.280,00 TL alacağının olduğu bu alacağın, davacı-karşı davalıların taleplerinde haklı bulunması halinde takas ve mahsup yapılmak suretiyle müvekkili şirkete ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre, davanın sözleşmenin feshi nedeniyle alacak davası olduğu, uyuşmazlığın kira konusu dükkanın davacılara kiralayan tarafından teslim edilip edilmediğinin tespiti noktasında olduğu, davacı tarafın dükkanın davalı tarafça yani kiralayanca kendilerine teslim edilmediği davalının ise teslimin yapıldığı iddiasında olduğu, davacının dükkanın kendilerine teslim edilmediğini belirtilerek yaptıkları ödemelerin iadesini talep ettiği, taraflar arasında francise sözleşmesi yapılmış ise de, taraflar arasındaki uyuşmazlığın taraflarca ayrıca imzalanan kira sözleşmesinden kaynaklandığı, tarafların francise sözleşmesi ile ilgili olarak herhangi bir iddia, savunma ve taleplerinin olmadığı, HMK’nın 4. maddesine göre, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu olan davalar ve bu davalara karşı açılan davalara bakmakla görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu, kiralananın tesliminin yapılıp yapılmadığı hususunun bu konuda uzman mahkemece değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Kararı, davacılar(karşı davalılar) vekili temyiz etmiştir.
Dava, francising sözleşmesi ve bu sözleşmeye bağlı olarak akdedilen alt kira ilişkisinden kaynaklanan istirdat davasıdır. Mahkemece, her ne kadar alt kira sözleşmesine dayalı olarak sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğuna karar verilmişse de, alt kira sözleşmesi belirtildiği üzere francising sözleşmesi kapsamında düzenlenmiş olup, davada Francising Sözleşmesi’nden dolayı da istirdat talep edilmiştir. Francising Sözleşmesi’ne dayalı işbu talepte, ticaret mahkemesi görevli olup, bu sözleşme kapsamında alt kira sözleşmesine dayalı taleplerle irtibatlı olan davanın tümünün ticaret mahkemesinde görülmesi uygun olacağından, tüm dava için mahkemenin görevsizlik nedeniyle davayı reddetmesi 6100 sayılı HMK’ya aykırı olup kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 14/12/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.