YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/621
KARAR NO : 2014/7952
KARAR TARİHİ : 29.04.2014

MAHKEMESİ :FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada … …. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen …/…/2012 tarih ve 2009/310-2012/164 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 29/04/2014 günü hazır bulunan davacı vekili Av. … ile davalılardan … Yay. Eğt. vekili Av. …ve diğer davalı asil … dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili şirketin … ile ilgili soru kitapları yayınlayan, bilimsel toplantılar düzenleyen bir şirket olduğunu, davalı …’ın konusu “Anatomi” olan eserle ilgili haklarını ….09.2009 günlü sözleşmeyle müvekkiline devrettiğini, ayrıca aynı sözleşme ile müvekkilinin düzenleyeceği bilimsel toplantılarda seminer verme kitap ve benzeri eserlerin tanıtımını yapmayı yükümlendiğini, bunun karşılığının kendisine 71.500,00 TL’nin çekle ödendiğini, adı geçen davalının müvekkili ile anlaşması devam ederken davalı şirketin internet sitesinde kurucu eğitmen olarak adına rastlandığını, sorulduğunda kendisinin de bu durumu tasdik ettiğini, bir süre sonra da hakları müvekkiline ait Anatomi isimli eserin aynısını kendi adı ile davalı şirket yayımı olarak piyasaya sunduklarını, davalı …’ın sözleşmeyle yüklendiği bilimsel toplantılara katılma borcunu yerine getirmediğini, bu sebeple aldığı bedeli iade etmesi gerektiğini, ayrıca her iki davalının hakları müvekkiline ait eseri çoğaltıp yaymak suretiyle müvekkilini zarara uğrattıklarını ileri sürerek, şimdilik sözleşmeye aykırılık nedeniyle 5.000,00 TL’nin yasal faiziyle birlikte davalı …’dan alınarak müvekkiline verilmesine; esere yönelik tecavüz nedeniyle de 5.000,00 TL maddi ile 30.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen her iki davalıdan tahsiline, tecavüzün ref’ine karar verilmesini talep ve dava etmiş, 03…2012 günlü ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemini yükseltmiştir.
Davalılar vekili, müvekkili …’ın sözleşmeye aykırı bir eylemi bulunmadığını, davacıya hiçbir telif hakkını devretmediğini, iddiaların somut hiçbir delile dayanmadığını, manevi tazminat istenmesinin hukuka uygun olmadığını, müvekkilinin davacının vermiş olduğu çek bedelini almadığını, davacıya sadece danışmanlık hizmeti sunma borcunun olduğunu, tüm seminerlere katıldığını, eserin aynen çoğaltılıp yayılmasının söz konusu olmadığını, benzerliklerinin tıp ilminin ortak olmasından doğduğunu, eserlerin farklı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre, davacı şirketin tıpta uzmanlık sınavına (…) girecek olan kişilere yönelik kurs açarak faaliyette bulunduğu, bununla ilgili olarak sınavlarda çıkması muhtemel soru ve konuları ihtiva eden kitaplar hazırlattığı, açılan kurslarda değişik kurumlarda çalışan doktorların etik bildirge ve sözleşmeler imzalayarak seminer verme ve derslerde kullanılacak materyalleri hazırlama borcu altına girdiklerini, bunun karşılığında davacı şirketin anılan kişilere ücret ödediği, ders veren kişilerin resmi kurumlarda çalışması sebebiyle sözleşme ilişkisinin içeriğinin kitap tanıtımı ve konferans verme biçiminde doldurulmuş olduğu, genelde sözleşmelerin … sınavının Nisan ve Eylül aylarında yapılması sebebiyle bu tarihleri kapsayacak biçimde bir yıl süreli yapıldığı, on üç hafta kış, on üç hafta yaz dönemi olmak üzere toplam yirmi sekiz-otuz hafta sonu ikişer gün toplam yirmi saati bulacak bir konferans sunma yükümlülüğü içerdiği, davacı şirketin ilk olarak 2003 yılında … …’a bu konferans veya kurslarda kullanılmak üzere Temel Anatomi kitabı hazırlattığı, bununla ilgili sözleşme yaparak anılan eserin mali haklarını edindiği, bu eserin devam eden yıllarda davacı şirket ile anlaşan kişiler tarafından güncellendiği ve ortalama her yıl yeni bir baskısının yapıldığı, davacı ile davalı … arasında ilk olarak 2004-2005 yıllarında anılan istikamette bir anlaşma ve ilişki kurulduğu, davalının daha önce … … tarafından verilen Anatomi dersini vermeye başladığı, bununla ilgili olarak etik bildirge ve sözleşme imzalandığı, sözleşmenin Eylül’den Eylül’e geçerli olmak üzere bir yıllık olduğu, en son 2009 yılı Ocak ayında bu mahiyette metinlere imza atıldığı, davalıya 71.500,00 TL ödenmesinin kararlaştırıldığı, bedelin hem öteden beri okutulan Anatomi ders kitabının güncellenmesi ve hem de bir yıl süre boyunca gerçekleştirilmesi muhtemel toplantılara katılma karşılığı olduğu, davacının anılan bedelden gelir vergisi kesintisini yaptıktan sonra 02…2009 tarihli çek ile 59.345,00 TL bedeli davalıya ödediği, davalının çeki davacı çalışanı olan … isimli şahsa ciro ettiği, onun da bedeli bankadan tahsil ettiği, bunun yanında gelir vergisi tevkifatı tutarı olan ….155,00 TL’nin de maliyeye ödendiği, davalının çek bedelini almadığını savunduğu, yazılı belgeye karşı davacıya yemin teklifinde bulunduğu, davacı şirketin yetkili temsilcisi …’in yemini eda ettiği ve çeki davalıya verdiklerini, bedelinin kendileri veya şirket tarafından tahsil edilmediğini ifade ettiği, bu nedenle anılan miktarın davalıya verildiğinin kesinleşmiş olduğu, davacının davalının iki ayrı edimi olduğunu ifade ettiği ve ödenen miktarın ne kadarının telif ücreti, ne kadarının bilimsel toplantılara ve seminerlere katılma karşılığı olduğunun mahkemece tespit edilmesini istediği, yaptırılan bilirkişi incelemeleri ile ödenen bedelin %90’ının ilk olarak … … tarafından hazırlanan konusu anatomi olan kitabın güncellenmesi ve yazımı, %…’unun da seminerlere katılım karşılığı olabileceğinin ifade edildiği, bu görüşün mahkememizce de benimsendiği, yapılan sözleşme ve etik bildirgeler kapsamı ve taraflar arasında öteden beri fiilen gerçekleşen hizmet alımı uygulaması gereği davalı …’ın davacı şirketin sözleşme tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde düzenleyeceği toplantılara katılmasının icap ettiği, davalının tek bir toplantıya katıldığı, davalı …’ın akdin devam ettiği bir yıllık süre içerisinde davacı ile aynı iş kolunda faaliyette bulunmak üzere kurulan davalı şirket ile de aynı edimi içeren bir anlaşma yaptığı, bu şekilde davacının konferans düzenlemediği hafta sonlarında davalının düzenleyeceği konferanslara katılmayı taahhüt ettiği, hatta davalıya ait web sayfasında bu hususu açıkça kamuya bildirdiği, davalı …’ın bu eyleminin davacı ile arasında mevcut olan içeriği yukarıda yazılı ve/veya yazılı olmayan sözleşmelerle belirlenen iş ilişkisine aykırılık teşkil ettiği, zira davalı …’ın bu eyleminin
davacıyla aynı sektörde bulunup rekabet ilişkisi içerisinde bulunan davalı şirkette çalışmasının işin mahiyetinden … sadakat yükümlülüğüne de aykırılık oluşturacağı, bunun üzerine taraflar arasındaki seminer vermeye yönelik ilişkinin fiilen son bulduğu, esasen davalı …’ın diğer davalı şirkette bu işi yapması karşısında davacının akitten beklediği faydayı elde etmesinin de olanaksız olduğu, ancak davalı …’ın kitap hazırlama ve güncelleme ile ilgili edimini sözleşme ilişkisinin bozulduğu tarihe kadar yerine getirmiş olduğu, ödenen 71.500,00 TL’nin %90’ı olan 64,350,00 TL’yi hak etmiş bulunduğundan bir iadenin gerekmediği, buna karşın konferans verme borcuna tekabül eden 7.150,00 TL’nin (%…:4=) 5.362,50.-TL’sinin sebepsiz edinim olarak kaldığı, zira sözleşmenin on iki aylık dönem içerisinde davacının düzenleyeceği toplantılara katılma yükümünü davalıya yüklediği, oysa sözleşmenin, yapıldığı ….09.2009 tarihinden sonra üç ay geçmesiyle Ekim ayı sonu itibariyle bozulmuş olduğu, davalının dokuz aylık edimini yerine getirmediği, davalı şirkette aynı işi yapması karşısında davacının bu süre için anılan edimi kabule zorlanmasının da hukuken zaten olanaksız olduğu bu nedenle alınan bedelin %…’nun ¾’üne tekabül eden 5.362,50 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesinin gerektiği, zira bu miktar için davalının ediniminin sebepsiz kaldığı, anılan miktar içir dava tarihi itibariyle davalının temerrüde düştüğü, bu sebeple talep doğrultusunda belirlenen bedele faiz işletilmesinin gerektiği, davacı şirketin dosyaya sunulan kırmızı kaplı Anatomi isimli kitabın yayımcısı olduğu, anılan eserin ilk olarak 2003 yılından başlamak üzere eser oluşturma konusunda aktedilen sözleşmeler ile davacı tarafından bir araya getirilmiş olan birden çok yazara bedeli ödenmek suretiyle vücuda getirildiği, eser sahipleri tarafından meydana getirilen kısımlarının ayrılmasının olanaksız olması sebebiyle eser birliği mahiyetinde bulunduğu, FSEK’in …/son maddesi hükümleri uyarınca birden çok kişinin eser birliği mahiyetinde vücuda getirdikleri eser ile ilgili mali hakların sahibinin anılan yazarları bir araya getiren davacıya ait olduğu, davacının anılan eser ile ilgili çoğaltma ve yayma haklarına sahip bulunduğu, bir başkası tarafından anılan eserden yapılacak çoğaltma ve yayma için davacıdan FSEK’in 48 ve 52. madde hükümlerine göre yazılı izin alınmasının gerektiği, buna karşın davalıların yazar ve yayımcı oldukları ve dosyaya sunulan yeşil kaplı Anatomi isimli eserde davacının mali haklarına sahip olduğu eserden maksadı aşacak biçimde usulsüz biçimde, kaynak gösterilmeksizin iktibaslar yapıldığı, bu suretle davacının çoğaltma ve yayma haklarının ihlal edildiği, eserin niteliği itibariyle alıntı yapılan kısımların nitelik ve nicelik olarak eserin ¼’üne tekabül ettiği, mali hakları tecavüze uğrayan davacının FSEK’in 68. maddesine dayalı telif tazminatı isteminde bulunabileceği, bunun için davalıların kusurunun bulunmasının dahi gerekmediği, kaldı ki kusurlu oldukları, kitabın baskısına ilişkin matbaa kayıtlarına göre davalının anılan eseri 3070 adet çoğaltıp yaydığı, anılan eser ile ilgili rayicin kitabın KDV hariç satış fiyatının %…’u oranında bulunduğu, şu hale göre davacının talep edebileceği telif tazminatının 3070×32,41x%…=9.949,87:1/4=….487,46×3=7.462,38.-TL olduğu, davacının ıslah dilekçesiyle bu miktarın 6.482,00 TL’sinin hüküm altına alınmasını istediği, bu nedenle anılan miktarın telif tazminatı olarak hükmedilmesinin gerektiği, eylemin genel olarak haksız fiil niteliğinde olduğu, davacının dava tarihi olan 30…2009 tarihinden itibaren yasal faiz isteminde bulunduğu, bu istemin de kabul edilmesinin gerektiği, davacının bir taraftan da tecavüzün ref’ini istediği, ancak diğer yandan da telif tazminatı isteminde bulunduğu, işbu kararla birlikte yargılama konusu 3070 adet nüsha için taraflar arasında sözleşme ilişkisi kurulduğu, telif tazminatının da bir ref yöntemi olduğu, açıklanan nedenle tecavüzün bu şekilde ref’i ile iktifa edilmesi gerektiği, buna karşın davacının manevi tazminat isteminin
reddedilmesinin icap ettiği, çünkü eserle ilgili mali hakların sahibi olan davacı şirketin -yalnızca eser sahiplerine ait olan- manevi hakların sahibi olmadığı, oysa esere yönelik tecavüz nedeniyle manevi tazminat isteminin yalnızca manevi hakların sahibi olan eser sahibine ait bulunduğu gerekçeisyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, taraf vekillerinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, taraf vekillerinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücreti davalı … Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Sağlık Hizmetleri Ticaret Pazarlama Ltd. Şti’den alınarak davacıya verilmesine, takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Sağlık Hizmetleri Ticaret Pazarlama Ltd. Şti’ ye verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 633,… TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalılardan alınmasına, istek halinde aşağıda yazılı 150,70 TL harcın temyiz eden davacıya iadesine, 29/04/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.