YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/18132
KARAR NO : 2014/1885
KARAR TARİHİ : 04.02.2014

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada …2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 02.10.2012 tarih ve 2007/113-2012/460 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı-birleşen dosya davalısı ……lararası Nakliyat San. Tic. Ltd. Şti. vekili ve birleşen dosya davalıları … …lararası Taş. İth. İht. Tic. Ltd. Şti. ve birleşen davada davalı … vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı-birleşen dosya davalısı vekili, müvekkili ile davalı şirket arasında akdedilen taşıma sözleşmeleri kapsamında …-…ve …-… arasında mobilya ve muhtelif mobilya malzemesi taşıma işinin müvekkili tarafından üstlenildiğini, müvekkilinin tüm edimlerini yerine getirmesine rağmen davalı şirketin 34.900 USD (48.057,30TL) navlun bedelini ödemediğini belirterek şimdilik 34.900 USD karşılığı 48.057,30 TL’nin ihtarname tebliğ tarihi olan 06/04/2007 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari mevduat faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile %40 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiş, birleşen davanın reddini istemiştir.
Davalı-birleşen dosya davacısı vekili, dava dışı…. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve …Prefabrik Yapı ve İnş. San. A.Ş. arasında yapılan taşıma sözleşmesi kapsamında …-… ve …-…arasındaki mobilya ve muhtelif mobilya mallarının taşınması için sözleşme yapıldığını, bu kapsamda taşıma işini … Ltd. Şti.’nden alan müvekkili şirket ile de davalı … …lararası Nak. ve Ticaret Ltd. Şti. arasında taşıma sözleşmeleri akdedildiğini, davacının müvekkilinden 25.884 USD bakiye navlun bedeli alacağı bulunduğunu, 27.11.2006 tarihinde taşıma işinin … …lararası
Nak. ve Ticaret Ltd. Şti. firmasının temin ettiği ruhsat sahibi … …lararası Taş. İth. İht. Tic. Ltd. Şti. olan birleşen dosya davalısı …’nın sevk ve idaresindeki araçla gerçekleştirilmesi esnasında meydana gelen kaza neticesinde emtianın hasar gördüğünü, hasar bedelini emtia sahibi sigortalısına ödeyen sigorta şirketinin asıl taşıyıcı…. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne karşı açtığı rücuen tazminat davasının kabulüne karar verildiğini, 59.000,00 USD tazminatın sigorta şirketine ödendiğini, asıl taşıyıcının ödediği tazminatın alt taşıyıcı olan müvekkili tarafından bu firmaya ödendiğini belirterek şimdilik 59.000 USD’nin ödeme tarihindeki kur üzerinden, 14/11/2008 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, asıl davanın reddini istemiştir.
Birleşen dosya davalısı … …lararası Taş. İth. İht. Tic. Ltd. Şti. ve … vekili, davacının aktif dava ehliyetinin bulunmadığını, davanın zamanaşımına uğradığını belirterek birleşen davanın reddini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, asıl davada, davacı … …lararası Nak. ve Ticaret Ltd. Şti.’nin davalı … …lararası Nakliyat San. Tic. Ltd. Şti.’den 32.679 USD (44.476,12 TL) navlun alacağı bulunduğu, davalı … …lararası Nakliyat San. Tic. Ltd. Şti.’nin 16/04/2007 tarihinde temerrüde düştüğü, birleşen dosyada, TTK’nın 784. maddesi uyarınca meydana gelen hasardan birinci derecede dava dışı asıl taşıyıcı…. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin sorumlu olduğu, bu şirketin kusurları oranında taşıma işini yaptırdığı kişilerden ödemek durumunda kaldığı zararı rücuen tahsil edebileceği, buna göre dava dışı bu şirketin bu hakkını kullanarak …Ltd. Şti.’den talepte bulunduğu, birleşen dosya davalısı ……lararası Nakliyat San. Tic. Ltd. Şti.’nin ise sadece kendi taşıma işini yaptırdığı kişilere kusurları oranında başvurma hakkına sahip olup, nihai kusurlu davalı araç şoförü …’nın kusurundan çalıştıran sıfatıyla … …lararası Taş. İth. İht. Tic. Ltd. Şti.’nin sorumlu olduğu, diğer davalı … Un ve Tic. Ltd. Şti.’ye rücu kuralları gereği husumet yönetilemeyeceği gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulü ile, 44.476,12 TL’nin 16/04/2007 tarihinden itibaren ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, birleşen davanın kısmen kabulü ile, 59.000 USD’nin 14/11/2008 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte birleşen dosya davalıları … ile … …lararası Taş. İth. İht. Tic. Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı-birleşen dosya davalısı ……lararası Nakliyat San. Tic. Ltd. Şti. vekili ve birleşen dosya davalıları … …lararası Taş. İth. İht. Tic. Ltd. Şti. . ve … vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı/birleşen dosya davacısı ……lararası Nakliyat San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin asıl davaya ilişkin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Davalı/birleşen dosya davacısı ……lararası Nakliyat San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin birleşen davaya ilişkin temyiz itirazına gelince; birleşen dava, uluslararası eşya taşıma sözleşmesi kapsamında meydana gelen kaza sebebiyle ödendiği iddia edilen hasar tutarının birleşen dosya davalılarından rucuen tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda açıklanan gerekçelerle birleşen dosya davalıları … …. Taş. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti. ve … yönünden davanın kabulüne, … Un ve Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, birleşen dava, Türkiye’den Irak’a yapılan karayolu ile eşya taşıması ile ilgili bulunduğuna göre, uyuşmazlığın Karayolunda …lararası Eşya Taşıma Sözleşmesi Hakkında Konvansiyon (…) hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir.
Nitekim, Konvansiyon’un uygulama alanı başlıklı 1. maddesinde, taşıma sözleşmesinde yükleme yeri ve teslim için belirlenen yerin, en az biri akit ülke olan iki ayrı ülkede olması halinde, tarafların ikametgahı ve milliyetine bakılmaksızın ücret karşılığında karayolundan yapılacak taşımalarda Konvansiyon hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir. Buna göre, uyuşmazlıkta uygulama alanı bulan … hükümlerine göre tarafların sorumluluğunun değerlendirilmesi gerekirken, TTK hükümlerine göre değerlendirme yapan bilirkişi raporu esas alınarak birleşen dosya davalısı … Un ve Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
3- Birleşen dosya davalıları … …. Taş. İht. İhr. Tic. Ltd. Şti. ve … vekilinin birleşen davaya yönelik temyiz itirazlarına gelince; yukarıda da detaylı olarak açıklandığı üzere, somut uyuşmazlığın Karayolunda …lararası Eşya Taşıma Sözleşmesi Hakkında Konvansiyon (…) hükümlerine göre çözümlenmesi ve tarafların talep ve sorumluluklarının Konvansiyon hükümlerine göre değerlendirilmesi gerekirken, TTK hükümlerine göre değerlendirme yapan bilirkişi raporu esas alınarak birleşen dosya davalıları … …. Taş. İht. İhr. Tic. Ltd. Şti. ve …’nın sorumluluklarına karar verilmesi doğru olmadığı gibi, adı geçen davalıların cevap dilekçesinde açıkça zamanaşımı definde bulunulmuş olduğunun anlaşılmasına göre, zamanaşımı defi yönünden olumlu veya olumsuz bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ayrıca, davalı/birleşen dosya davacısı ……. Nak. San. Tic. ve Ltd. Şti., dava dışı asıl taşıyıcı … Ltd. Şti. aleyhine nakliye sigortacısı şirket tarafından hasar nedeniyle açılan rucuen tazminat davasına istinaden 59.000,00 USD tutarındaki tazminatın kendisi tarafından ödenmek zorunda kaldığını belirtmiş ve mahkemece de bu tutar üzerinden birleşen davanın kabulüne karar verilmiş ise de, dosya kapsamına sunulan bilgi ve belgelere göre, emtiada meydana gelen hasar sebebiyle sigorta şirketince açılan Reyhanlı Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/22 E. 2012/330 K. (eski: 2007/266 E. 2008/454 K.) sayılı rucuen tazminat davasının henüz sonuçlanmadığı ve birleşen dosya davacısının ödediğini belirttiği tazminata dayanak ilk mahkeme kararının temyiz incelemesi neticesinde bozulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Buna göre, adı geçen rucuen tazminat davasının kesinleşmesi beklenilmeden, gerçek zarar tutarı usulünce araştırılmadan ve uyuşmazlığın çözümünde uygulanacak olan … Konvansiyonu’nun 23. maddesindeki sınırlı sorumluluğa ilişkin düzenleme tartışılmadan yazılı şekilde bozulan ilk mahkeme kararına istinaden ödendiği belirtilen tazminat tutarının tamamına hükmedilmesi de doğru olmamış, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı/birleşen dosya davacısı ……. Nak. San. Tic. ve Ltd. Şti. vekilinin asıl davaya ilişkin tüm temyiz itirazlarının reddi ile asıl davaya ilişkin olarak verilen hükmün ONANMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı/birleşen dosya davacısı ……. Nak. San. Tic. ve Ltd. Şti. vekilinin birleşen davaya ilişkin temyiz itirazının kabulü ile, birleşen davada verilen hükmün adı geçen mümeyyiz davalı/birleşen dosya davacısı yararına BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, birleşen dosya davalıları … …. Taş. İht. İhr. Tic. Ltd. Şti. ve … vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, birleşen davada verilen hükmün adı geçen mümeyyiz birleşen dosya davalıları yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden taraflara iadesine, 04.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

14.02.2014 – İ.K.