YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/16495
KARAR NO : 2014/18156
KARAR TARİHİ : 21.11.2014
MAHKEMESİ : MERSİN 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 28/06/2013
NUMARASI : 2008/175-2013/181
Taraflar arasında görülen davada Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 28/06/2013 tarih ve 2008/175-2013/181 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili ile davalı … Teks. Tur. Mob. İnş. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti.vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 21/11/2014 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davalılardan …. Teks. Tur. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. vekili Av. B.. A.. dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı …. Ltd. Şti.’nin göndericisi, davalı M….Ltd. Şti.’nin ilk, diğer davalının ise alt taşıyıcısı olduğu yükün Türkiye’den Kazakistan’a taşınması konusunda müvekkili ile alt taşıyıcı arasında taşıma sözleşmesi düzenlendiğini, diğer davalıların da bu sözleşmeden haberdar olduklarını, taşıma sözleşmesine göre navlun ücretinin %80’inin peşin, %20’sinin ise varış yerinde ödeneceğini, ancak davalıların isteği ile taşımanın gecikmemesi için müvekkilinin navlun ücretini almadan yola çıktığını, gümrüğe ulaştıktan sonra yasal zorunluluklar nedeni ile müvekkilinin gümrük sahasında beklediğini, davalılarca taahhüt edilen navlun ücreti ile bekleme ücretinin ihtara rağmen ödenmemesi nedeniyle müvekkilinin eşya üzerindeki hapis hakkını kullandığını, eşyanın araçtan boşaltılarak yediemine teslim edildiğini, daha sonra davalıların şikayet yoluyla bu eşyayı teslim aldıklarını, navlun ve beklem ücretleri ile hapis hakkının uygulanması için yapılan masrafların tahsili için bu davanın açılmasının zorunluluk oluşturduğunu ileri sürerek, 7.419 TL navlun alacağının yükleme tarihinden, bekleme ücretinin ihtarname tarihinden, sair alacakların ise dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 13.06.2012 tarihli ıslah dilekçesi ile navlun ve bekleme ücreti olarak 33.237 TL’nin tahsilini istemiştir.
Davalı …. Ltd. Şti. vekili, davanın reddini istemiş, diğer davalılar davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının, göndericisi davalı Dağdeviren şirketi olan emtiayı, Türkiye’den Kazakistan’a karayoluyla taşımak için alt taşıyıcı olan A… Ltd. Şti. ile taşıma sözleşmesi düzenlediği, diğer davalının da ilk taşıyıcı olduğu, sözleşme gereğince emtianın 04.02.2008 tarihinde araca yüklendiği, 12.000 USD olarak belirlenen taşıma ücretinin %80’inin peşin, %20’sinin ise teslim yerinde ödenmesinin gerektiği halde davacının, navlun bedeli ödenmeksizin yola çıktığı ve 05.02.2008 tarihinde çıkış gümrüğü olan Doğubeyazıt’a ulaştığı, navlun ücretinin ödenmemesi nedeniyle davacının gümrük kapısında uzun süre beklediği ve daha sonra emtia üzerinde hapis hakkını kullanarak tevdii mahalli tayini yoluna başvurduğu, davacının taşıyıcı olarak üzerine düşen yükümlülükleri yaptığından navlun bedeline ve bekleme ücretine hak kazandığı, her ne kadar alınan ilk bilirkişi raporunda bu miktarlardan yalnızca davacıyla sözleşme imzalayan davalı A… Ltd. Şti.’nin sorumlu olduğu bildirilmiş ise de sonraki raporlarda açıklandığı üzere gönderen ile ilk taşıyıcının da davacıya karşı sorumluluklarının bulunduğu, zira navlun bedelinin gönderen tarafından ilk taşıyıcıya, onun tarafından da alt taşıyıcıya ödendiğinin ispat edilemediği, bununla birlikte davacının yalnızca navlun alacağı için harcını yatırarak usulünce dava açtığı, dava dilekçesinde belirtilen diğer talepleri ile ilgili usulünce açılmış bir davanın bulunmadığı, dolayısıyla diğer taleplerini ıslah yoluyla dahi dava konusu edemeyeceği, ayrıca ıslah dilekçesi artırılan navlun alacağı yönünden davalı Dağdeviren şirketinin zamanaşımı definin TTK’nın 767. maddesi uyarınca yerinde bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davalı Dağdeviren Ltd. Şti. 7.419 TL’Sinden sorumlu olmak kaydıyla 18.387 TL’nin davalılardan müteselsilen tahsiline, bekleme ücreti konusunda usulünce açılmış bir dava bulunmadığından, diğer masraflara ilişkin talep ise atiye bırakıldığından bu hususlarda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ile davalı …. Teks. Tur. Mob. İnş. Ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
1-Dava, taşıma sözleşmesinin ihlal edilmesinden kaynaklanan taşıma ve bekleme ücreti ile taşınan eşya üzerinde hapis hakkının uygulanması için yapılan masrafların tahsili istemlerine ilişkin olup yukarıda yapılan özetten de anlaşılacağı üzere mahkemece, alt taşıyıcı olan davalı A… Ltd. Şti. ile davacı arasında düzenlenen taşıma sözleşmesi gereğince ödenmesi gereken taşıma ücretinin ödenmediği, taşıma ücretinin ödenmemesi nedeniyle davacı araçlarının gümrük kapısında uzun süre beklediği, taşıyıcı olarak yükümlülüklerini yerine getiren davacının taşıma ve bekleme ücretine hak kazandığı, ancak davacının yalnızca taşıma ücreti için usulüne uygun biçimde dava açtığı gerekçesiyle taşıma ücreti yönünden davanın kısmen kabulüne, usulünce açılmış bir dava olmadığından bekleme ücretine ilişkin talep hakkında ise karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Oysa, dava dilekçesinin açıklamalar bölümünde açıkça 7.020 Euro bekleme ücretinin tahsili için işbu davanın açıldığı belirtilmiş olup sonuç kısmında ise bekleme ücretine ihtar tarihinden itibaren faiz işletilmesi istenilmiştir. Ayrıca, 12.05.2010 tarihli oturumda, davacı tarafa dava dilekçesinin açıklanması için süre verilmiş ve davacı vekili de 31.05.2010 tarihli dilekçesinde, davanın navlun ve bekleme ücreti alacağına ilişkin olduğu açıklanmıştır. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davanın taşıma ücreti ile birlikte bekleme ücretinin de tahsiline yönelik olduğunun kabulü ile bu konunun esasına yönelik olumlu olumsuz bir karar verilmesi gerekirken mahkemece, bekleme ücreti konusunda usulünce açılmış bir dava olmadığından bahisle bu konuda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle davacı yararına bozulması gerekmiştir.
2- Öte yandan, fiilen taşımayı gerçekleştiren davacı, davalılardan yalnızca A…Ltd. Şti. ile taşıma sözleşmesi akdetmiş olup bu sözleşmeye dayalı alacaklarını da ancak akidi olan davalıdan istemesi mümkündür. Mahkemece bu hususun gözden kaçırılarak taşıma sözleşmesinde herhangi bir sıfatla yer almayan mümeyyiz davalının da sözleşme kapsamındaki taşıma ve bekleme ücretinden sorumlu tutulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle de mümeyyiz davalı yararına bozulması gerekmiştir.
3-Bozma sebep ve şekline göre davacı vekili ile mümeyyiz davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın taraflar yararına BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekili ile mümeyyiz davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Teks. Tur. Mob.İnş. ve Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcın istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 21/11/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.