YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/16432
KARAR NO : 2014/18128
KARAR TARİHİ : 21.11.2014
MAHKEMESİ : İSTANBUL(KAPATILAN) 36. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 02/07/2013
NUMARASI : 2011/156-2013/151
Taraflar arasında görülen davada İstanbul(Kapatılan) 36. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 02/07/2013 tarih ve 2011/156-2013/151 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 21.11.2014 günü hazır bulunan davacı vekilleri Av. A.E.. ile Av. H.. C.. ve davacı vekili Av. K. P.. dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi . tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı şirket ile dava dışı …. Ltd.Şti. arasındaki 01.06.2004 tarihli “Uzman Ekip Sözleşmesi” kapsamındaki işlerde kullanılacak ekipmanların gümrük çıkış işlemlerinin süratle tamamlanması ve ekipmanların şantiyede hazır bulundurulmasını sağlamak amacıyla 07.06.2004 tarihinde kira sözleşmesi yapıldığını, anılan taraflar ile müvekkili şirket arasında imzalanan 14.09.2004 tarihli protokol ve protokol eki ile müvekkilinin vereceği avans teminat mektubu karşılığında davalının müvekkiline (80.000)USD avans ödemesinin kararlaştırıldığını, davalının protokolle üstlendiği avans ödeme edimini yerine getirmediği gibi müvekkilince hazırlanan 08.09.2004 tarih ve (80.000)USD tutarındaki teminat mektubunu 01.12.2004 tarihinde paraya çevirdiğini, 02.12.2004 tarihli ihtarnameyle de değinilen tüm sözleşme ve protokolleri feshettiğini ihbar ettiğini, davalının teminat mektubunu paraya çevirmesinin haksız iktisap oluşturduğunu ileri sürerek, (80.000)USD’nin faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkiliyle dava dışı …. Ltd. arasında 01/06/2004 tarihinde uzman ekip anlaşması imzalandığını, gerekli ekipmanın sağlanması amacıyla da 07/06/2004 tarihli sözleşme imzalandığını, bu sözleşmeler kapsamında davacı ile müvekkili ve …. Ltd.Şti. arasında davacının müşterek ve müteselsil sorumluluğu kabul ettiği 14/09/2004 tarihli sözleşme ve ek sözleşmenin imzalandığını, 14.09.2014 tarihli sözleşmede davacı ile …Ltd.Şti’nin birlikte kiraya veren olarak yer alıp, davacının sözleşmede yer alan tüm hak ve yükümlülükleri yerine getireceği ve bu işlerin yerine getirilmesinden … Ltd. Şti. ile birlikte müteselsilen sorumlu olacağının, en geç 12/10/2004 tarihinde ekipmanların şantiyeye varmış olacağının kabul edildiğini, bu taahhütlerin sadece 07/06/2004 tarihli anlaşmada değil, bizzat davacının dayandığı 14/09/2004 tarihli anlaşma ve ek protokolde de Yer aldığını, bu anlaşmada kiraya verenlerin Herkül 2 dubasının yerine aynı özellikte yeni bir duba temin edilmesi ve A…. AŞ’ye teslimiyle A… AŞ’nin davacının …. Bankası’ndan temin ettiği 80.000 USD tutarlı teminat mektubu karşılığında …. ve Makin Ltd.Şti’ne söz konusu dubanın yapımı için 80.000 USD avans vermeyi kabul ettiğinin hüküm altına alındığını, bu miktarın 3 taksit halinde kiraya veren ….. Ltd’ye ödendiğini, davacının da bu ödemeye itiraz etmediğini, sözleşmede kararlaştırılan vadede ekipmanların şantiyeye ulaştırılmadığını, sözleşmenin verdiği yetkiyle teminat mektubunun nakde çevrildiğini ve sözleşmenin feshedildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, kati teminat mektupları sözleşmenin icrasını temin için verildiği halde avans teminat mektuplarının sözleşmenin icrasını değil, borç olarak verilen bir miktar paranın iadesini temin amaçlı olarak verildikleri, bu fonksiyonu dışında örneğin sözleşmenin haklı feshi halinde dahi irat kaydedilmesinin mümkün olmadığı, protokolden önce düzenlenen teminat mektubu ile davacının taraf olmadığı 07.06.2004 tarihli kira sözleşmesi hükümlerine göre davalı tarafından davacıya avans olarak ödenecek (80.000,00) USD’nin davacının edimini tamamen veya kısmen yerine getirmemesi durumunda, düzenleyen bankaca davalı muhataba ödenmesinin taahhüt edildiği davalı muhatabın 14.09.2004 tarihli protokolle üstlendiği (80.000,00) USD avans ödeme borcunu 16.09.2004, 23.09.2004 ve 30.09.2004 tarihlerinde üç taksit halinde dava dışı kiralayan (Subservis Ltd.) ifa etmiş olmakla birlikte, avans teminat mektubu metni ve 14.09.2004 tarihli protokol uyarınca davacıya herhangi bir avans ödemesi yapmadığı, protokolde davalı kiracının davacı veya … Ltd’ye yapacağı avans ödemesinin her ikisi yönünden geçerli bir ödeme olacağı yolunda açık bir hükme yer verilmediği,14.09.2004 tarihli protokol hükümleri gereği A…. AŞ’nin avans ödeme yükümlülüğü davacı şirkete karşı olup, bu avans alacağı yönünden davacı ile Subservis arasında müteselsil bir alacaklılık bulunmadığı, bu doğrultuda BK’nun 148/3. maddesi hükmü koşulları bulunmadığından Subservis’e yapılan ödeme ile davalının davacıya karşı mevcut ve devam eden yükümlülüğünün de ifa edilmiş sayılamayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, davacının verdiği avans teminat mektubunun davalı tarafça haksız surette paraya çevrildiği iddiasına dayalı tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de dava konusu . .. Bankasına ait 08.09.2004 tarih ve 754707 nolu 80.000 USD tutarındaki teminat mektubu içeriğinde “firmanız ile yapılan 07.06.2004 tarihli sözleşme sonucunda …. Power Plant Brine Outfall Project işine ait 07.06.2004 tarihli kira sözleşmesi hükümlerine göre …..Mühendislik İnş. Tic.Ltd.Şti’ne avans olarak ödeyeceğiniz 80.000 USD’yi kurumumuz garanti ettiğinden adı geçenin taahhüdünü ilgili sözleşme hükümlerine göre kısmen veya tamamen yerine getirmediği bankamıza yazılı olarak bildirildiği taktirde….ödemeyi taahhüt ediyoruz” hükmü düzenlenmiştir. Teminat mektubunda atıf yapılan 07.06.2004 tarihli sözleşme; davalı ile dava dışı . …Ltd. Şirketi arasında imzalanmış olup sözleşmeyle dava dışı …Ltd.Şti’ne ait makine ve ekipmanların davalının Cezayir’de aldığı ve sözleşmede “….Power Plant Brine Outfall Project” olarak adlandırılan işte kullanılmak üzere kiraya verilmesi kararlaştırılmıştır. Ancak anılan bu sözleşmeden ve teminat mektubundan sonra 14.09.2004 tarihinde davacı, davalı ve dava dışı …. Ltd.Şti. arasında imzalanan sözleşmede ise 07.06.2004 tarihli sözleşmeye atıf yapılarak, 1. bendinde “M.-İn’in S… ile birlikte kiraya veren olarak yer alması konusunda mutabık kalındığı, 2. bendinde M..-in’in sözleşmede yer alan tüm hak ve yükümlülükleri yerine getireceği ve sözleşme konusu tüm işlerin yerine getirilmesinden S… ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağının kararlaştırıldığı ve 4. maddesinde ise “A…, Mak-İn’in Yapı Kredi Bankası’ından temin etmiş olduğu 08.09.2004 tarih ve 754707 nolu 80.000 USD tutarındaki teminat mektubu karşılığında S… ve M…-İn’e sözleşmede kararlaştırılan dubanın yapımı için 80.000 USD tutarında ilave ara avans vermeyi kabul ettiği” düzenlenmekle işbu davanın taraflarının da … Müh.Ltd.Şti. ve Alsim A….San.Tic.AŞ olmasına göre mahkemenin “protokolde davalı kiracının davacı veya … Ltd’ye yapacağı avans ödemesinin her ikisi yönünden geçerli bir ödeme olacağı yolunda açık bir hükme yer verilmediği” yönündeki gerekçesi yerinde görülmediği gibi davacı taraf davanın başından beri teminat mektubunun avans teminat mektubu olduğunu ve bu kapsamda kendisine avans ödemesi yapılmadığını iddia etmiş olup davacı vekili 13.05.2013 tarihli dilekçesi ile davalının dava konusu 80.000 USD’lik avans teminat mektubu karşılığı ödendiğini iddia ettiği dekontların üzerinde SVS 203411-197832-192963 şeklinde fatura numaraları yazılı olup aslında bu dekontların dava dışı … …Ltd Şti’nin davalıya kestiği faturaların karşılığı yapıldığının göstergesi olduğunu, dava konusu teminat mektubundan hariç dava dışı … …Ltd Şti. tarafından davalıya verilen …. Türk Özel Finans Kurumu AŞ’ne ait 07.06.2004 tarih 2004/182 nolu 80.000 USD’lik ayrı bir teminat mektubu daha bulunup bu teminat mektubu davalı tarafça nakde çevrilmesine rağmen davalının bu teminat mektubu karşılığı ödeme yaptığına dair teminat mektubu tarihi ile uyumlu ödeme dekontları da ibraz edemediğini iddia ederek anılan teminat mektubu örneğini dosyaya ibraz ettiğine göre mahkemece, davacı vekilinin 13.05.2013 tarihli dilekçesi ile ibraz ettiği teminat mektubu ve diğer deliller üzerinde durularak oluşacak sonuç çerçevesinde karar verilmek gerekirken anılan delillerle ilgili de hiçbir değerlendirme yapılmadan yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.11.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.