YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/3275
KARAR NO : 2013/20396
KARAR TARİHİ : 14.11.2013

Taraflar arasında görülen davada Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 08.12.2011 tarih ve 2007/423-2011/611 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalı-davacı D..P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 12.11.2013 günü hazır bulunan davalı/birleşen davada davacı vekili Av. H.. S.. ile davacı/birleşen dava davalısı vekili Av. O.. A.. dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili asıl davada, müvekkili şirket ile davalı arasında davalı şirkete ait emtiaların taşınması hususunda taşıma sözleşmesi yapıldığını, bu sözleşmeye dayalı olarak müvekkili tarafından davalıya işin yapılması hususunda 400.000 ABD Doları tutarında teminat çeki verildiğini, müvekkilinin taşıma sözleşmesi uyarınca üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiği halde davalının söz konusu teminat çekini iade etmediğini ileri sürerek, davalı tarafa verilmiş olan teminat çekinin müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiş; Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne açılan birleşen davada ise müvekkilinin taşıma sözleşmeleri uyarınca üzerine düşen tüm yükümlülükleri tam ve eksiksiz olarak yerine getirmiş olmasına rağmen son bakiye hakediş tutarı olan 40.750 ABD Dolarının ihtarda bulunulmasına karşın müvekkiline ödenmediğini ileri sürerek, anılan tutarın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili asıl davaya yanıtında, davacının hasarlı ve geç teslimi nedeniyle müvekkilinin zarara uğradığını, davacıya ödenmeyen hak ediş tutarının müvekkilinin uğradığı zararı karşılamadığını, bu nedenle çekin iade edilmediğini, davacının müvekkilinin uğradığı tüm zararı karşıladığı takdirde çekin iade edileceğini savunmuş; birleşen davaya verdiği yanıtta ise davanın CMR 32. maddesi uyarınca zamanaşımına uğradığını, davacının edimini gereği gibi ifa etmemesi nedeniyle müvekkili şirketin dava dışı K.. B.. &R.. S.. A.Ş.’ye karşı yüklendiği teslim borcunu yerine getiremediğini, geç teslim nedeniyle dava dışı anılan şirketin müvekkile yapacağı ödemeden 57.288 ABD Doları kesinti yaptığını, davacıya ödenmeyen hak ediş tutarının müvekkilinin davacı nedeniyle uğradığı zararını karşılamadığını savunarak, davanın zamanaşımı ve esas yönlerinden reddini istemiş; açtığı birleşen davada ise davalı şirketin edimini gereği gibi ifa etmediğini, gecikmeye ve taşınan malların hasara uğramasına sebebiyet vermesi nedeniyle müvekkilinin uğradığı toplam 79.564,00 ABD Doları zarardan davalının müvekkilinden olan son hak ediş tutarı 39.897,00 ABD Dolarının mahsup edilmesi sonrasında davalıdan 39.667,00 ABD Doları alacaklı olduklarını ve müvekkilinin davalının eylemleri nedeniyle dava dışı yabancı firmaya karşı olan edimini süresinde yerine getiremediğini, bu nedenle ticari itibarının zedelendiğini ileri sürerek, söz konusu alacak tutarı ile uğranılan manevi zarar karşılığı olarak 50.000,00 TL’nin faizleriyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dava davalısı H..U..T..İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davacı şirkete ait tüm emtiaların tam ve eksiksiz olarak varış yerine ulaştırıldığını, meydana gelen 6 günlük gecikmenin müvekkili şirketten kaynaklanmadığını savunarak, birleşen davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, CMR 30. maddesi çerçevesinde taşıması yapılan emtianın, taşıma sözleşmesine uygun şekilde alıcısına teslim edildiğinin karine olarak kabulü gerektiği, karinenin aksinin ispatlanmadığı, davalı-karşı davacı taraf aleyhine dava dışı yabancı şirket tarafından tahakkuk ettirilen cezai şarta davacı-karşı davalı tarafından gerçekleştirilen taşıma sırasında vuku bulan kazanın ve bu sebeple yaşanan gecikmenin sebebiyet vermediği, asıl davaya konu çekin teminat çeki olarak verildiği, davalı-birleşik davacının alacaklı olduğunu ispat eden başkaca bir delil sunamadığı, bu nedenle çeki iade etmesi gerektiği sonucuna varılarak, asıl davada davanın kabulü ile 400.000 Dolar miktarlı çekin teminat çeki olması nedeni ile davacıya iadesine, birleşen Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/252 esas sayılı dosyasında, davanın kısmen kabulü ile 39.897,00 ABD Dolarının dava tarihinden itibaren işleyecek devlet bankalarınca 1 yıllık ABD doları mevduata ödenen en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, birleşen Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2007/730 esas sayılı dosyasındaki davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı-davacı D.. P.. Y..ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmaması ile davacı-davalı H.. U..Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından 10.01.2007 tarihinde yapılan teslim ile sonuçlanan taşıma sırasında malların bir kısmının hasarlandığı ve hasarlı olarak teslim edildiğine ilişkin olarak davalı-davacı D.. P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından ileri sürülen iddianın kanıtlanamamış olmasına göre, davalı-davacı D.. P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Davacı H.. U.. Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından son bakiye hak ediş tutarının davalı D.. Y.. A.Ş.’den tahsiline yönelik olarak açılan birleşen davada, davalı D.. P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılan savunmada, istenen alacağın zamanaşımına uğradığı ileri sürülerek, zamanaşımı def’inde bulunulmuş olması karşısında, mahkemece öncelikle ileri sürülen zamanaşımı def’inin yerinde olup olmadığı incelenerek, bu konuda olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, ileri sürülen bu husus üzerinde durulmadan uyuşmazlığın esasına girilerek karar verilmesi doğru görülmemiş, davacı H..U..Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından açılan birleşen davada verilen kararın öncelikle bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3- D.. P..Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından açılan birleşen davada ise davacı D.. P..Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş., davalı H..U..Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin yaptığı taşıma sırasında gecikmeye ve malların hasara uğramasına sebebiyet verdiğini ileri sürerek, gecikme ve hasar nedeniyle uğradığı zararın tazminini istemiş ise de malların hasarlı olarak teslim edildiğine ilişkin iddiasını kanıtlayamamıştır. Taşıyıcı H.. U.. Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin üstlendiği taşıma sırasında 27.11.2006 tarihinde meydana gelen tek taraflı kaza sonucu tırda yüklü mallar hasara uğramış ise de davacı D.. P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş., bu kazaya ilişkin olarak meydana gelen hasarın sigorta şirketi tarafından tazmin edildiğini, hasarlanan malların yeniden ürettirilerek davalı taşıyıcı tarafından yeniden yüklemesinin yapıldığını, davalının kusuru nedeniyle taşımanın geciktiğini ileri sürmüş olup, davalı ise meydana gelen gecikmenin kendisinden kaynaklanmadığını savunmuştur. Davalı taşıyıcı, gecikmenin kendisinin sorumluluğunda olmayan bir nedenden kaynaklandığını ispat edememiş olması karşısında gecikme nedeniyle meydana gelen zararı tazminle yükümlüdür.O halde tarafların da kabulünde bulunan geç teslim olgusunun varlığı karşısında, davalının malları geç tesliminden dolayı davacının uğradığı zararın mahkemece, taşımanın tabi olduğu CMR hükümleri kapsamında tayin ve takdiri gerekirken, yazılı gerekçe ile gecikmeden kaynaklanan zarara ilişkin istemin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, davacı D.. P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından açılan birleşen davada verilen kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
4- Asıl davada davacı taşıyıcı, üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiği iddiasıyla davalı iş sahibi D.. P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş.’ye verdiği teminat çekinin iadesini istemiş olup, mahkemece asıl davanın kabulüne karar verilmiş ise de asıl davanın kabulü, taşıyıcının taşımayı yaptıran D.. P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş.’ye karşı taşımadan doğan tüm yükümlülükleri yerine getirmiş olmasına, taşıtanın kendisine karşı ileri sürebileceği bir tazminat veya alacak hakkının bulunmamasına bağlı olup, D.. P..Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin açtığı birleşen davada verilecek kararın, asıl davanın konusu olan çekin iadesi istemine ilişkin davada verilecek kararı etkileyebilecek olması nedeniyle asıl davada verilen kararın da bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı-davacı D..P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine; (2), (3) ve (4) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı-davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile asıl ve birleşen davalarda verilen kararın davalı-davacı D.. P..Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. yararına BOZULMASINA, takdir olunan 990,00 TL duruşma vekalet ücretinin asıl ve birleşen davada davacı H.. U.. Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davalı/birleşen dava davacısı D..P.. Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş.’ye verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 14.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.