YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/13977
KARAR NO : 2012/19664
KARAR TARİHİ : 03.12.2012

MAHKEMESİ : FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İzmir Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 29/07/2011 tarih ve 2011/14-2011/144 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, mimar olan müvekkilinin İzmir Oto Sanayi Sitesi Kompleksi’nin proje sahibi olduğunu, projenin, yetkili makamca onaylanarak inşaatların tamamlandığını ve kooperatif tarafından ferdi mülkiyete geçirilerek, üyelerine tapularının verildiğini, ancak davalı … ’nun sahip olduğu parselde bulunan binayı projeye aykırı olarak değiştirildiğini, dış görünüşünün bozduğunu, bu suretle müvekkilinin eser haklarını ihlal ettiğini ileri sürerek FSEK 16, 2, 3, 4 ve 68 ve 70. maddeler uyarınca, davalının haksız eylemi nedeniyle 12.000,00 TL manevi tazminat ile üç kat tazminatın şimdilik 1.000,00 TL’lik kısmının davalıdan dava tarihinden işleyen faizi ile tahsilini, kaçak yapılan kısımların eski hale iadesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, işyerinde imar kanunlarına aykırı hiçbir yapının mevcut olmadığını, ihtiyaç nedeniyle gerekli yerlerden izin alınarak bir kat çıktığını, bunun için davacı izninin gerektiğini bilmediğini, ayrıca davacının kendisinin dahi aynı sitede dükkan sahibi olduğunu ve dükkanlarını tadilat yaparak proje dışı birleştirmiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, söz konusu mimari yapının, FSEK’te öngörülen hususiyet koşulunu taşımadığı, FSEK 1/B, (a) maddede yazılı eser tanımına uymadığı, sıradan ve özgün olmayan bir yapı olduğu, dolayısıyla, davacının, mimari yapı bakımından eser korumasından yararlanması mümkün bulunmadığı için FSEK 68 ve 70. maddede yazılı tazminat taleplerini ileri süremeyeceği, ayrıca binaların içerisinde kullanım ve pratikliğe yönelik birtakım değişikliklerin yetkili kurumlara onaylatmak sureti ile yapabilmeleri mümkün bulunduğu, bunun için davacıdan izin alınmasının koşul olamayacağı ve değişikliklerin FSEK hükümlerini ilgilendiren bir yönü bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve davacıya ait mimari projenin uygulandığı yapının 5846 Sayılı FSEK 4/3. maddesi anlamında güzel sanat eseri olmadığının anlaşılmasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-5846 Sayılı FSEK 2/3. maddesi uyarınca projelerin ilim ve edebiyat eseri olarak korunabilmesi için, aynı kanunun 1/B-(a) bendi gereğince her halükarda sahibinin hususiyetini taşıması gereklidir.Bu bakımdan mahkeme kararının 8. bendindeki projenin “hususiyet şartı aranmaksızın” korunacağına dair görüş isabetli olmamakla birlikte, esasen mahkemece görüşüne başvurulan bilirkişilerce davacı tarafından meydana getirilen mimari projenin 5846 Sayılı FSEK 2/3 ve 1/B-a maddeleri anlamında bir ilim ve edebiyat eseri olduğu mütalaa edildiğinden bu husus bozma nedeni sayılmamıştır.
Ancak, mülga 818 sayılı BK’nun 355 vd. maddeleri uyarınca bir eser siparişi sözleşmesi kapsamında davacı tarafından meydana getirilerek işverene teslim olunan ve zemine uygulanan nihai proje üzerindeki mali hakların karşı tarafa geçmesi halinde dahi; eser sahibinin 5846 sayılı FSEK 14 vd. maddeleri uyarınca sahip olduğu ve devredilemez nitelikteki manevi hakları korunmaya devam etmektedir.
Dosyada mevcut bilirkişi raporuna göre, davacının çizdiği proje üzerinde bir başkası tarafından gerçekleştirilen tadilat projesiyle değişiklik yapıldığı belirtilmiştir.
5846 sayılı FSEK 16. maddesi uyarınca, eser sahibinin eserin bütünlüğüne yönelik değiştirmelerin önlenmesini isteme hakkı mevcut olup anılan manevi hak bir başkasına devredilemez.
Bu nedenle, gerçekleştirilen tadilat projesinin 5846 Sayılı FSEK 16. maddesi anlamında davacıya ait orijinal mimari projenin bütünlüğünü ihlal edip etmediği hususunda bilirkişi heyetinden ek görüş alınarak davacının manevi tazminat talebi hakkında bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve değerlendirme sonucu bu istemin de reddine karar verilmesi isabetli görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 26/11/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.