YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2022/4008
KARAR NO : 2023/4806
KARAR TARİHİ : 05.06.2023

MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına dolandırıcılık, kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği
KARAR : İddianamenin iadesi kararı

Karşıyaka Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen 15.01.2021 tarihli ve 2021/565 Soruşturma, 2021/339 Esas sayılı iddianamenin iadesine ilişkin Karşıyaka 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 03.02.2021 tarihli ve 2021/17 iddianame değerlendirme sayılı kararının itiraz edilmeden kesinleştiği belirlenmiştir.
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 28.03.2022 tarihli ve 2021/16879 sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 20.05.2022 tarihli ve KYB-2022/49362 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü:

I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 20.05.2022 tarihli ve KYB-2022/49362 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
” 2802 sayılı Hakimler Ve Savcılar Kanunu’nun 114. maddesinde yer alan “Adalet komisyonlarının görevleri şunlardır:
a) Atamaları doğrudan Bakanlıkça yapılanlar dışındaki adlî ve idarî yargı ile ceza infaz kurumları ve tutukevleri personelinin;
1) İlk defa Devlet memurluğuna atanacaklardan merkezî sınavda başarılı olanların ilgili yönetmelik hükümlerine göre düzenlenecek sözlü ve gerektiğinde uygulamalı sınavlarını yapmak, hukuk fakültesi ve adalet meslek yüksek okulu mezunlarına öncelik tanımak kaydıyla başarılı olanların atanmalarını teklif etmek.
2) Aslî Devlet memurluğuna atanmaları, sicil ve disiplin işlemleri, görevden uzaklaştırılmaları, aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlemlerini bu Kanun ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile ilgili mevzuat hükümlerine göre yerine getirmek.
3) Naklen veya hizmet gereği atamasını, ilgili mahkeme başkanı, hâkim veya Cumhuriyet savcısının görüşünü alarak, yetki alanı içerisinde yapmak.
4) Geçici olarak görevlendirmesini, yetki alanı içerisinde altı ayı geçmemek üzere yapmak.
b) Kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek.
İlk defa Devlet memurluğuna atanması teklif edilen personelin atanmaları Bakanlık onayı ile tamamlanır. Bu personelin atanması, eğitilmesi ile ilgili usûl ve esaslar yönetmelikte gösterilir.
Bu madde kapsamındaki personeli, ilgili adalet komisyonunun muvafakati, teklifi veya hizmetin gereği olarak başka bir adalet komisyonunun yetki alanına naklen atama veya geçici olarak görevlendirme yetkisi Adalet Bakanlığına aittir.”,
Anılan Kanun’un 116. maddesinde yer alan “Bu kısımda yazılı memurların görevlerinden … suçlarından dolayı bulundukları yer Cumhuriyet savcılığınca doğrudan doğruya genel hükümler dairesinde soruşturma ve kovuşturma yapılır.”,
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 161/5. maddesinde yer alan “Kanun tarafından kendilerine verilen veya kanun dairesinde kendilerinden istenen adliye ile ilgili görev veya işlerde kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kamu görevlileri ile Cumhuriyet savcılarının sözlü veya yazılı istem ve emirlerini yapmakta kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kolluk âmir ve memurları hakkında Cumhuriyet savcılarınca doğrudan doğruya soruşturma yapılır……” şeklindeki hükümler birlikte değerlendirildiğinde,
Ceza infaz kurumları ile tutukevleri personelinin görevlerinden … suçlarından dolayı bulundukları yer Cumhuriyet savcılığınca doğrudan doğruya genel hükümler dairesinde soruşturma ve kovuşturma yapılacağı, somut olayda Menemen R Tipi Kapalı ve Açık Ceza İnfaz Kurumuna ihale ile alınan 27 kalem yaş sebze ve meyve alımında kuruma teslim edilen mallar ile kesilen faturalar arasında farklar bulunduğunun tespiti nedeniyle Cezaevi İdaresince yapılan suç duyurusu üzerine başlatılan soruşturma sonunda düzenlenen iddianamenin, Karşıyaka 3. Ağır Ceza Mahkemesince şüphelilerden … …’ın kamu görevlisi olması sebebiyle soruşturma izni alınması gerektiğinden bahisle iadesine karar verilmiş ise de, anılan şüphelinin İnfaz Kurumunda ambar memuru olarak görev yaptığı ve bu durumda hakkında görevinden … atılı suçlardan bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığınca doğrudan doğruya genel hükümler dairesinde soruşturma ve kovuşturma yapılabileceği gözetilmeden iddianamenin iadesine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.

II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Kanun’un, “İddianamenin iadesi” başlıklı 174 üncü maddesinin birinci fıkrası;
“(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
…
d) (Ek:17/10/2019-7188/20 md.) Soruşturma veya kovuşturma yapılması izne veya talebe bağlı olan suçlarda izin alınmaksızın veya talep olmaksızın düzenlenen,
…“
İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
Şeklinde düzenlenmiştir.
2. Karşıyaka 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 03.02.2021 tarihli ve 2021/17 iddianame değerlendirme sayılı kararı ile; “…şüphelilerden … … suç tarihinde kamu görevlisi olmasına rağmen şüpheli hakkında 4483 Sayılı Yasa hükümleri uyarınca yetkili merciden soruşturma izni alınması gerektiği halde soruşturma izni alınmadan iddianame düzenlendiği anlaşıldığından, iddianamenin CMK.nun 174/1-d maddesi uyarınca…” iadesine karar verilmiştir.
3. 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 114 üncü maddesinde; “Adalet komisyonlarının görevleri şunlardır: a) Atamaları doğrudan Bakanlıkça yapılanlar dışındaki adlî ve idarî yargı ile ceza infaz kurumları ve tutukevleri personelinin; 1) İlk defa Devlet memurluğuna atanacaklardan merkezî sınavda başarılı olanların ilgili yönetmelik hükümlerine göre düzenlenecek sözlü ve gerektiğinde uygulamalı sınavlarını yapmak, hukuk fakültesi, adalet meslek yüksek okulu veya meslek yüksekokullarının adalet veya ceza infaz ve güvenlik hizmetleri programı, lise veya meslek liselerinin adalet alanı ve ilgili mevzuat uyarınca bunlara denkliği kabul edilen program veya alan mezunlarına öncelik tanımak kaydıyla başarılı olanların atanmalarını teklif etmek. 2) Aslî Devlet memurluğuna atanmaları, sicil ve disiplin işlemleri, görevden uzaklaştırılmaları, aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlemlerini bu Kanun ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile ilgili mevzuat hükümlerine göre yerine getirmek.3) Naklen veya hizmet gereği atamasını, ilgili mahkeme başkanı, hâkim veya Cumhuriyet savcısının görüşünü alarak, yetki alanı içerisinde yapmak. 4) Geçici olarak görevlendirmesini, yetki alanı içerisinde altı ayı geçmemek üzere yapmak. b) Kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek. (Ek ikinci fıkra:14/4/2020-7242/64 md.)(3) Bakanlıkça, birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendindeki görevlerin bir kısmı veya tamamının Bakanlık bünyesinde oluşturulacak sınav kurullarınca yerine getirilmesine de karar verilebilir. İlk defa Devlet memurluğuna atanması teklif edilen personelin atanmaları Bakanlık onayı ile tamamlanır. Bu personelin atanması, eğitilmesi ile ilgili usûl ve esaslar ile sınav kurullarının oluşumu yönetmelikte gösterilir. (3) Bu madde kapsamındaki personeli, ilgili adalet komisyonunun muvafakati, teklifi veya hizmetin gereği olarak başka bir adalet komisyonunun yetki alanına naklen atama veya geçici olarak görevlendirme yetkisi Adalet Bakanlığına aittir ve aynı Kanun’un Soruşturma ve kovuşturma usulü başlıklı 116 ncı maddesinde ise; “Bu kısımda yazılı memurların görevlerinden … suçlarından dolayı bulundukları yer Cumhuriyet savcılığınca doğrudan doğruya genel hükümler dairesinde soruşturma ve kovuşturma yapılır.” hükümleri yer almaktadır.
4. 5271 sayılı Kanun’un Cumhuriyet savcısının görev ve yetkileri başlıklı 161 inci maddesinin beşinci fıkrasının; “Kanun tarafından kendilerine verilen veya kanun dairesinde kendilerinden istenen adliye ile ilgili görev veya işlerde kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kamu görevlileri ile Cumhuriyet savcılarının sözlü veya yazılı istem ve emirlerini yapmakta kötüye kullanma veya ihmalleri görülen kolluk âmir ve memurları hakkında Cumhuriyet savcılarınca doğrudan doğruya soruşturma yapılır…” şeklinde düzenlendiği belirlenmiştir.
5. Bu kapsamda incelenen dosya içeriğine göre; şüpheliler hakkında atılı suçlardan başlatılan soruşturma kapsamında, Karşıyaka Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen 15.01.2021 tarihli ve 2021/339 Esas sayılı iddianamenin, şüphelilerden … … hakkında soruşturma izni alınması gerektiği şeklindeki gerekçe ile iade edildiği anlaşılmış ise de, … …’ın suç tarihinde İzmir Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonuna bağlı olarak Menemen R Tipi Kapalı ve Açık Ceza İnfaz Kurumunda ambar memuru olarak görev yaptığının belirlenmesi karşısında; yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, şüpheli hakkında doğrudan doğruya genel hükümler dairesinde soruşturma ve kovuşturma yapılacağı gözetilmeden yazılı şekilde iddianamenin iadesine karar verilmesi Kanun’a aykırı olup kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.

III. KARAR
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. Karşıyaka 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 03.02.2021 tarihli ve 2021/17 iddianame değerlendirme sayılı kararının 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,

5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için dava dosyasının, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,

05.06.2023 tarihinde karar verildi.