YARGITAY KARARI
DAİRE : 11. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2022/10342
KARAR NO : 2023/1197
KARAR TARİHİ : 06.03.2023
MAHKEMESİ :Sulh Ceza Hakimliği
… 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 11.10.2021 tarihli ve 2021/3701 Değişik … sayılı kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 271 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca kesin nitelikte olması sebebiyle karar tarihi olan 11.10.2021’de kesinleştiği belirlenmiştir.
… Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 21.09.2022 tarihli ve 2022/22002 sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 09.11.2022 tarihli ve KYB-2022/124695 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü:
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 09.11.2022 tarihli ve KYB-2022/124695 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
“… Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 15/10/2021 tarihli ve 2021/17527 soruşturma, 2021/14814 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın, daha önce aynı suçlar ve şüphelilere ilişkin soruşturma yapılarak karar verildiği şeklinde gerekçe ile verilmiş olması nedeniyle anılan kovuşturmaya yer olmadığı kararının gerekçesinin usule dair olduğu nazara alındığında mercii … 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 16/12/2021 tarihli ve 2021/5227 değişik … sayılı kararı kanun yararına bozma incelemesine konu edilmeksizin yapılan incelemede,
Tacir veya şirket yöneticileri ile kooperatif yöneticilerin dolandırıcılığı ve resmi belgede sahtecilik suçlarından şüpheliler … ve diğerleri haklarında yapılan soruşturma evresi sonunda … Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 02/05/2019 tarihli ve 2018/10222 soruşturma, 2019/8241 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itiraz üzerine, … 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/06/2019 tarihli ve 2019/2112 değişik … sayılı kararı ile dosyada bir kısım eksiklikler bulunması sebebiyle itirazın kabulü ile kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırılmasına karar verilmesini müteakip, şüpheliler haklarında anılan suçlardan … Cumhuriyet Başsavcılığınca 07/01/2020 tarihli ve 2019/16704 soruşturma, 2020/161 esas, 2020/14 sayılı iddianamenin düzenlendiği ancak … 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 27/01/2020 tarihli ve 2020/7 iddianame değerlendirme sayılı kararı ile iddianamenin iadesine karar verildiği, bu kez eksiklikler giderildiğinden bahisle anılan suçların oluşmadığı gerekçesiyle … Cumhuriyet Başsavcılığınca 30/07/2020 tarihli ve 2020/6928 soruşturma, 2020/9114 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği ve anılan bu karara karşı müştekiler vekili tarafından yapılan itirazın … 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 09/10/2020 tarihli ve 2020/3979 değişik … sayılı kararı ile reddedildiği,
… 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/06/2019 tarihli ve 2019/2112 değişik … sayılı kararı ile … 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 09/10/2020 tarihli ve 2020/3979 değişik … sayılı kararı aleyhine Genel Müdürlüğümüz 2020/17892-Kyb sayılı dosyası üzerinden, ‘1- … 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/06/2019 tarihli ve 2019/2112 değişik … sayılı kararı yönünden yapılan incelemede;
… 1. Sulh Ceza Hâkimliğince, müştekinin şikayet dilekçesinde belirttiği Tuzla Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/622 esas sayılı kararı, … 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 16/08/2007 tarihli ve 2007/126 esas, 2007/231 sayılı kararı, … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/594 esas sayılı kararı, … 1. İcra Müdürlüğünün 2013/2761 esas sayılı kararı, … İcra Hukuk Mahkemesinin 2014/559-560-561esas sayılı dava ve takip dosyaları ile … 1. Noterliğinin 08073 yevmiye numaralı belgeleri hakkında soruşturma için gerekli bilgi ve belgelerin toplanmadığı, herhangi bir inceleme yapılmadığı ve bu hususun tartışılmadığı, bilirkişi incelemesi yapılmadığı, tanık beyanları da alındıktan ve sahtelik ve muvazaa iddiaları hakkında gerekli incelemeler ve etkin soruşturma yapılmadığından bahisle itirazın kabulü ile kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırılmasına karar verilmiş ise de; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 6545 sayılı Kanun’un 71. maddesi ile değişik 173/3. maddesinde yer alan, “Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder…” şeklindeki düzenleme karşısında, Sulh Ceza Hâkimliğince soruşturmanın genişletilmesi kararı verilmesi ve Cumhuriyet savcılığınca söz konusu bu hususlarla ilgili eksiklikler giderildikten sonra şüpheliler hakkında itirazla ilgili bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, doğrudan kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın ortadan kaldırılmasına karar verilmesinde,
2- … 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 09/10/2020 tarihli ve 2020/3979 değişik … sayılı kararı yönünden yapılan incelemede;
… 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/06/2019 tarihli ve 2019/2112 değişik … sayılı kesin nitelikteki kararını müteakip, … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, eksiklikler giderildikten sonra, soruşturmanın genişletilmesi anlamına gelen … 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/06/2019 tarihli ve 2019/2112 değişik … sayılı kararı sebebiyle, 30/07/2020 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına dair karara itiraz üzerine esastan bir karar verilmesi için dosyanın … 1. Sulh Ceza Hâkimliğine gönderilmesi gerektiği gözetilerek, … Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 30/07/2020 tarihli ve 2020/6928 soruşturma, 2020/9114 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararının hukuken yok hükmünde olduğu tespit edilerek, ilk kovuşturmaya yer olmadığına dair karar hakkında esastan bir karar verilmesi için dosyanın … 1. Sulh Ceza Hâkimliğine gönderilmesine, bu nedenle karar verilmesine yer olmadığına ilişkin karar verilmesi gerektiği gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesinde,
İsabet görülmemiştir.’ şeklinde gerekçe ile kanun yararına bozma yoluna başvurulduğu,
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 19/04/2021 tarihli ve 2021/4918 esas, 2021/4457 karar sayılı ilamı ile … 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/06/2019 tarihli ve … 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 09/10/2020 tarihli anılan kararlarının kanun yararına bozulduğu,
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 19/04/2021 tarihli bozma kararını takiben … 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 02/09/2021 tarihli ve 2021/3701 değişik … sayılı kararı ile ‘ … müştekinin şikayet dilekçesinde belirttiği Tuzla Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/622 E., … 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 16.08.2007 tarihli konuyla alakalı kararı ve 2007/126 E., 2007/231 E., … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/594 E., … 1. İcra Müdürlüğünün 2013/2761 E., … İcra Hukuk Mahkemesinin 2014/559-560-561 E. sayılı dava ve takip dosyaları ile … 1. Noterliğinin 08073 yevmiye numaralı belgeleri hakkında C. Savcılığınca bir inceleme ve kovuşturmaya yer olmadığına dair kararda bir irdeleme yapılmadığı; itiraza konu kararda resmi belgede sahtecilik suçu yönünden de kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş ise de suçla alakalı olarak herhangi bir inceleme yaptırılmadığı gibi kararda da bu hususun tartışılmadığı anlaşılmakla müştekilerin şikayetlerinde geçen sahte olduğu iddia edilen belgelerle ilgili bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle bir değerlendirme yapılması gerektiği; müştekiler ile şüpheliler arasındaki yapılmış olan işlemlere ilişkin sözleşmeler, genel kurul kararları ve belirtilen mahkeme kararları ile icra takip dosyaları incelendikten, konuyla alakalı tanık beyanları da alındıktan ve sahtecilik ve muvazaa iddiaları hakkında gerekli incelemeler yapıldıktan sonra şüphelilerin hukuki durumları hakkında bir değerlendirme yapılmasının ve sonucuna göre bir karar verilmesinin etkin soruşturma ilkelerine daha uygun düşeceği …’ şeklinde gerekçe ile soruşturmanın genişletilmesine karar verildiği,
Bahse konu soruşturmanın genişletilmesi kararını müteakip, … 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 11/10/2021 tarihli ve 2021/3701 değişik … sayılı kararı ile … Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 02/05/2019 tarihli ve 2018/10222 soruşturma, 2019/8241 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itirazın reddine karar verilmiş ise de,
… 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 02/09/2021 tarihli ve 2021/3701 değişik … sayılı soruşturmanın genişletilmesine dair kararın gereğine tevessül edilerek genişletme kararı kapsamında eksik hususların ikmal edildiğine dair dosyaya yansıyan bir soruşturma işleminin mevcut olmadığı nazara alındığında, karar verilmesine yer olmadığı kararı verilerek dosyanın gereğinin takdir ve ifası için Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi gerekirken, yazılı şekilde itirazın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Kanun’un, “Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar” başlıklı 172 nci maddesinin birinci fıkrası;
“(1) Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.
…“
Şeklinde düzenlenmiştir.
2. 5271 sayılı Kanun’un, “Cumhuriyet savcısının kararına itiraz” başlıklı 173 üncü maddesinin inceleme konusu ile ilgili olan birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında;
“(1) Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.
(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3)(Değişik: 18/6/2014-6545/71 md.) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) (Değişik: 25/5/2005 – 5353/26 md.) Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.
…“
Hükümleri yer almaktadır.
3. Kanun‘da yer alan düzenlemelerden de görüleceği üzere; kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı itiraz üzerine inceleyen Sulh Ceza Hakimliği, kamu davası açılması için yeterli delil bulunmaması durumunda itirazın reddine, yeterli delil bulunması durumunda itirazın kabulüne veya eksik soruşturma nedeniyle soruşturmanın genişletilmesine karar verebilecektir.
4. Bu kapsamda inceleme konusu soruşturma dosyası değerlendirildiğinde; şüpheliler hakkında atılı suçlardan başlatılan soruşturmada, … Cumhuriyet Başsavcılığının 02.05.2019 tarihli ve 2018/10222 Soruşturma, 2019/8241 Karar sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararına karşı yapılan itiraz üzerine, … 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 25.06.2019 tarihli ve 2019/2112 Değişik … sayılı kararı ile hukuk mahkemesi dosyalarının getirtilmesi, bilirkişi incelemesi yaptırılması, resmi belgede sahtecilik suçu yönünden de değerlendirme yapılması, şeklindeki gerekçelerle itirazın kabulüne ve kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırılmasına karar verildiği, bu karar sonrası düzenlenen iddianamenin iadesini müteakip dosyanın 2020/6928 soruşturma numarası aldığı, bu dosya üzerinden yapılan yazışmalar neticesinde suça konu belgenin ve hukuk mahkemesi dosyalarının getirtildiği, 15.05.2020 tarihinde bilirkişi raporu alındığı, 30.07.2020 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına dair kararda resmi belgede sahtecilik suçu yönünden değerlendirmelere yer verildiği, her ne kadar Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 19.04.2021 tarihli ve 2021/4918 Esas, 2021/4457 Karar sayılı ilamı ile … 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 25.06.2019 tarihli ve 2019/2112 Değişik … sayılı kararının, “…Sulh Ceza Hâkimliğince soruşturmanın genişletilmesi kararı verilmesi ve Cumhuriyet savcılığınca söz konusu bu hususlarla ilgili eksiklikler giderildikten sonra şüpheliler hakkında itirazla ilgili bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, doğrudan kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın ortadan kaldırılmasına karar verilmesinde isabet bulunmadığı…” gerekçesiyle bozulmasından sonra, … 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 02.09.2021 tarihli ve 2021/3701 Değişik … sayılı kararı ile yeniden soruşturmanın genişletilmesine karar verilmiş ve bu karar sonrası işlem yapılmamış ise de, esasen bu kararın 25.06.2019 tarihli kararın tekrarı mahiyetinde bulunduğu ve belirtilen eksik hususlara ilişkin … Cumhuriyet Başsavcılığının 2020/6928 soruşturma sayılı dosyasında işlem yapıldığı, kanun yararına bozma talebinin, yapılan bu soruşturma işlemlerinin yetersiz olduğuna ya da şüpheliler hakkında kamu davası açılması gerektiğine yönelik de olmadığı anlaşılmakla; … 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 11.10.2021 tarihli ve 2021/3701 Değişik … sayılı kararında yer alan, “…şikayet dilekçeleri, müşteki beyanları, şüpheli savunmaları, hukuk mahkemesi kararı, bilirkişi raporu, daha önce yapılan soruşturmalar ve verilen kararlar ile tüm delillerin incelenmesi neticesinde itirazın reddine karar verildiğine…” yönelik gerekçeye göre, kanun yararına bozma istemindeki “…eksik hususların ikmal edildiğine dair dosyaya yansıyan bir soruşturma işleminin mevcut olmadığı nazara alındığında, karar verilmesine yer olmadığı kararı verilerek dosyanın gereğinin takdir ve ifası için Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi…” gerektiği şeklindeki düşünce yerinde görülmediğinden reddine karar vermek gerekmiştir.
III. KARAR
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görülmediğinden KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNİN oy birliğiyle REDDİNE,
Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
06.03.2023 tarihinde karar verildi.