YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/9598
KARAR NO : 2023/9871
KARAR TARİHİ : 18.10.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1341 E., 2023/1027 K.
KARAR : Esastan red
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 3. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/271 E., 2020/296 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili, işverenin 5253 sayılı Dernekler Kanunu’na tabi, Yasa’nın Gençlik ve Spor Kulüpleri başlıklı 14.maddesine göre kurulup Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce tescil edilmiş tüzel kişiliğe sahip bir spor derneği olduğunu, SGK … İl Müdürlüğü dosyasında işlem gören 9312 sektör sınıfında tasnif edilen spor kulübü faaliyetlerinin yürütüldüğü işyerinin işvereni olduğunu, davacı kulübün bugüne kadar faaliyetlerini mevzuat hükümleriyle uyarlı olarak yürüttüğünü, 5510, 6111 ve 7103 sayılı Kanunlarla getirilen tüm teşviklerden yararlandığını ve 2019 Kasım ayında; 5510 sayılı Kanun’a göre 64.633,59 TL, 6111 sayılı Kanun’a göre 25.467,35 TL ve 7103 sayılı Kanun’a göre ise 10.150,45 TL prim teşvikine hak kazandığını, davacının davalı Kuruma vermiş olduğu aylık prim hizmet belgesine ilişkin e-bildirgelerin sistem tarafından kabul edilmemesi üzerine konunun araştırıldığını ve bu hususta … 4. İş Mahkemesinin 2020/91 Esasında dava açıldığını ve halen derdest olduğunu, aynı şekilde Türkiye Futbol Federasyonunun SGK … İl Müdürlüğüne yazmış olduğu 27.05.2020 tarih ve 2020/27-7016 sayılı yazısına istinaden davalı Kurum tarafından Kulübün eskiden profesyonel futbolcuları olduğu bildirilen …’den dolayı 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arası için aylık prim hizmet belgelerinin düzenlenerek Kuruma verilmesi ve tekabülü prim ve farklarının ödenmesinin istenildiğini, bunun üzerine 15.06.2020 tarihli dilekçe ile istenilen hususların yerine getirilmeyeceği ve Kurum işleminin yürürlükten kaldırılmasının talep edildiğini, Kurum işleminin usul ve yasaya aykırı olduğunu, çok önemli miktarlı yasal teşvikleri kaybetme riski doğuran Kurum işlemlerinin iptalinin yanı sıra davacının davalı Kuruma borçlu bulunmadığının tespitinin gerektiğini, dava konusu olaya 5510 sayılı Kanun’un 93 üncü madde hükümlerinin uygulanamayacağını, dava konusu uyuşmazlığa 506 sayılı Kanun, 818 sayılı mülga Borçlar Yasası hükümlerinin yürürlükte olması nedeniyle uygulanması gerektiğini, dava konusu Kurum işlemleri ile borç doğuran olayın geçtiği 30.06.1998 tarihinden 21 yıl sonra 5510 sayılı Kanun’a göre resen tahakkuk ettirilen istirdada konu prim borçlarının zaten 506 sayılı Kanun’un 80 inci maddesindeki ve 818 sayılı BK.’nun128 inci maddesindeki 5 ve 10 yıllık süreler dolmuş olmakla zamanaşımına uğradığından zamanaşımı nedeniyle dava konusu Kurum alacaklarının davacıdan istenemeyeceğini beyanla, SGK … İl Müdürlüğü Prim Belgeleri İtiraz Komisyonunun 23.06.2020 tarih ve 37 sayılı kararının ve ilgili sair işlemlerinin iptaline, davacının davalı Kuruma 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arasında borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP
Davalı Kurum vekili; davanın yasal süresi geçtikten sonra açıldığını, zamanaşımına uğradığını, TFF tarafından tanzim edilen 27.05.2020 tarih ve 2020/27-7016 sayılı yazısına istinaden 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arasında …’in profesyonel futbolcu olarak çalıştığı tarihler arası için aylık hizmet belgelerinin düzenlenerek Kuruma verilmesi ve tekabülü prim ve farklarının kuruma ödenmesinin davacıdan istendiğini, bunun üzerine 15.06.2020 tarihli dilekçe ile istenilen hususların yerine getirilmeyeceği belirtilerek Kurum işleminin yürürlükten kaldırılmasının talep edildiğini, Kurumca davacının bu talebinin reddedildiğini beyanla haksız ve hukuka aykırı açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III.İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu Kurum işlemleri ile borç doğuran olayın 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arası döneme ilişkin olduğu, 30.06.1995 tarihinden yaklaşık 25 yıl sonra 5510 sayılı Kanun’a göre resen tahakkuk ettirilen istirdada konu prim borçlarının 506 sayılı Kanun’un 80 inci maddesi ve 818 sayılı BK.128. maddesi uyarınca alacakların zamanaşımına uğradığı anlaşılmakla;
Davanın kabulüne,
… İl Müdürlüğü Prim belgeleri İtiraz Komisyonunun 23/06/2020 tarih ve 37 Karar sayılı işleminin iptaline,
Davacının davalı Kuruma dava dışı …’in 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arası dönem çalışmalarına hizmet verilmesinden kaynaklı prim ve sair borçlarından borçlu bulunmadığının tespitine, karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
B.İstinaf Sebepleri:
Davalı Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; TFF tarafından tanzim edilen 27.05.2020 tarih 2020/27- 7016 sayılı yazıya istinaden 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arasında …’in profesyonel futbolcu olarak çalıştığı tarihler arası için aylık hizmet belgelerinin düzenlenerek Kuruma verilmesi ve tekabülü prim ve farklarının Kuruma ödenmesinin istendiği, bunun üzerine davacı tarafından 15.06.2020 tarihli dilekçe ile istenilen hususların yerine getirilmeyeceği belirtilerek Kurum işleminin yürürlükten kaldırılmasının talep edildiği, Kurumca davacının talebinin reddedildiği, 5510 sayılı Kanun’un 93 üncü maddesinin 2 nci fıkrası hükmü karşısında davacının davasının haksız ve hukuka aykırı olduğu, Kurum işleminde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı, Yerel Mahkemece müvekkili Kurum aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu gerekçeleriyle, Yerel Mahkemece verilen kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi talebiyle istinaf yoluna başvurmuştur.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı Konyasporda 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arasında profesyonel futbolcu olarak çalışan …’in Kuruma sigortalı olarak bildirilmediği tespit olunduğundan bahisle SGK … İl Müdürlüğünce söz konusu kişiye ilişkin prim belgeleri ile bu dönemlere ilişkin prim ve gecikme zammının ödenmesinin talep olunduğu, davacı futbol kulübünce bu işleme itiraz edildiği, SGK … İl Müdürlüğü Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonunun 23.06.2020 tarih ve 37 sayılı kararı ile söz konusu itirazın reddine karar verildiği, 01.10.2008 tarihinden önceki dönemlere ait hizmet sürelerine ilişkin prim alacakları yönünden zamanaşımı süresi ve başlangıcının, primlerin ait oldukları (muaccel oldukları) dönemde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, 25.06.1993-31.05.1995 tarihleri arasındaki döneme ilişkin prim borcunun muaccel olduğu tarihler dikkate alındığında 5 ve 10 yıllık zamanaşımı sürelerine tabi olduğu, kurum alacağının zamanaşımına uğradığı, anlaşılmakla;
Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği hususlar doğrultusunda temyiz talebinde bulunmuştur.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; Kurum işleminin iptali ve menfi tespit istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 506 sayılı Kanunun 80 inci, 5510 sayılı Kanun’un 93 üncü maddesi, Borçlar Kanunu’nun 125 inci maddesi, 6183 sayılı Kanun’un 102 nci maddesi
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı kurum vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.