YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/932
KARAR NO : 2023/1510
KARAR TARİHİ : 21.02.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2290 E., 2022/1404 K.
…
…
…
HÜKÜM/KARAR : Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 4. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/9 E., 2022/190 K.
Taraflar arasındaki iş kazasının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın tüm taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacılar ile davalı Kurumun istinaf başvurularının esastan reddine, davalılar dernek ve Nazım yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar ile davalı SGK Bşk. ve … Merkez Kültür ve Öğr. H. Derneği vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar dava dilekçesinde özetle; murisleri … ‘ın, 10.10.2017 tarihinde geçirmiş olduğu kazanın iş kazası olduğunun tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“Konusuz kalan dava hakkında hüküm tesisine yer olmadığına” karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde tüm taraflar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde; hüküm kısmına “hüküm tesisine yer olmadığına” şeklinde yazıldığını, hüküm kısmına, gerekçeye uygun olacak şekilde “10.10.2017 tarihli kazanın, iş kazası olduğunun tespiti” şeklinde yazılması gerektiğini, dolayısıyla, mahkemenin belirttiği gerekçeler ile, davanın kabulü ile dava konusu kazanın tüm davalılar yönünden iş kazası olarak kabulüne şeklinde hüküm kısmında düzeltme yapılması gerektiğini, gerekçeye uygun hüküm yazılmamasının hatalı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı … vekili istinaf dilekçesinde; müteveffa …’ın 10.10.2017 tarihinde maruz kaldığı ölümle sonuçlanan olay ile ilgili müvekkil kurumca gerekli bilgi ve belgeler incelenmiş müvekkili kurumca düzenlenen iş kazası komisyon kararına istinaden olayın iş kazası olduğunun tespit edildiğini, bu davanın açılmasına müvekkili kurumun sebebiyet vermediğini, ancak ilk derece mahkemesince müvekkil kurum aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmiş olduğundan ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı … vekili istinaf dilekçesinde; mahkemece eksik, hatalı ve yanılgılı değerlendirme ve gerekçeler ile dosya alelacele karara çıkarıldığını, müvekkilinin işveren sıfatının olmadığının açıkça bir çok karar ve raporlar ile ortaya konulmasına rağmen, husumetin yanlış kişiye yöneltildiği dahi dikkate alınmadığını, iş bu açılan haksız ve hukuka aykırı dava nedeniyle taraf sıfatı olmayan ve davanın açılmasına sebebiyet vermeyen müvekkili aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedildiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı … vekili istinaf dilekçesinde; müteveffa ile müvekkili arasında herhangi bir iş akdi veya benzer nitelikte bir iş ilişkisi/sözleşmesinin mevcut olmadığını, müvekkili delilleri toplanmadan karar verildiğini, zamanaşımı ve hük düşürücü süre itirazlarının incelenmediğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“I-Davacılar vekili ve davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine,
II- Davalı … ve davalı … vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile her iki davalı yönünden davanın reddi yönünde yeniden hüküm kurulmak üzere HMK 353/1-b.2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına,
1-Davalı SGK yönünden; konusuz kalan dava hakkında hüküm tesisine yer olmadığına,
2-Davalı … ve davalı … yönünden; davanın reddine” karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davalı … dışındaki tüm taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili istinaf sebeplerini tekrarla, ceza mahkemesince işveren olarak dernek, işveren yetkilisi olarak da … kabul edilerek karar verildiği, Ali ile dernek arasındaki sözleşmenin davacılar için bağlayıcılığının bulunmadığı, tüm davalılar yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği,
Davalı Dernek vekili istinaf sebeplerini tekrarla, davanın reddine karar verilmesine rağmen vekalet ücreti verilmediği ve aleyhe yargılama giderlerine hükmedildiği,
Davalı Kurum vekili ise istinaf sebeplerini tekrarla kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacıların murisi …’ın geçirdiği kazanın iş kazası olup olmadığı ve iş kazası ise işverenin kim olduğu noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 5510 sayılı Kanunun 12, 13 vd. madde hükümleri.
3. Değerlendirme
1. 6100 sayılı HMK’nın 59 uncu maddesinde; “(1) Maddi hukuka göre, bir hakkın birden fazla kimse tarafından birlikte kullanılması veya birden fazla kimseye karşı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesi gereken hâllerde, mecburi dava arkadaşlığı vardır.” 60 ıncı maddesinde ise; “(1) Mecburi dava arkadaşları, ancak birlikte dava açabilir veya aleyhlerine de birlikte dava açılabilir. Bu tür dava arkadaşlığında, dava arkadaşları birlikte hareket etmek zorundadır.Ancak, duruşmaya gelmiş olan dava arkadaşlarının yapmış oldukları usul işlemleri, usulüne uygun olarak davet edildiği hâlde duruşmaya gelmemiş olan dava arkadaşları bakımından da hüküm ifade eder. ” düzenlemesi öngörülmüştür.
2. İş kazasının tespiti davalarının kurum ve işverenlere karşı açılması gerekmekte olup, aralarında zorunlu dava arkadaşlığı vardır.
3. Meydana gelen kazanın iş kazası olduğunun tespitine ilişkin olarak açılan davada, Mahkemece işverenin … olduğunun kabulü karşısında, …’ın da davaya katılımı sağlanıp göstereceği deliller toplanmaksızın karar tesisi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz giderinin istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine,
2. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 21.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
…