YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/922
KARAR NO : 2023/1426
KARAR TARİHİ : 20.02.2023
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/489 E., 2022/1815 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 3. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/440 E., 2021/581 K.
Taraflar arasındaki yersiz malullük aylığının tahsili – Er-Den Yol İnş. A.Ş.’de fiilen çalışmasının olmadığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı/ karşı davada davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı/ karşı davada davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı/ Karşı davalı kurum vekili, …’in kurumdan malullük aylığı alırken yeniden çalışmaya başlaması sebebiyle çalıştığı süreleri kapsayan 18.05.2015 -19.12.2016 tarihleri arası ödenen maaşlarının kurumca yersiz ödendiğinin anlaşıldığını, 5510 sayılı Kanun’un 27 nci maddesi hükmü gereği sigortalıya yersiz olarak ödenen maaşların tahsili maksadıyla işbu davayı açtıklarını, kurumca yersiz olarak yapılan maaş ödemesi olan 25.451,34 TL yersiz maaşın tahsilini temimnen davalı …’e göndertilen 04.01.2017 tarih 154774 sayılı yazıya ilişkin tebligatın semeresiz kalmış olup herhangi bir ödemede bulunulmadığını beyanla fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla kurumca uğranan toplam 25.451,34 TL zararın herbir yersiz maaş ödemesinin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı/Karşı davacı vekili, …’in Er-den Yol İnş…A.Ş.’de fiili çalışmasının olmadığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı /Karşı davacı vekili, müvekkilinin malul sayılmasına esas tutulan raporda, müvekkilinin hastalığı gerekçe gösterilerek 18.01.1991 tarihinden itibaren çalışabilir durumda olmadığının belirlendiğini, hatta ilerleyen zamanda sağlık durumundaki iyileşmeye göre çalışabilecekse de bunun tespiti için de kontrol gerekmediğinin ifade edildiğini, bu durumda olan müvekkilinin çalışmasının zaten imkansız olduğunu, müvekkilinin, aralıklarla çalıştığı kabul edilerek maluliyet aylığı kesilmesi nedeniyle yeniden maluliyet aylığı almak için kuruma yaptığı 03.02.2017 tarihli başvuruda kurumca çalışma gücünün %60 ını kaybetmediği kararına varıldığını ve taleplerinin reddedildiğini, müvekkilinin 18.05.2015 – 26.05.2015 tarihleri arasında Er-Den Yol İnş. A.Ş.’de sigortalı göründüğünü ancak fiilen hiçbir çalışmasının olmadığını beyanla davacının davasının ve taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı ile; tanıklardan …’in, adı geçen ER-DEN Yol İnşaat firmasında inşaat mühendisi olarak çalıştığının anlaşılması, beyanlarında davalıyı tanıması, beyanlarında ayrıntılara yer vermesi ve mesleği itibari ile çalışanları tanıması gerekeceğinden dolayı … adlı tanığın beyanına mahkememizce itibar edildiği, adı geçen 1267412 iş yeri sicil numaralı Er-Den Yol İnşaat Taahhüt ünvanlı iş yerinin 14.04.2015 tarihinde kanun kapsamına alındığı 31.08.2016 tarihinden kanun kapsamından çıktığının anlaşıldığı, davacının çalıştığı iddia edilen dönemde iş yerinin faal kapsamda olduğunun anlaşıldığı, davanın davacıya ödediği yersiz aylık tutarlarının dosyaya celp edildiği, netice olarak davacının 2015 yılının 5. ayında ki 1267412 iş yeri sicil numaralı iş yerlerinde çalıştığı kanaatine ulaşılarak asıl davanın kabulüne, 25.451,34 TL yersiz maaş ödemesinin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı kuruma ödenmesine, Karşı davacı açısından karşı davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı/ karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı/ karşı davacı vekili, ilk derece mahkemesi kararının hatalı olduğunu, usul ve yasaya aykırı karar verildiğini, Kurum işlemlerinin mevzuata uygun bulunmadığını beyan ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; maluliyet aylığı almakta iken çalıştığı tespit edilen ve yargılama aşamasında dinlenen dava dışı işyeri çalışanları … ve … beyanları ile çalışmasının gerçek olduğu anlaşılan …’e yönelik yersiz ödenen aylıkların tahsili davasının kabulü ve davalı –karşı davacının fiili çalışma olmadığının tespitine yönelik davanın ise reddi kararının yerinde olduğu belirtilerek dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılan hükme yönelik davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK ‘nın 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davalı/ karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı/ karşı davacı vekili istinaf dilekçesinde yer verdikleri hususları belirterek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 18.05.2015-23.05.2015 tarihleri arasında çalıştığının tespit edilmesi nedeniyle maluliyet aylığının kesilerek yersiz aylık çıkarılması ve 18.05.2015-23.05.2015 tarihleri arasında çalışmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5510 sayılı Kanun’un 25, 26, 27, 95, 86 ncı maddeleridir.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
5510 sayılı Kanun’un 95 inci maddesinde Maluliyet oranının tespitinde izlenecek yol düzenlenmiş olup, bu Kanunun uygulanmasında; sigortalıların sürekli iş göremezlik durumlarının saptanmasında, Kurum sağlık tesisleri sağlık kurullarınca verilecek raporlarda belirtilen hastalık ve arızaların esas tutulacağı, raporları yeter görülmeyen ilgililerin Kurumca yeniden muayene ettirilebilecekleri, ilgililerin durumlarının tespitinde son muayene raporunun esas tutulacağı, yukarıda belirtilen raporlar üzerine, Kurumca verilen karara ilgililer tarafından itiraz edilirse, durumun Sosyal Sigortalar Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Söz konusu kurul raporlarının Kurumu bağlayacağı, ancak, diğer ilgilileri bağlamayacağı dikkate alınarak, itiraz halinde Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesinden alınacak rapora göre karar verilmeli; Yüksek Sağlık Kurulu Raporu ile, Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesi raporu arasında çelişki bulunması halinde ise, Adli Tıp Genel Kurulundan alınacak raporla bu çelişki giderilmelidir.
İnceleme konusu dosyada; maluliyet aylığı almakta olan davacının 18.05.2015-23.05.2015 tarihleri arasında Er-den Yol İnş….A.Ş.’den çalışmasının bildirilmesi nedeniyle aylığı işe başladığı tarih itibariyle durdurulmuş ve 18.05.2015-20.11.2016 dönemi yönünden yersiz ödeme çıkartılmıştır.
Mahkemece davalının 6 günlük çalışmasının bittiği tarih (23.05.2015) gözetilerek maluliyet halinin devam edip etmediği, 5510 sayılı Kanun’un 95 inci maddesi kapsamında maluliyetin tespitine ilişkin prosedür işletilmek suretiyle tespit edilmeli, yapılacak araştırma sonucunda maluliyet hali devam ediyorsa sadece çalışma dönemi ile sınırlı olarak kurumun istirdata hak kazanabileceği gözetilmeli, elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.