YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/9136
KARAR NO : 2023/8348
KARAR TARİHİ : 19.09.2023

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında Mahkemesinde görülen rücuan tazminat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne, karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davacı Kurum ve davalı Kemerköy Elektrik Üretim A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle: davacı Kurum müdürlüklerinin işlem gören işvereni Kemerköy Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş ‘ne ait işyeri sigortalılarından Saffet Yelaldı 04.12.2004 tarihinde geçirmiş olduğu kaza sonucu kurum sigortalısına 93.807,10 TL PSDG, 217,82 TL SYZ bağlandığını, 598,17 TL, geçici iş göremezlik tediye edildiği, 106,00 TL hastane masrafı ödendiğini ve kurumlarının toplam zararının 94.729,09 TL olduğunu, tüm bu sebeplerle davalı işveren şirket ve davalı sorumlu şahıslardan müştereken ve müteselsilen tahsilini dava ve talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı… Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. vekilinin cevap dilekçesinde özetle: dava konusu olayda sigortalının dikkatsiz ve tedbirsiz hareketi, kusur ve ihmali ile kaçınılmaz hallerden meydana geldiğini, müvekkil idarenin kast ve suç sayılabilir hareketi veya mevzuat hükümlerine aykırı hareketi bulunmadığını, diğer davalı kusurundan dolayı da müvekkile rücu olunamadığını, müvekkil idarenin sigortalıya koruyucu malzeme gözlük vs. vermiş olduğunu, işçi sağlığı ve güvenliği ile ilgili her türlü önlemin alındığını, … Asliye Hukuk mahkemesinin 2015/100 Esas sayılı dosyasındaki kusur raporunu kabul etmediklerini, dava dilekçesindeki talep olunan miktarlarda yanlış ve fazla olduğunu, ödeme yapılmasından 6 yıl sonra ödeme ve onay tarihinden itibaren faiz talep olunamayacağını, davacı kurum maluliyet giderlerini üçer aylık iratlar şeklinde ödemekte olduğunu, tüm bu sebeplerle haksız ve hukuka aykırı açıla davanın reddini talep etmiştir.

Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle: olayda müvekkilinin bir kusuru olmadığını, sistemdeki kül tahliye borusuna kolaylık olsun diye eklenen bir başka borudan fışkıran sıcak külün kazazedenin yüzünde ve gözünde meydana getirdiği yaralanma olduğunu, bu nedenle diğer davalı şirketin yönetimi olması gerektiğini, kazaya sebep olan aparat, kazanın çok önce monte edildiğini, müvekkilinin montaj işiyle yakından uzaktan bir ilgisinin olmadığını, olayın olduğu gün müvekkilinin nöbetçi usta başı olmadığını, sistemde bakım, onarım ve montaj işlerinin gündüz 08:00-16:00 arasında yapılmakta olduğunu, olayın ise 06:00-24:00 vardiyasında 17:30 sıralarında gerçekleştiğini, tüm bu sebeplerle müvekkiline kusur izafesinin haksız olacağını açık olduğunu ve davanın reddini talep etmiştir.

III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 05.03.2015 tarihli ve 2011/219 Esas, 2015/160 Karar sayılı kararıyla; “Davalı KEAŞ’a açılan davanın kabulüne, 75.219,94 TL’nin 12/10/2006, 478,54 TL’nin 10.10.2006, 84,80 TL’nin 17.10.2006 ve 72,32 TL’nin 16.12.2004 tarihlerinden itibaren yasal faizleriyle birlikte bu davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine;

Davalı …’a karşı açılan davanın reddine,” karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum ve davalı Kemerköy Elektrik Üretim A.Ş. vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairenin 09.05.2017 tarihli ve 2015/15090 Esas, 2017/3922 Karar sayılı bozma ilamında; “… öncelikle olayın oluşu tereddütsüz belirlenmeli, kazalıya verilen koruyucu gözlüğün niteliği, çalışma koşullarına uygun olup olmadığı araştırılmalı, böylece olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden kusur raporu alınmalı ve mevcut raporlar arasındaki çelişkiler de giderilerek varılacak sonuca göre karar vermek gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

Mahkemece, sigortalıya yaşlılık aylığı bağlandığının savunulması karşısında, bağlanan gelire 506 sayılı Kanun’un 92 nci maddesinin uygulanıp uygulanmadığı belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.” gereğine işaret edilerek bozulmuştur.

B. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemece bozmaya Uyularak Verilen 19.09.2019 tarihli ve 2017/1109 Esas, 2019/1479 Karar sayılı kararıyla; “1-Davalı Eüaş a karşı açılan davanın kabulüne, 75.219,94 TL’nin 12.10.2006 tarihinden, 478,54 TL’nin 10.10.2006 tarihinden, 84,80 TL’nin 17.10.2006 tarihinden, 51,52 TL’nin 04.12.2004 tarihinden, 10,40 TL’nin 06.12.2004 tarihinden, 10,40 TL nin 16.12.2004 tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizleriyle davalı EÜAŞ tan tahsiliyle davacıya ödenmesine, Diğer davalı … yönünden açılan davanın reddine, ” karar verilmiş, karara karşı davacı Kurum ve davalı Kemerköy Elek. Ür. Tic. A.Ş. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairenin 12.01.2021 tarihli ve 2020/669 Esas, 2021/113 Karar sayılı bozma ilamında; “… Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler ışığında, Kurumdan 26.12.2004 gelire giriş tarihinde 506 sayılı Kanun’un 92 nci maddesi uyarınca yarıya indirilmiş hâli üzerinden hesaplanan ilk peşin sermaye değerli gelir miktarı ve sosyal yardım zammı tutarı ile gelire giriş tarihi olan 26.12.2004 ile 506 sayılı Kanun’un 92 nci maddesinin uygulandığı 15.07.2010 tarihleri arasında yapılan fiili ödeme miktarı sorulmalıdır. 506 sayılı Kanun’un 92 nci maddesi uyarınca yarıya indirilmiş hâli üzerinden hesaplanan ilk peşin sermaye değerli gelir ve sosyal yardım zammı miktarına, 26.12.2004-15.07.2010 tarihleri arasında yapılan fiili ödeme miktarının yarısı da eklenmesi suretiyle bulunan gelir miktarına, Kurumca talep edilen geçici iş göremezlik ödemesi ve tedavi masrafları da eklenerek toplam Kurum zararı hesaplanmalıdır. Hesaplanan kurum zararına %80 kusur uygulanarak davalı Kemerköy Elek. Ür. Tic. A.Ş.’nin sorumlu olduğu miktar bulunmalı, talepte dikkate alınarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir. ” gereğine işaret edilerek bozulmuştur.

C.Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemece bozmaya uyularak verilen 08.12.2021 tarihli ve 2021/98 Esas, 2021/368 Karar sayılı karar; “Davalı EÜAŞ’a açılan davanın kısmen kabulü ile,
-75.219,94 TL ilk PSD gelirin onay tarihi olan 12.10.2006 tarihinden,
-478,54 TL geçici iş göremezlik ödemesinin, ödeme tarihi olan 10.10.2006 tarihinden,
-84,80 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 17.10.2006 tarihinden,
-51,52 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 04.12.2004 tarihinden,
-10,40 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 06.12.2004 tarihinden,
-10,40 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 16.12.2004 tarihinden, itibaren işleyecek yasal faizleriyle birlikte davalı EÜAŞ’tan tahsiliyle davacıya ödenmesine,
Diğer davalı … yönünden açılan davanın reddine, karar verilmiş, karara karşı davacı Kurum ve davalı Kemerköy Elek. Ür. Tic. A.Ş. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2.Dairenin 05.04.2022 tarihli ve 2022/3159 Esas, 2022/4925 Karar sayılı bozma ilamında; “Kurumdan 26.12.2004 gelire giriş tarihinde 506 sayılı Kanun’un 92 nci maddesi uyarınca yarıya indirilmiş hâli üzerinden hesaplanan ilk peşin sermaye değerli gelir miktarı ve sosyal yardım zammı tutarı sorulmalı, bildirilmemesi halinde bu tutarın miktarının belirlenmesi için bilirkişi raporu alınarak yöntemince hesaplanmalı, 506 sayılı Kanun’un 92 nci maddesi uyarınca yarıya indirilmiş hâli üzerinden hesaplanan ilk peşin sermaye değerli gelir ve sosyal yardım zammı miktarına, 26.12.2004-15.07.2010 tarihleri arasında yapılan fiili ödeme miktarının yarısı da eklenmesi suretiyle bulunan gelir miktarına, Kurumca talep edilen geçici iş göremezlik ödemesi ve tedavi masrafları da eklenerek toplam Kurum zararı hesaplanmalıdır. Hesaplanan kurum zararına %80 kusur uygulanarak davalı Kemerköy Elek. Ür. Tic. A.Ş.’nin sorumlu olduğu miktar bulunmalı, talepte dikkate alınarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir. ” gereğine işaret edilerek bozulmuştur.

D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararıyla; “… SGK tarafından verilen yazı cevabında gelir başlangıç tarihi (26.12.2004 ) itibarı ile % 50 üzerinden belirlenmesi gereken ilk peşin sermaye değerli gelir ve sosyal yardım zammı miktarı bildirilmediğinden bilirkişi tarafından bu bedeller de hesaplanmış, gelir başlangıç tarihinden aylık gelir miktarı ve yaş üzerinden gelirin peşin değeri 46.904,38 TL ve sosyal yardım zammı 108,91 TL olarak dikkate alınmıştır. Dosya kapsamında alınan 13.03.2023 tarihli bilirkişi raporu uyarınca sigortalıya iş kazası nedeniyle 06.12.2004 – 25.12.2004 tarihlerinde istirahatli kaldığı dönem için %50 kesintili olarak fiilen 598,17 TL ödendiği, faiz başlangıcı olarak taleple bağlı kalınarak 10.10.2006 tarihinden itibaren faizin hesaplandığı, dosya kapsamında kesinleşen kusur oranları olarak davalı işveren Kemerköy Elektrik Üretim A.Ş. yönünden %80, sigortalı işçi yönünden %20 oranında kusur kabul edilerek hesaplama yapılmış olup, bozma ilamına uygun yapılan hesap mahkememizce de hükme esas kabul edilerek infazda tereddüt oluşmaması için her bir rücuya tabi ödeme yönünden faiz başlangıç tarihleri dikkate alınarak ayrı ayrı hüküm kurularak, herhangi bir kusuru bulunmayan davalı … yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
” gerekçesi ile “1-Davanın kısmen kabulü ile; toplam 58.256,30 TL’nin
-57.620,64 TL ilk PSD gelirin onay tarihi olan 12.10.2006 tarihinden,
-478,54 TL geçici iş göremezlik ödemesinin, ödeme tarihi olan 10.10.2006 tarihinden,
-51,52 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 04.12.2004 tarihinden,
-10,40 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 06.12.2004 tarihinden,
-10,40 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 16.12.2004 tarihinden,
-12,40 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 17.10.2016 tarihinden,
-60,00 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 17.10.2016 tarihinden,
-12,40 TL tedavi giderinin ödeme tarihi olan 17.10.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizleriyle birlikte davalı EÜAŞ’tan tahsiliyle davacıya ödenmesine,
2-Davalı … yönünden açılan davanın reddine,” karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum ve davalı Kemerköy Elektrik Üretim A.Ş. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalı …’ın ifadesinden de açıkça sabit olduğu üzere olay tamamen kendi bilgisi dahilinde ve kendisinin de orada bulunduğu esnada gerçekleştiğinden bahisle kusurlu olması gerektiğinden kararın bozulmasını istemiştir.

Davalı Kemerköy Elektrik Üretim A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde özetle; kazalının ve davalı …’ın kusurlu olduğunu, davaya konu iş kazasının gerçekleştiği tarihte yürürlükte olan 506 sayılı Kanun’a göre, iş kazası ve meslek hastalıkları primlerinin tamamı işveren tarafından ödenmekte olduğunu, söz konusu primlere ilişkin oranlar da, iş kazası ve meslek hastalıklarından dolayı yapılması gerekecek sigorta yardımları ve idame masrafları ile tahsisleri karşılayacak şekilde hesaplanmakta olduğunu, davacı Kurum muhtemel iş kazası nedeniyle ilerde yapılması muhtemel masrafları, primler vasıtası ile peşinen işverenden aldığına göre, Kurumun artık bu nedenle işverene rücu hakkı olamayacağından bahisle kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, rücuan tazminat istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5510 sayılı Kanun’un 21/1 ve 21/4 üncü maddesi hükümleridir.

3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı Kurum ve davalı Kemerköy Elektrik Üretim A.Ş. vekilleri temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin ilgiliden alınmasına,

Dosyanın Mahkemesine, gönderilmesine,

19.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi